آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی، از مراجع تقلید شیعه با تاکید بر آنچه “ضرورت استقلال مجلس” می خواند، مخالفت خود را با طرح “نظارت مجلس بر نمایندگان” اعلام کرد. مخالفت آیت الله صافی گلپایگانی با این طرح در شرایطی عنوان می شود که آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، پیش از این خواستار تصویب طرحی در این خصوص شده بود.
آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی که از او به عنوان یکی از مراجع مورد وثوق جناح راست سنتی ایران نام می برند، در دیدار با علی لاریجانی، نماینده قم و رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به عدم همخوانی طرح نظارت بر عملکرد نمایندگان با استقلال آنان، گفت: “نماینده باید آزاد و مستقل باشد تا بتواند با آزادی کامل به وظایف خود عمل نماید و این گونه طرح ها موجب نظارت اکثریت بر اقلیت می شود که این امر نیز با فلسفه استقلال نمایندگان مجلس در تضاد کامل است.”
آیت الله صافی گلپایگانی همچنین وجود “مجلس مستقل” را نشانه ای از “رشد حکومت و جامعه” دانست و خواستار “قانونمداری افراد و جریانات سیاسی” شد.
وی در عین حال طی سخنانی خطاب به لاریجانی که به نظر می آید در واکنش به اظهارات اخیر محمود احمدی نژاد درباره جایگاه مجلس بیان شده باشد، اظهار داشت: “مجلس در مملکت حرف آخر را می‌زند و همه باید قانون را رعایت نمایند.”
پایگاه اطلاع رسانی این مرجع تقلید شیعه گزارش داده که در ابتدای دیدار لاریجانی با وی، رئیس مجلس “گزارش مبسوطی از اوضاع داخل و خارج کشور، برنامه های مجلس شورای اسلامی و عملکرد خود در مقام نمایندگی مردم شریف استان قم” ارائه داده اما ادامه این دیدار به شکل “محرمانه و خصوصی” برگزار شده است.
فرمان بر زمین مانده آقای خامنه ای
مخالفت آیت الله صافی گلپایگانی با طرح نظارت مجلس بر نمایندگان در شرایطی عنوان می شود که آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز 18 خردادماه سال جاری در دیدار با هیات رئیسه و نمایندگان مجلس هشتم، خواستار تصویب طرحی در این خصوص شده بود.
آقای خامنه ای در آن دیدار خطاب به نمایندگان گفته بود: “بینید، مجلس نسبت به دستگاه‌های اجرائی کشور شأن نظارتی دارد - که خوب، چیز بسیار بااهمیتی هم هست - یک شأن نظارتی هم برای خود مجلس و برای آحاد نمایندگان تعریف کنید. من معتقدم که شما دو سال دیگر توی مجلسید، معلوم نیست بعد از این توی مجلس باشید یا نباشید؛ ممکن است دیگر هرگز گذارتان به مجلس نیفتد؛ اما صدها و صدها نفر در طول زمان از اینجا عبور خواهند کرد؛ کسانی خواهند آمد و روی این صندلی‌ها خواهند نشست. اگر شما امروز توانستید یک سازوکار کنترلیِ متقن و محکم برای نظارت بر کار نماینده پایه‌گذاری کنید، تا هر وقتی که این دستگاه خوب کار کند، اجرش مال شماست؛ مزد الهی‌اش مال شماست. آن طرف قضیه هم متأسفانه همین جور است. اگر امروز با قدرتی که خدا به شما داده - توان نمایندگی - میتوانید این ابزار کنترلی را کار بگذارید، ولی کار نگذارید، از شما سؤال خواهد شد. روز قیامت خدا سؤال میکند. همه‌اش اینجور نیست که ما فکر کنیم حرف دادگاه‌پسند داریم یا نه. این دادگاه‌ها که چیزی نیست، دادگاه‌های بشری که اهمیتی ندارد؛ دادگاه الهی اهمیت دارد.”
اما با وجود تاکید آیت الله خامنه ای بر ضرورت تصویب طرحی که به موجب آن امکان “نظارت نمایندگان بر نمایندگان” فراهم شود، نمایندگان مجلس هشتم روز یکشنبه هفته جاری حتی با یک فوریت آن نیز مخالفت کردند.
