کتاب روز♦ کتاب

نویسنده
نسرین تبریزی

‏هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را ‏منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ‏ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا ‏نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم ‏در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه ‏کتاب به نشانی زیر بفرستند. ‏

P.O.Box 94000 creteil cedex‎

France10014‎

wareh.jpg


واره: درآمدی به مردم شناسی و جامعه شناسی تعاون

نویسنده: مرتضی فرهادی

‏552 ص، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1386، چاپ دوم

واره، نوعی سازمان غیر رسمی تعاونی سنتی در ایران است. این سازمان سنتی، غالبا زنانه و بسیار کهن، با ‏محور اصلی «همیاری» و از نوع «همگرا» است. در گروه ها یا سازمان های همیار همگرا، گروه یا ‏سازمان به دنبال یک کاسه کردن امکانات و توانایی های تک تک اعضاء، نیروی کار، مصالح و مواد یا امکانات ‏ابزاری و امکانات و توانایی های عاطفی و روانی خود است. کتاب «واره: در آمدی به مردم شناسی و جامعه ‏شناسی تعاون»، گسترده ترین و پرکارترین پژوهش و تحقیق میدانی در زمینه معرفی و بررسی یکی از قدیمی ‏ترین شکل های همکاری و تعاون (یعنی «واره») در بین زنان ایرانی است. برای این منظور نویسنده در ‏حدود چهل سال در نقاط مختلف ایران برای پی بردن به ریشه های همکاری و همیاری در بین زنان به طور ‏خاص و ایرانیان به طور عام، جستجو کرده است. او در پژوهش حاضر سعی کرده است تا آن بخشی از سنت ‏ایرانیان را که نه هم چون مانعی بر سر راه تجدد، بلکه هم چون نیروی محرکه ای در جهت توسعه جامعه ‏ایران عمل می کند، تبیین کند و وجوه گوناگون آن را به خواننده نشان دهد. ‏

zorkhane.jpg


فرهنگ و آداب زورخانه

گردآوری و تنظیم: مجید حسینی

‏48 ص، تهران: انتشارات کتاب مسافر، 1386، چاپ اول

زورخانه مکانی است که ورزشکاران در آن ورزش ها و آیین های پهلوانی را انجام می دهند. «ادوارد ‏براون»، زورخانه را از مؤسسات قبل از اسلام در ایران می داند. زورخانه در طول تاریخ نه تنها مکان ‏ورزشی کردن بوده، بلکه مدرسه و مکتب فتوت و جوانمردی نیز به شمار می رفته است. کتاب «فرهنگ و ‏آداب زورخانه»، گزارشی است مختصر و مفید درباره آداب و رسوم و اصطلاحات زورخانه و ورزش ‏زورخانه ای. ‏

hasanesmaeelzadeh.jpg


حسن اسماعیل زاده: نقاش مکتب قهوه خانه ای

تهیه و نگارش مقدمه: کاظم چلیپا

ترجمه: مهدی افشار

‏152 ص، تهران: موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر، 1385، چاپ اول

نقاشی قهوه خانه ای که در مدت سه قرن، زینت بخش دیوارهای قهوه خانه ها، پاتوق ها و حسینیه های ایران ‏بوده، با بهره گیری از ساده ترین امکانات، راهی را در هنر ایران گشوده است که مهم ترین خصیصه آن، ‏مردمی بودن است. به طور کلی در نقاشی قهوه خانه ای از دو منبع کلی الهام گرفته شده است: 1- داستان ‏های شاهنامه فردوسی، 2- وقایع تاریخ اسلام. مجموعه حاضر که به شکل نفیسی بر روی کاغذ اعلاء چاپ ‏شده، شامل آثاری از یکی از برجسته ترین نقاشان قهوه خانه ای معاصر ایران، یعنی استاد «حسن اسماعیل ‏زاده» است. این مجموعه نشان دهنده جلوه های زیبا و مردمی این سبک نقاشی و ظرافت های نهفته در آن ‏است. ترسیم موضوع قهوه خانه برای اولین بار در نقاشی های قهوه خانه ای و توجه به صحنه های روزمره ‏زندگی مردم و آداب و رسوم آنها، از ویژگی های کار استاد «حسن اسماعیل زاده» است. ‏

farhangtalmihat.jpg


فرهنگ تلمیحات: اشارات اساطیری، داستانی، تاریخی و مذهبی در ادبیات فارسی

نویسنده: سیروس شمیسا

‏735 ص، تهران: نشر میترا، 1385، چاپ اول

کلمه «تلمیح» به معنی دیدن، نظر کردن، آشکار ساختن و اشاره کردن است. در اصطلاح ادبی، «تلمیح»، ‏اشاره به قصه، شعر یا مثل رایجی است؛ به شرطی که تمام داستان یا شعر یا مثل را در برنگیرد. در این کتاب ‏تلمیحات رایج در ادبیات فارسی در زمینه های اسطوره، داستان، تاریخ و مذهب گردآوری شده است. با ‏استفاده از «فرهنگ تلمیحات»، علاقمندان می توانند به توضیحات مختصر و مفیدی درباره قصص و روایات ‏اسلامی و ایرانی که در بخش بزرگی از ادبیات فارسی، به ویژه شعر، منعکس شده است، دسترسی یابند. ‏

