جولین برگر
دولت انگلستان دیروز اعلام کرد تهران ممکن است همچنان مشغول توسعه برنامه تسلیحات هسته ای خود باشد. به این ترتیب، بریتانیا یافته های امنیتی مهم آمریکا را مبنی بر توقف کار بر روی تولید بمب هسته ای از سوی ایران در سال 2003 را زیر سوال برده است.
این اولین بار است که یک دیپلمات ارشد انگلیسی، گزارش امنیتی ایالات متحده که در ماه دسامبر منتشر شده را مورد شک و تردید قرار می دهد. در گزارش یاد شده با “اطمینان بالایی” ذکر شده بود که برنامه تسلیحات هسته ای تهران در پاییز 2003 متوقف شده است. ضمناً این گزارش با “اطمینان متوسطی” اعلام کرده بود که چنین برنامه ای از سر گرفته نشده است.
گزارش امنینی یاد شده مانع از وقوع حمله نظامی ایالات متحده شده و تصویب دور سوم تحریم ها علیه تهران را به تعویق انداخت. البته، شکل خفیفی از این تحریم ها در هفته جاری و بدنبال ادامه تلاش های ایران در غنی سازی اورانیوم در نهایت به تصویب رسید. با اینحال، دیپلمات ارشد انگلستان ادعا کرد هیچ مدرک مستدلی مبنی بر توقف تلاش های ایران از ساخت سلاح هسته ای در دست نیست.
این دیپلمات که نخواست نامش فاش شود گفت: “وقتی برآوردهای امنیتی منتشر شد، همه ما از لحن تاکیدی نویسندگان آن شوکه شدیم - که می گویند همه فعالیت ها در 2003 متوقف شده و با اطمینان متوسطی دیگر از سر گرفته نشده اند.” او گفت: “من هیچ اطلاعاتی را ندیده ام که حتی ابراز اطمینان متوسطی از این بکند که این برنامه دوباره به راه نیفتاده باشد. این یک تصویر تردید آمیز است.”
این اظهارات ظاهراً بازتابی از ارزیابی های مستقل امنیتی بریتانیا درباره برنامه هسته ای ایران است که بعد از انتشار برآورد سازمان های اطلاعاتی آمریکا تکمیل شده است.
این دیپلمات به مدارکی درباره ایران اشاره کرد که هفته گذشته توسط اولی هاینونن، رییس بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای، در وین ارایه شد.
بر اساس خلاصه گزارشی از جلسه هاینونن که به دست گاردین رسیده است، این بازرسی فنلاندی گزارشی را در قالب نمودارها و اطلاعاتی ارائه داد که از طرح های متنوع تسلیحات هسته ای حکایت می کند. یکی از مدارک ارائه شده، “شامل یک دستورالعمل 10 تا 15 صفحه ای است که توضیحاتی در باره نحوه برقراری ارتباطات و نامه نگاری بدون ذکر نام افراد” ارائه می دهد. یک مدرک دیگر به طرح تسلیحاتی است که تا تاریخ 14 ژانویه 2004 ادامه داشته است، یعنی تاریخی که از زمان توقف فعالیت ها مطابق برآوردهای امنیتی آمریکا، فراتر رفته است.
با اینحال هاینونن تاکید کرد که آژانس قادر به تایید صحت و سقم مدارک یاد شده نبوده است.
این مدارک با نارضایتی تعدادی از اعضاء آژانس روبرو شد که آنرا با پوشالی بودن اطلاعات مربوط به سلاح های کشتار جمعی عراق مقایسه می کردند.
این دیپلمات ارشد انگلیسی گفت: “این دلیل که ما در عراق اشتباه کردیم، به این معنی نیست که در مورد ایران هم اشتباه شده است.“
از سویی، هاینونن گفت که به بازرسان آژانس اجازه صحبت با یکی از مقامات وزارت دفاع ایران داده نشده است. این فرد، محسن فخری زاده است که به هدایت تلاش های تسلیحاتی متهم شده است. نماینده بریتانیا در آژانس بین المللی انرژی هسته ای، سیمون اسمیت، گفت مدارک هاینونن نه جدید و نه قابل اثبات است. در عین حال سیمون به گاردین گفت: “ بازرسان آژانس قصد داشتند به شورای حکام بگویند اینها تعدادی کاغذ پاره یا مکالمات معمولی نیست. بلکه مجموعه ای از شواهد معتبر است.“
البرادعی در سخنان روز دوشنبه در آژانس گفت که بازرسان وی تمامی ابهامات موجود درباره برنامه هسته ای ایران، به جز یک مساله – مطالعات تسلیحاتی- را رفع کرده اند.
در همین حال، اسمیت که دیروز به نمایندگی ازسوی انگلستان، آلمان و فرانسه در آژانس هسته ای صحبت می کرد، گفت همکاری ایران “راضی کننده نبوده” است. او گفت: “در مورد بسیاری از مسایل که آژانس خواستار شفاف سازی درباره آنها بوده، پاسخ ها کمتر راضی کننده بوده است.“
قرار است مقامات اتحادیه اروپا در دیدار ماه جاری خود تصمیم بگیرند که آیا پا را در اقدامات تنبیهی علیه ایران از قطعنامه سازمان ملل فراتر بگذارند یا خیر؟
منبع: گاردین – 6 مارس