محمد شریعتمداری، معاون اجرایی رئیس جمهوری اسلامی در نشست تخصصی اصفهانی‌های مقیم خارج از کشور از تاثیر تحریم‌ها بر مردم ایران سخن گفت.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، او با اشاره به تاثیر فشار تحریم‌ها تاکید کرد: “اقدامات وحشیانه دشمن، بیش از آنکه حکومت و دولت را تحت تاثیر قرار دهد، تاثیر خود را بر سفره خانوارهای ایرانی گذاشته و خواهد گذاشت.”
معاون اجرایی حسن روحانی ادامه داد: “برخی بر این عقیده هستند که ضعف مدیریت، عدم توانایی دولت در امور مختلف، بی‌توجهی به امر پژوهش و نبود دیدگاه دانش‌محور، سرمنشاء مشکلات پیش روی دولت و بخش خصوصی است اما این همه ماجرا نیست. دولت به دنبال این نیست که مشکلات پیش روی خود را به گردن گذشتگان یا دیگران بیندازد بلکه با همه توان وارد عرصه شده تا با تلاش و کوشش، سدهای پیش روی خود را بشکند.”
او اضافه کرد: “ایران در طول ۳۵ سال گذشته همواره با مشکلات و دغدغه‌های اقتصادی و مالی از سوی غرب روبه‌رو بوده است و بنابراین باید پذیرفت که بخشی از مقصر قلمدادکردن کشورهای مستکبر غربی و تحریم‌ها از سوی دولت‌ها در طول سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، طبیعی بوده است.”
حجت‌الاسلام علی سعیدی، نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در سپاه پاسداران نیز هفته پیش طی سخنانی با اشاره به وضعیت تحریم‌ها گفته بود: “ نباید اجازه دهیم که آمریکا از شرایط امروز ما سوء استفاده کند، شرایط امروزی ما با شعب ابیطالب قابل مقایسه نیست زیرا دشمن در آن دوران با استقامت مومنان عقب‌نشینی کرد و امروز اگر ملتی بخواند پیروز شود باید مقاومت خود را از کشورهای دیگر بیشتر کند.”
او معتقد بود: “با اعتماد به دشمن نمی‌شود مشکلات را حل کرد و مقام معظم رهبری استحکام درونی نظام، اقتصاد مقاومتی به عنوان استراتژی و نگاه به بیرون به عنوان تکنیک را، راهکار برطرف‌سازی مشکلات می‌دانند.”
اواسط دی ماه، حجت‌الاسلام محمدمهدی ماندگاری یکی دیگر از روحانیون راستگراهم گفته بود: “همانگونه که مسلمانان صدر اسلام مشکلاتی مانند تحریم‌های شعب ابیطالب و جنگ‌های پی در پی را تحمل می‌کردند، مسلمانان امروز نیز باید مشکلات گوناگون را در راه انتظار تحمل کنند.”
از سوی دیگر، دیروز سخنان دیوید کوهن معاون سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در رسانه‌های ایران منتشر شد که گفته است: “اقتصاد ایران اکنون در وضعیتی است که اساسا بدون توافق هسته‌ای با غرب نمی‌تواند بازسازی شود و این امر موجب افزایش جایگاه آمریکا در مذاکرات نهایی با ایران شده است. آنها (ایران) نمی‌توانند بدون بهره مند شدن از رفع تحریم‌ها اقتصاد خود را بازسازی کنند. فکر می‌کنم آنها در وضعیتی سخت (پشتشان به دیوار است) وارد مذاکرات شده‌اند.”
موضوع تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران، مدتهاست به مساله اصلی حکومت جمهوری اسلامی تبدیل شده است. چند سال پیش و در آذرماه سال ۱۳۹۰، محمود بهمنی، رئیس کل وقت بانک مرکزی به ضرورت در نظر گرفتن راهکارهایی برای مقابله با تحریم اشاره کرده و گفته بود: “باید جامعه را به نحوی اداره کنیم که بتوانیم دو سال خود را حفظ کنیم گویا در شعب ابیطالب گرفتار شده‌ایم.”
حدود یک ماه بعد، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای اعلام کرد: “بر خلاف تصور و تحلیل‌های جبهه استکبار، نظام جمهوری اسلامی امروز نه تنها در شرایط شعب ابی طالب نیست بلکه در شرایط بدر و خیبر قرار دارد.”