azkhamoshitaenghelab.jpg


از خاموشی تا انقلاب

نویسنده: ابوالقاسم امینی آملی

‏384ص، آمل: نشر ورسه، 1386، چاپ اول

این کتاب، گوشه هایی از زندگی و خاطرات انسانی است که در خانواده ای دهقانی در دامنه البرز به دنیا آمد. ‏او سال های بسیار از زندگیش را صرف مبارزه با بیعدالتی و ظلم و استبداد کرد و در این راه به زندان افتاد و ‏تبعید شد. «از خاموشی تا انقلاب»، زندگینامه و خاطرات «ابوالقاسم امینی آملی» است. او که در سال 1303 ‏خورشیدی متولد شد، در این کتاب که به سبک اتوبیوگرافی نوشته شده است، از وقایع مختلف تاریخ معاصر ‏ایران و به ویژه جنبش های دهقانی در شمال ایران معاصر سخن می گوید. ‏

roshangekraniran.jpg


روشنفکران ایران: روایت های یاس و امید

نویسنده: علی میرسپاسی

ترجمه: عباس مخبر

‏336 ص، تهران: نشر توسعه، 1386، چاپ اول

بحث اساسی این کتاب، مطالعه انتقادی ایده ها و نظریه های ضد روشنگری اروپایی است که برخی از ‏اندیشمندان ایرانی نیز از آن الهام گرفته اند. در حقیقت در این پژوهش، نقد تفکر «روشنفکران ضد ‏روشنگری»، با تاکید بر آراء «مارتین هایدگر» و پیروان ایرانی تبار او انجام شده است. از این رو، چالش ‏نویسنده، نه بررسی آراء همه روشنفکران اثر گذار ایرانی، بلکه عمدتا بر کالبد شناسی مفهومی از «خصومت ‏دیرینه سال پیروان ایرانی تبار هایدگر» با مدرنیته دموکراتیک و برخورد خصمانه آن ها با فلسفه روشنگری ‏استوار شده است. از ویژگی های این کتاب، آموزشی بودن آن است. نویسنده به هنگام نگارش و تنظیم متن ‏نهایی، سعی بسیار کرده است تا مطالب پیچیده نظری و جامعه شناختی، به شکل و شیوه ای بازگو شود تا هم ‏برای اهل فن و هم برای علاقمندانی که فاقد آگاهی ها تخصصی هستند، قابل استفاده باشد. عناوین مباحث ‏اصلی کتاب عبارتنداز: «پدیده فردید»، بحران خیال پردازی بومی گرا»، «مدرنیته در فراسوی بومی گرایی ‏و کل گرایی»، «هایدگر و ایران: سویه تاریک هستی و تعلیق»، «کثرت گرایی مفهومی و دین در اندیشه جان ‏دیویی» و «هند و آمریکا: نهرو، گاندی و مارتین لوترکینگ».‏

mirasmolavi.jpg


میراث مولوی: شعر و عرفان در اسلام

نویسندگان: ویلیام چیتیک، آنه ماری شیمل، کریستف بورگل، امین بنانی

ترجمه: مریم مشرف

‏448 ص، تهران: انتشارات سخن، 1386، چاپ اول

این کتاب، مجموعه مقالاتی در زمینه میراث معنوی و ادبی «مولانا جلال الدین رومی» معروف به «مولوی» ‏است. این مقالات به مناسبت اهدای جایزه علمی «جورجیو لوی دلا ویدا» به خانم «آنه ماری شیمل»، مولوی ‏شناس برجسته آلمانی، در سال 1987، برای ارائه در همایشی که به همین مناسبت از جانب «مرکز مطالعات ‏شرق نزدیک»، وابسته به دانشگاه کالیفرنیا (لوس آنجلس) برگزار شد، نوشته شده است. عناوین مقالات و ‏نویسندگان آنها عبارتنداز: «مولوی: دیروز، امروز و فردا/آنه ماری شیمل»، «مولوی شاعر/امین بنانی»، ‏‏«پاره ای ملاحظات درباره جلوه های صورت در غزل مولوی/کریستوف بورگل»، «مولوی و وحدت ‏وجود/ویلیام چیتیک»، «مولوی و مسئله خیر محض بودن حق تعالی/حمید دباشی»، «فرهنگ عامه در مثنوی ‏و مثنوی در فرهنگ عامه/مارگارت آ. میلز» و «قلعه ذات الصور: رومی و غالب/ویکتوریا هولبروک». ‏

‏ ‏

‏ ‏