یک فوریت این طرح با 79 رای موافق، 81 رای مخالف و 16 رای ممتنع از مجموع آرای 210 نماینده حاضر به تصویب نرسید.
رای مخالف نمایندگان مجلس هشتم به فوریت طرح نظارت بر عملکرد خودشان در شرایطی صورت گرفت که به دنبال سخنان آیت الله خامنه ای، 150 نفر از نمایندگان مجلس به نشانه تایید، طرح مذکور را امضا و به هیات رئیسه مجلس ارائه کرده بودند.
مسئله ای که اعتراض سایت خبری رجانیوز (ارگان کمیته ویژه رسانه ای دولت احمدی نژاد) را برانگیخت.
انتقاد حامیان احمدی نژاد
این سایت با انتقاد از رای منفی نمایندگان مجلس به طرح نظارت بر خودشان، نوشت: “پیش از این نیز نمانیدگان مجلس هشتم در اقدامی مشابه و سئوال برانگیز نظر رهبر انقلاب پیرامون عدم امکان ورود مجلس به موضوعات مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی را به رای گذاشته و به آن رای منفی داده بودند! که این اقدام مجلس با اعتراضات شدیدی مواجه شده و منجر به تجمع اعتراض آمیز پنج تشکل دانشجویی در مقابل مجلس شده بود.”
رجانیوز سپس رئیس مجلس را به عنوان یکی از مقصران این مسئله قلمداد کرد و افزود: “علی لاریجانی رئیس مجلس نیز که همواره در تصویب طرحهای مهم شخصا اداره جلسه را بر عهده میگیرد، با وجود حضور در ابتدای جلسه علنی، اداره جلسه را درهنگام بررسی فوریت مذکور به ابوترابی سپرده و تلاش ویژه‌ای برای به تصویب رسیدن فوریت این مطالبه رهبری در مجلس ننمود.”
این سایت حامی دولت همچنین، رای منفی نمایندگان مجلس هشتم به طرح نظارت مجلس بر نمایندگان را “تصمیم سئوال برانگیز” و بر خلاف “تصریح رهبر انقلاب” عنوان کرد.
همین سایت هم بود که دیروز در گزارشی به انتقاد تلویحی از آیت الله صافی گلپایگانی بابت اظهاراتش در دیدار با لاریجانی پرداخت.
رجانیوز با اشاره به انتقاد این مرجع تقلید شیعه از طرح نظارت مجلس بر نمایندگان، به انتقاد مجدد از رئیس مجلس پرداخت و نوشت: “مشخص نیست موضع وی در قبال این طرح چه بوده و پس از بیان انتقاد به این طرح ضروری از سوی حضرت آیت‌الله صافی، آیا آقای لاریجانی از طرح دفاع کرده است یا خیر؟”
این سایت خبری حامی دولت احمدی نژاد، تلویحا صافی گلپایگانی را به بی خبری از شرایط روز جامعه متهم کرد و افزود: “به‌نظر می‌رسد با توجه به تأکید ویژه‌ای که رهبر معظم انقلاب بر تدوین و تصویب طرح نظارت بر نمایندگان و مجلس دارند، وظیفه رئیس مجلس بوده است که توضیحات کافی را در زمینه تبیین ضرورت این طرح و خلأهای تأسف‌بار در نتیجه نبود چنین قانونی به این مرجع بزرگوار تقلید ارائه می‌کرد.”
ناخدا بهتر از خامنه ای؟
مخالفت این مرجع تقلید بلندپایه شیعه با طرح پیشنهادی آقای خامنه ای در شرایطی عنوان شد که پایگاه خبری حوزه علمیه خراسان رضوی، در خبری که روز 18 شهریور سال جاری منتشر کرده بود، از قول آیت الله صافی گلپایگانی نوشته بود وی در دیدار با آیت الله مهدوی کنی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز، رهبر جمهوری اسلامی را “ناخدای خوبی در دریای طوفان زده” توصیف کرده است.