رسانه‌های هوادار آیت‌الله خامنه‌ای هم بلافاصله تلاش کردند در تایید سخنان او نشانه‌هایی ارائه کنند. از آن جمله سایت برهان، وابسته به سپاه پاسداران نوشته بود: “آیا وضعیت امروز ایران اسلامی به لحاظ ضریب اقتدار و امنیت ملی قابل مقایسه با شعب ابیطالب است؟ آیا به لحاظ اقتصادی ایران در تنگنای شعب قرار گرفته است؟ آیا جمهوری اسلامی که خود امروز به یک الگوی تمام عیار برای منطقه در جریان بیداری اسلامی تبدیل شده است در مظلومیت و مهجوریت دوران پیغمبر اکرم(ص) است؟ واقعیت امر این است؛ همانگونه مقام معظم رهبری تبیین فرمودند ایران امروز در شرایط بدر و خیبر است.”
داستان شعب ابیطالب در واقع ماجرای محاصره اقتصادی پیامبر اسلام و گروهی از مسلمانان صدر اسلام در دره‌ای با نام شعب ابیطالب است که حدود سه سال به طول انجامید. اکنون و با گذشت چند سال از تحریم‌های غرب، حتی نماینده خامنه‌ای در سپاه پاسداران هم از وضعیتی مشابه شعب‌ابی‌طالب در ایران سخن می‌گوید.
طرف‌های غربی معتقدند که وضع تحریم‌ها موجب شد که جمهوری اسلامی به پای میز مذاکرات بیاید و حتی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری تابستان ۱۳۹۲،هم مذاکره مخفیانه با امریکا را آغاز کند. از طرفی امید خامنه‌ای به “شرایط بدر و خیبر” نیز به مرور زمان رنگ باخته است. جنگ سوریه که با هزینه انسانی و مالی ایران به جنگی خانمان‌سوز تبدیل شد، نه تنها به نتیجه نرسید بلکه دامنه آن تا عراق نیز گسترده شد و حتی موجب کناره‌گیری دولت مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق گردید.
در هفته‌های اخیر رسانه‌های راستگرای جمهوری اسلامی بارها تاکید کرده‌اند که مذاکرات باید موجب لغو کامل تحریم‌ها شود. در حالی که پیش از این تحریم‌ها به عنوان خیر و برکت برای توسعه اقتصادی توصیف می‌شد، امروز تنها چیزی است که لغو آن مورد تاکید همه جناح‌های سیاسی است.
روزنامه وطن‌امروز دیروز در سرمقاله خود تاکید داشت که توافق منهای لغو تحریم خیانت خواهد بود. این روزنامه نوشته بود: “الآن گره بزرگ مذاکرات ماجرای لغو تحریم‌هاست! به عبارتی، مشکل اصلی مذاکرات، برآورده نشدن هدف ایران است! اکنون این سوال مطرح است که اگر تحریم‌ها لغو نمی‌شود؛ پس هدف از مذاکره چیست؟ این یکی از مهم‌ترین نکاتی است که آقایان روحانی و ظریف باید به مردم بگویند.”
تا پیش از این تعداد سانتریفیوژها در مراکز هسته‌ای و سایت آب سنگین اراک و امثال این “دستاوردها” به عنوان خط قرمز تلقی می‌شد و امروز همه جریان ها تنها به لغو تحریم‌ها رضایت داده‌اند. روزنامه کیهان در دو روز گذشته با تیترهای مشابهی درباره ضرورت لغو تحریم ها منتشر شد.
روز چهارشنبه تیتر این روزنامه “ لغو همه تحریم‌ها شرط مجلس برای توافق جامع “ بود و روز قبل آن تیتر زده بود: “انتظار مردم از توافق هسته‌ای لغو کامل تحریم‌هاست” در واقع انتظار مردم و مجلس از نظر کیهان، دیگر نه تعداد سانتریفیوژها، بلکه لغو تحریم‌ها است؛خواسته ای که هنوز روشن نیست پاسخ خواهد گرفت یا نه، چرا که چند روز پیش احمد خرم، وزیر سابق راه و ترابری طی گفتگویی فاش کرد: “خسارت قابل محاسبه تحریم‌ها پس از رفتن پرونده ایران به شورای امنیت بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است.” او در عین حال سخن معنی‌دار دیگری هم گفت: “در گام اول این مذاکرات اگر ۲۰ درصد تحریم‌ها هم کاهش پیدا کند، برده‌ایم و بقیه نیز در گام‌های بعدی حل خواهد شد. با توجه به اینکه هنوز مذاکرات به نتیجه نرسیده، بخشی از تحریم‌ها شکسته شده است.”
اواخر آذرماه گذشته هم حسن روحانی ضمن دفاع از تیم مذاکره کننده دولت گفته بود: “عده‌ای در ۱۲ سال گذشته سنگی را به چاه انداخته‌اند. امروز عده‌ای به ما می‌گویند زود باشید و عده‌ای می‌گویند این کار را رها کنید. که ما به حرف هیچ کدام گوش نمی‌دهیم و آرام و آرام و حساب شده کار خود را ادامه خواهیم داد. چون هم طناب و هم راه و هم زور بیرون آوردن این سنگ را از چاه داریم.”
