نیکلاس بلنفورد
بحران سیاسی که پس از انتخابات بحث انگیز ریاست جمهوری در ماه گذشته، ایران را به لرزه درآورده است، به دقت از سوی شبه نظامیان حزب الله لبنان دنبال می شود. گروه شیعه ای که بسیاری از الهامات معنوی و دنیوی خود را از جمهوری اسلامی می گیرد.
حزب الله تنها سازمان خارج از ایران است که با ایدئولوژی حکومت دینی و رهبری ایران پیوند خورده است. این گروه با کمک ایران تأسیس شده و هنوز از ایران کمک مالی می گیرد و در موقعیت های مختلف و برجسته سیاسی، برای دریافت راهنمائی به رهبری عالی ایران متوسل می شود. بنابراین، پیامدهای منازعات فعلی بر سر کارکرد قدرت دینی و تردیدهای آزاد اندیشانه درباره نحوه مدیریت روابط خارجی ایران، مطمئناً در داخل لبنان نیز بازتاب خواهد داشت.
کریم سجادپور کارشناس مسائل ایران از مؤسسه بین المللی صلح کارنگی می گوید: “کسانی که می گویند این تنها یک مباحثه میان نخبگان انقلاب است، کاملاً در اشتباهند. حتی یکی از فرماندهان سابق سپاه پاسداران انقلاب نیز ادعا کرده بیش از 3 میلیون نفر در تظاهرات تهران شرکت داشته اند.”
محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران روز یکشنبه برای تعیین میزان مشروعیت رئیس جمهوری فعلی درخواست برگزاری رفراندوم کرد. آیت الله علی خامنه ای چهره ای که رأس هرم قدرت دینی ایران جا گرفته، روز دوشنبه هشدار داد اگر نخبگانی که به دنبال تغییر هستند عقب ننشینند، با آنها همانند افراد “منفور” برخورد خواهد شد. تحلیلگران از این اظهارات نتیجه گرفته اند که ممکن است با اصلاح طلبان مانند دشمنان کشور رفتار شود.
علیرغم آنچه در ایران می گذرد و پیوندهای نزدیکی که میان آن کشور و حزب الله وجود دارد، نفر دوم گروه شبه نظامی حزب الله در مصاحبه ای با کریستین ساینس مانیتور تأکید کرد حوادث تهران اثرات اندکی بر سازمان وی خواهد گذاشت. حزب الله درصدد تشکیل یک دولت با الگوی ایرانی است.
شیخ نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب الله لبنان گفت: “اختلاف نظرات میان جناح های ایران، مسائلی هستند که به مردم آن کشور مربوط است. همیشه اختلاف دیدگاه وجود دارد. این طبیعی و عادی است.”
وی در عین حال خاطر نشان کرد حزب الله برای راهنمائی های کلی سیاسی و ایدئولوژیک به آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ایران نگاه می کند. این خود به آن معناست که تغییر در رأس هرم قدرت ایران، تأثیراتی بر سازمان وی خواهد گذاشت.
شیخ قاسم گفت: “تا جائیکه به ما مربوط می شود، رهبر عالی، مقام رهبری است. او قوانین دینی را برای ما تعیین می کند و درباره مسائل سیاسی، ما را راهنمائی می دهد.” این مقام حزب الله در حالی که بر روی دیوار دفترش تصاویر آیت الله خامنه ای و آیت الله خمینی نقش بسته است، گفت: “او در جزئیات دخالت نمی کند.”
ایدئولوژی ولایت فقیه برای دوره موقتی است که تا ظهور امام مهدی طول می کشد. مطابق اعتقاد شیعیان، او 1000 سال پیش ناپدید شده و نفر دوازدهم از جانشینان حضرت محمد است. بر طبق باور شیعیان، بازگشت او با برقراری عدالت خالص و برپائی یک دولت جهانی اسلامی همراه خواهد شد.
نمونه ای از نفوذ رهبر عالی ایران در پشتیبانی از حزب الله، به تأسیس این گروه در سال 1982 باز می گردد؛ زمانی که خمینی اعلام کرد مقاومت مسلحانه در برابر اشغال لبنان توسط اسرائیل یک وظیفه دینی است.
اندیشه های خمینی توانست نسل طلاب جوان شیعه لبنانی در دهه 1970 را شیفته خود کند. کسانی که بعدها پس از تأسیس حزب الله به کمک ایران در سال 1982 و در سایه تهاجم اسرائیل به آن کشور، به رهبران این گروه تبدیل شدند. در نواحی زیر نفوذ حزب الله در لبنان، می توان شواهد ارتباط با ایران را مشاهده کرد. پوسترهای خمینی و خامنه ای در کنار جنگجویان شهید حزب الله، کسانی که در مقاومت علیه اسرائیل کشته شده اند، به چشم می خورد.
قاسم می گوید: “ما به رهبری رهبر عالی ایران اعتقاد داریم. این یک مسأله دینی است. همه کسانی که می خواهند به حزب الله بپیوندند، باید به این اصل اعتقادی متعهد شوند و ولایت فقیه، بخشی از همین اصول است.”
آنچنان که آمل سعد غرایب کارشناس مسائل حزب الله و نویسنده کتابی درباره روابط ایران، سوریه، حزب الله و جنبش فلسطینی حماس می گوید، حزب الله بودجه عظیمی را از نهادهای دینی ایران، موسوم به بنیاد ها، دریافت می کند که تحت کنترل خامنه ای هستند. حزب الله از سخن گفتن درباره مقدار بودجه دریافتی خودداری می کند اما تصور می شود این بودجه سر به صدها میلیون دلار در سال می گذارد.
هرگونه تحول اساسی در ایران به تبع بی ثباتی های اخیر در کشور، خصوصاً تغییر در سطوح رهبری، می تواند پیامدهای چشمگیری بر حزب الله و نفوذ گسترده این گروه در لبنان و منطقه بگذارد.
ضمناً روابط حزب الله با ایران، مسائلی چون واکنش این گروه به حمله اسرائیل یا ایالات متحده به تأسیسات هسته ای ایران را نیز در دل خود دارد. حزب الله صاحب انبار موشک هائی است که برد آن به تمام اسرائیل می رسد. این تهدیدی است که استراتژیست های اسرائیلی می بایست در تحلیل پیامدهای حمله به ایران، مدنظر داشته باشند.
احتمالاً واکنش حزب الله به شرایط حمله صورت گرفته علیه ایران بستگی خواهد داشت؛ اینکه آیا حمله ای محدود از سوی تنها یک کشور صورت بگیرد و یا یک تلاش گسترده تر برای تغییر رژیم در ایران روی بدهد. به هرحال در شرایط فعلی، حزب الله از ارائه توضیحات درخصوص نحوه پشتیبانی از متحد ایرانی خود امتناع می کند.
قاسم می گوید: “ابهام، قدرت بیشتری به مقاومت می بخشد.”
منبع: کریستین ساینس مانیتور- 20 ژوئیه
http://www.csmonitor.com/2009/0720/p06s07-wome.html
