از دید شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۳، ائتلافی که توسط ایالات متحده به وجود آمده، باید برای ازبین بردن جهادگرایان دولت اسلامی بر سر آنها کتاب بریزد، نه بمب.
این قاضی سابق، پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ به مدافع حقوق بشر تبدیل شد. خانم عبادی از سال ۲۰۰۹ در تبعید بسر می برد و این هفته برای شرکت در چهاردهمین گردهمایی برندگان صلح نوبل به رم سفر کرده است.
او که بیشترین دوران جوانی خود را صرف رویارویی با اصولگرایی مذهبی در کشورش کرده، در مصاحبه با فرانس پرس با اطمینان می گوید که راه حل نظامی برای حل معضل دولت اسلامی راه حل مناسبی نیست.
او می گوید: “به این همه سال و این همه هزینه ای که صرف مبارزه با طالبان شد نگاه کنید. آیا آنها درنهایت ازبین رفتند؟ متأسفانه خیر.”
این وکیل ۶۷ ساله در ادامه می افزاید: “داعش به مانند شاخه ای از طالبان است. و تنها یک گروه تروریست محسوب نمی شود، بلکه این یک ایدئولوژی است و به مانند هر ایدئولوژی دیگری، باید به ریشه آن ضربه زد. اگر ریشه آن ازبین برود، دیگر گسترش نمی یابد.”
او می افزاید: “به نظر من، این ریشه ها، بیسوادی و نبود عدالت اجتماعی اند. بجای فروریختن بمب بر سر آنها، باید کتاب بر سرشان بریزیم و مدرسه تأسیس کنیم. بدین ترتیب اصولگرایی ریشه کن خواهد شد.”
ولی از نظر خانم عبادی، کشورهای غربی باید بخشی از مسؤولیت این آفت را که به اشکال مختلف نمود پیدا کرده برعهده گیرند: گروه موسوم به خلافت اسلامی، بوکو حرام در نیجریه، هرج و مرج در لیبی، برنامه اتمی ایران، و تروریسمی که گاهی به شهرهای غربی نیز ضربه می زند.
چندین دهه مداخله در خاورمیانه و حمایت از دیکتاتورهای فاسد و همچنین بدرفتاری و تبعیض علیه اقلیت های مسلمان معجونی از ترکیباتی ساخته است که به شدت باعث تحریک احساسات می شود.
این مدافع حقوق بشر در ادامه می گوید: “امروز شاهد آن هستیم که اروپایی های بسیاری به این اصولگرایی ملحق شده اند […] فکر می کنم که این به خوبی نشان می دهد که بسیاری از مسلمانان نسل دوم احساس می کنند تحقیر شده اند.”
این وکیل ایرانی که خود در کشورش مورد تهدید است، درحال حاضر در آمریکا اقامت دارد. دفترش در لندن است و می گوید “فکر می کنم نزدیک به ۱۰ ماه از سال را در فرودگاه ها می گذرانم.”
ولی او همچنان مصمم است که این روند را ادامه دهد تا وضعیت حقوق بشر در ایران را به همه بشناساند؛ این روند با روی کار آمدن حسن روحانی و کنار رفتن محمود احمدی نژاد کندتر شد.
او با تأسف می گوید: “بسیاری فکر کردند که پس از انتخاب او وضعیت بهتر خواهد شد، ولی متأسفانه این طور نشد. در برخی موارد، مانند تعداد اعدام ها، وضعیت وخیم تر شده.”
از نظر خانم عبادی، توضیح این مسأله ساده است: “تمامی قدرت در دستان رهبر است. روحانی وعده هایی داده که اختیار اجرایشان را ندارد.”
ولی “بیش از ۸۰ درصد از مردم ایران از دولت و وضعیت کنونی ناراضی اند. به همین دلیل، مسلماً تغییراتی روی خواهد داد. ولی نمی توانم بگویم چه زمانی.”
او می گوید: “برای من امکان نداشت که در ایران بمانم و فعالیت هایم را در خارج از کشور ادامه دهم. به همین دلیل ترجیح دادم در خارج از کشور زندگی کنم تا بتوانم برای کشور مفیدتر باشم.”
در زمانی که او در تبعید بسر می برد، شوهر و خواهرش به طور موقت زندانی شدند و تمامی اموال او، ازجمله دفتر کانون مدافعان حقوق بشر، مصادره و به مزایده گذاشته شد. ولی مقامات در برابر اصرار دولت نروژ مدال نوبل او را بازگرداندند.
لیبراسیون، ۱۳ دسامبر
