جیمز بلیتز- دانیل دامبی
به گفته مقامات بریتانیا و فرانسه با درخواست از شرکت های مالی و انرژی برای توقف همکاری با ایران، بنبال تلاش برای افزایش فشار بر برنامه هسته ای تهران هستند.
این اقدام لندن و پاریس با تمرکز بر روی شرکت های درگیر در سه بخش کلیدی اقتصادی ایران- شامل بانکداری، بیمه، پالایش نفت و گاز طبیعی مایع- در بطن یک خط مشی جدید بین المللی برای افزایش فشار بر تهران به کمک ابزارهای غیر رسمی است.
همزمان با شدت گرفتن مناقشه با ایران و نیز گزارش هفته گذشته سازمان ملل مبنی بر اقدام تهران در انباشت اورانیوم غنی شده، لندن و پاریس بدنبال «ترغیب اخلاقی» شرکت ها به عدم فروش تجهیزات و خدمات مورد نیاز به جمهوری اسلامی هستند.
دامنه تحریم های بین المللی تا کنون بر قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل و تصمیمات اتحادیه اروپا محدود متمرکزبوده که در وهله اول، بخش بانکی ایران را هدف گرفته بودند. با اینحال، آمریکا ضمن برداشتن قدم های یکجانبه در این مورد، به بانک های اروپائی و آسیآئی فشارهای غیر رسمی وارد کرده تا از انجام معامله با ایران عقب بکشند.
چیزی که اکنون لندن و پاریس نیز در پی آن هستند، یک رویکرد غیر رسمی به طیف گسترده تری از بخش های مختلف است.
یک دیپلمات ارشد اروپائی در همین زمینه گفت: «ما نمی توانیم در سازمان ملل تحریم اعمال کنیم، زیرا این چیزی نیست که روسیه و چین هم خواهان آن باشند. بنابراین، باید به عنوان کشورهای با طرز فکر مشابه، با یکدیگر همکاری کنیم.»
وی افزود کشورهای اروپائی و آمریکا در بحبوحه بالا گرفتن نگرانی ها از اینکه ایران تا سال 2010 موفق به تولید سلاح هسته ای شود و نیز با توجه به دورنمای امکان گفتگوهای مستقیم میان ایران و دولت باراک اوباما رئیس جمهور منتخب آمریکا، به دنبال بهبود موضع خود در گفتگوی رو در رو با تهران هستند.
دیپلمات اروپائی گفت: «وقتی درباره تحریمها از سوی کشورهای هم فکر صحبت می کنیم، به این معنی نیست که برای تأیید آن به پارلمان های خود متوسل می شویم. کاری که ما می کنیم همان است که آمریکائی ها به طور خیلی کارآمدی انجام داده اند: رفتن به سراغ بانک ها و شرکت های بیمه و درخواست از آنها برای چلوگیری از هرگونه معامله ای با ایران، زیرا این برای سابقه و پیشینه آنها خوب نخواهد بود.»
اکنون بیمه در انگستان به عنوان یکی از بخش های مورد نظر محسوب می شود، خصوصاً وقتی بیمه نفت را به عنوان یکی از مؤلفه های مهم در اقتصاد ایران درنظر بگیریم.
دولت انگلیس متوجه این نکته است که شرکت های بیمه مجدد نیزوجود دارند که بیمه گذاران را به طورموثری بیمه می کنند. یک مقام انگلیسی گفت: «اگر بتوانید این گروه ها را طرف خودتان داشته باشید، موفقیت زیادی کسب کرده اید.»
اعمال فشار بر شرکت های حوزه انرژی که مشغول همکاری با ایران هستند، هنوز در مراحل ابتدائی قرار دارد. در عین حال، فروش تجهیزات پالایشگاهی به ایران نیز به عنوان یک نقطه فشار مهم ارزیابی شده است. ایران منابع عظیم نفتی در اختیار دارد، درحالیکه توانائی آن کشور برای پالایش این محصول ضعیف است و به همین دلیل یک وارد کننده بنزین محسوب می شد.
ایران ضمناً صاحب منابع عظیم گاز نیز هست. اما برای تبدیل آن به گاز طبیعی مایع و انتقال آن به سوی کشتی ها نیازمند دانش فنی است.
منبع: فایننشیال تایمز- 24 نوامبر