به گزارش این سایت، صافی گلپایگانی، تقویت آقای خامنه ای را “تقویت نظام و انقلاب” دانسته و افزوده بود: “در نظامی که آقای خامنه‌ای هست چه کسی را سراغ دارید که از ایشان مومن‌تر و دلسوزتر باشد؟ ما نظرمان همین است و شماها هم باید تقویت کنید.”
وی همچنین افزوده بود: “شما خیال نکنید اگر ما اعتراض داریم، مخالف روند نظام و انقلاب هستیم، نه بلکه از روی دلسوزی برای نظام و تقویت رهبری حرف می‌زنیم و در تمام مراحل، پشتیبان هستیم.”
لطف الله صافی گلپایگانی، نماد سنت گرایی در بین مراجع تقلید و روحانیون حوزه علمیه قم محسوب می شود.
دیدار با احمدی نژاد حرام است
این مرجع تقلید شیعه در سال 1359 توسط آیت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی به عضویت شورای نگهبان درآمد و به مدت هشت سال دبیر این شورا بود اما به خاطر باور عمیقش به سنت و در اعتراض به سیاست های دولت و مجلس چپگرای دهه 60 از عضویت در شورای نگهبان استعفا داد.
اوج اعلام پایبندی این مرجع تقلید شیعه به فقه سنتی شیعه اما آنجا بود که وی در رفراندوم بازنگری قانون اساسی در تابستان ۶۸ شرکت نکرد و به قانون اساسی کنونی رأی نداد تا اعتراض خود را به ابداع نهاد سنت زدای “مجمع تشخیص مصلحت نظام” نشان دهد.
همین باور به سنت و محافظه کاری هم بوده که صافی گلپایگانی را به یکی از مراجع مورد وثوق جناح راست سنتی ایران و طبقه اجتماعی آن تبدیل کرده است.
جامعه روحانیت مبارز تهران (به دبیرکلی آیت الله محمدرضا مهدوی کنی) و حزبی مانند موتلفه اسلامی، از طرفداران این مرجع تقلید شیعه در ساختار قدرت سیاسی و دینی جمهوری اسلامی هستند.
با وجود این آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی، یکی از منتقدان جدی سیاست های دولت احمدی نژاد در میان مراجع تقلید و روحانیون بلندپایه است و بارها اعتراضات خود را نسبت به عملکرد رئیس دولت و همراهانش به ویژه اسفندیار رحیم مشایی به صورت علنی ابراز داشته است.
این مرجع تقلید شیعه از جمله مراجع پرشماری بود که در اقدامی کم سابقه حاضر نشدند پیروزی احمدی نژاد در جریان انتخابات مناقشه برانگیز دوره دهم ریاست جمهوری را به او تبریک بگویند و تاکنون نیز از پذیرفتن رئیس دولت یا نمایندگان او به حضور خود امتناع کرده اند.
او همچنین پس از سرکوب خشونت بار معترضان به نتایج انتخابات دهم ریاست جمهوری از منتقدان برخورد با مردم بود و خواستار پایان دادن به مناقشات شد. صافی گلپایگانی در این راستا حتی با آیت الله یوسف صانعی، مرجع تقلید منتقد حکومت ایران هم دیدار دوستانه ای برگزار کرد که اعتراض محافل تندروی جریان حاکم را برانگیخت.
سایت خبری جرس، در فروردین ماه سال جاری خبر از آن داده بود که صافی گلپایگانی، درخواست محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر آیت الله خامنه ای برای دیدار با احمدی نژاد را رد کرده و گفته: “دیدار با احمدی نژاد به لحاظ شرعی حرام است.”
مخالفت این مرجع تقلید بلندپایه شیعه با دستور صریح رهبر جمهوری اسلامی درباره تصویب طرحی با هدف نظارت مجلس بر نمایندگان در شرایطی علنی می شود که پیش از این، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، یکی دیگر از مراجع تقلید شیعه، در پاسخ به استفتایی درباره اینکه “آیا تبعیت از حکم حکومتی ولی فقیه بر مراجع تقلید واجب است یا نه؟” گفته بود: “آری واجب است.”
