جمعی کوچکی در حدود چند صد نفر از دانشجویان روز ۱۷ بهمن ۱۳۹۳ در برابر وزارت خارجه تجمع اعتراضی برگزار کردند. عمده ترین اعتراض این جمع به مواضع تیم مذاکره کننده هسته ای و قدم زدن ظریف با جان کری بود.
در واقع این دومین تجمع اعتراضی علیه مواضع وزارت خارجه است. پیش از این هم جمع کوچکی در اعتراض به دیدار ظریف ازپاریس در پی انتشار کاریکاتور پیامبر اسلام در یک نشریه فرانسوی در برابر دفتر نمایندگی وزارت خارجه در شیراز تجمع اعتراض آمیز برگزار کرده بودند. کلیه این تجمعات توسط پایگاه خبری عماریون (اتاق فکر اصولگرایان تندرو) تحت پوشش گسترده قرار گرفته است.
در تجمع تهران و در طعنه ای آشکار به ظریف، یکی از شعارهای جمع این بود: ای کاش به جای بودن با “کِری”، همچون شهید “باکری” باشی.
چنین طعنه آشکاری در برابر محل وزارت خارجه و کارمندان آن، متهم کردن وزیرخارجه به انحراف و سازش با امریکاست؛ همان اتهامی که در روز رأی اعتماد، یکی از نمایندگان مجلس گفته بود “ظر یف ۱۰۰درصد امریکایی است” و روزنامه کیهان بعدتر نوشته بود که “خط سازش” را افشا کرده است.(بعد از این تیتر درشت کیهان بود که ظریف در صفحه فیسبوکش نوشت این تیتر کمر درد عصبی او را باعث شد)
و در طعنه ای دیگر به حسن روحانی، دیگر شعار تجمع کنندگان این بود که “با این همه مذاکره نه سانتریفیوژ می چرخد و نه چرخ زندگی مردم”. (حسن روحانی در کمپین انتخاباتی خود گفته بود: خوب است سانتریفیوژ بچرخد به شرط اینکه چرخ زندگی مردم هم بچرخد)
اردوکشی های خیابانی مجاز
سخن در این نیست که چرا عده ای علیه سیاست خارجی روحانی و وزیر خارجه اش موضعگیری می کنند. همچنان که سخن در این نیست که جمع معترضان تعداد اندکی جوان بدون سابقه سیاسی هستند. هم تجمع حق آنان است و هم تعداد اندک آنان محل ایراد نیست.
آنچه مورد تاکید این نوشتارست این است که:
اولا این برای اولین بار است که اعتراض به مواضع سیاست خارجه از سطح رسانه ها فراتر رفته و در برابر محل وزارت خارجه صورت می گیرد.
ثانیا چنین انتقاد تند و تیزی به تیم مذاکره کننده هسته ای در حالی است که خامنه ای گفته بود: “هیچکس نباید مجموعه مذاکره کنندگان ما را سازشکار بداند،اینها بچه های خود ما و بچه های انقلابند. یک ماموریت سختی را برعهده دارند و هیچکس نباید ماموری را که مشغول کاری است تضعیف کند.”
ثالثا این تجمعات اعتراضی هرچند کوچک، دنباله حرکتی است که “دلواپسان” کلید زده اند.
احمد علم الهدی امام جمعه مشهد پیشتر گفته بود: “ما به دولت اعتماد داریم و دولت را زیر سئوال نمی‌بریم. ما فقط دلواپسیم.”
علم الهدی کسی است که علی خامنه ای در حکم انتصاب او به امامت جمعه مشهد، وی را “برخوردار از زبان گویا و نافذ” توصیف کرده بود. او که معترضان ۸۸ را “گاو و گوساله” توصیف کرده بود، اینک با اظهار دلواپسی کارش به اردوکشی خیابانی (ولو محدود) علیه وزارت خارجه رسیده است.
این اندک معترضانی که معتقدند نه چرخ سانتریفیوژ می چرخد و نه چرخ اقتصاد، گویا به یاد ندارند که کشورهمچنان زیر بار تحریم هایی است که در دولت منصوب خامنه ای بر ایران تحمیل شد؛ تحریم هایی که حتی در زمان احمد نژاد چنان تنگناهایی برای معاش عادی مردم ایجاد کرده بود که علم الهدی گفته بود: “قرار نیست زندگی شما مثل گذشته باشد و یا دولت غذای شما را تأمین کند.اگر مرغ در دست تون نیست چرا سراغ اشکنه و پیاز داغ نمی روید.”
احمد جنتی نیز اخیرا گفته: “برخی عقیده شان این است که تنها راه حل مشکل برای رفع تحریم ها، کنار آمدن با امریکاست.چه اشکالی دارد که روزی بیاد و مجبور شویم یک وعده غذا بخوریم؟”
بنا براین، برپایی تجمع اعتراض آمیز، آن هم در محل وزارت خارجه علیه تیم مذاکره کننده، نماد جریان سازمان یافته ای است که تحت عنوان دلواپسان، فشار بر روحانی را با فشار بر تیم مذاکره کننده او آغاز کرده اند.
از این رو جای شگفتی نخواهد بود اگر از این پس، ابعاد اعتراض “دلواپسان” به بیش از آنچه تاکنون دیده شده نیز افزایش یابد. اردوکشی خیابانی که مورد اعتراض خامنه ای در سال ۸۸ بود، برای گروه دلواپسان هیچ محدودیتی ندارد. آنان آزادانه می توانند هر تجمعی را در هرجا ترتیب دهند.
کفن پوشان
اگر سال های دولت اصلاحات را مرور کنیم، به یاد خواهیم آورد که آن روزها،کفن پوشان به اندک بهانه ای تظاهراتی در مخالفت با دولت خاتمی ترتیب می دادند. اما، در طول ۸ سال ریاست احمدی نژاد، این کفن پوشان نه در اعتراض به خانه نشینی احمدی نژاد در تمرد از دستور خامنه ای و نه در آغوش گرفتن مادر چاوز و نه دیگر جنجال هایی که راه انداخت، برای یک بار هم تظاهراتی علیه او به راه نیانداختند.
روشن است که این گونه تظاهرات اعتراضی همه از اتاق فکری تدارک می شود که با نگاه به امثال احمد جنتی و احمد علم الهدی، سیگنال های بیت رهبری را دریافت می کنند و به تناسب آن، اردوکشی های خیابانی را ترتیب می دهند.
با این توصیف، شعارهای تند و تیز تجمع اخیر آن هم در برابر محل وزارت خارجه را باید آغاز دور بیشتری از فشارهایی دانست که در کلیت خود نشان از شکل گیری دوباره “حاکمیت دوگانه” در جمهوری اسلامی دارد.
حال اگر باور داشته باشیم حاکمیت دوگانه در جمهوری اسلامی بازتولید شده، پرسش این است که آیا تجمع مذکور در برابر وزارت خارجه دلیلی نیست بر اینکه خامنه ای بزودی چرخشی در سیاست هسته ای نظام خواهد داشت و مذاکرات به بن بست خواهد رسید؟
اگر آری، باید انتظار داشت شرایط ایران و منطقه دچار ناملایمات بیشتر شود.