برخوردهای زنجیره‌ای با اعضای مکتب قرآن

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» در ادامه فشار‌ها بر اهل سنت ایران

در تازه‌ترین موج فشار بر فعالان اهل سنت ایران، شورای مدیریت مکتب قرآن، از گروه‌های مذهبی کردستان، در بیانیه‌ای از احضار چند عضو این مکتب به نهادهای امنیتی جهت بازجویی خبر داده است؛ آنهم در حالیکه طی هفته‌های گذشته سه تن از دانشجویان رشته پزشکی اهل سنت نزدیک به این تشکل به دلیل آنچه “اتهامات عقیدتی” خوانده شده، از ادامه تحصیل و تحویل مدارک محروم شده‌اند.

 این فشار‌ها از چند ماه پیش با ممنوع التدریسی شماری از معلمان و دبیران اهل سنت نزدیک به مکتب قرآن شروع شد. شورای مکتب قرآن با تاکید بر غیرسیاسی بودن فعالیت‌های این تشکل، اعلام کرد که هواداران آن به خاطر اعتقادات مذهبی از سوی نهادهای امنیتی در محل کار و تحصیل خود با محدودیت روبرو می‌شوند.

 

احضار، محرومیت از حرفه و تحصیل

شورای مرکزی مکتب قرآن در روزهای گذشته هم از احضار سه عضو خود در اوایل آذرماه امسال به نام‌های حسین علایی، فواد مردوخ و ابوبکر امینی خبر داده و اعلام کرده که این افراد در رابطه با فعالیّت‌های مکتب قرآن و اطلاع رسانی در خصوص فشار‌ها بر دیگر اعضای مکتب مورد بازجویی قرار گرفته‌اند.

 در مهرماه امسال نیز همزمان با آغاز سال تحصیلی، منابع خبری نزدیک به مکتب قرآن از ممنوع التدریسی ۱۷ معلم در شهرهای سقز، مریوان، بانه، قروه و موچش خبر داده‌ بودند.

به نوشته وب سایت مکتب قرآن “دبیران آموزش و پرورش شهرهای مذکور، به اذعان خود با دستوری شفاهی از طرف مسئولین حراست که نماینده ی وزارت اطلاعات و امنیت! کشور در ادارات هستند” دست به این اقدام زده‌اند.

بر اساس گزارشهای منتشر شده بیشتر این افراد دارای سابقه تدریس بالای ۲۰ سال هستند.

مسولان آموزش و پرورش دلیل ممنوع التدریسی این ۱۷ نفر را “تغییر پُست دبیری به معاونت اجرایی (امور دفتری)” اعلام کرده‌اند.

در هفته‌ها و ماه‌های پس از آن نیز افراد دیگری در شهرهای مختلف کردستان از جمله دیواندره از ادامه تدریس در آموزش و پرورش محروم شدند.

از دلایل جابجایی این افراد اطلاع دقیقی در دست نیست، اما احمد اسماعیلی، سخنگوی مرکز سنت (شمس) به دویچه وله، شبکه برون مرزی آلمان گفته بود که آن‌ها به دلیل عضویت در مکتب قرآن با این ممنوعیت رو به رو شده اند.

در خبری دیگر، مسئولین دانشگاه‌های علوم پزشکی کردستان و همدان ۳ نفر از پزشکان دانشجوی تخصّصی در سنندج را از ادامه‌ تحصیل دوره تخصّصی بازداشته و حتی از تحویل مدرک پزشکی عمومی به آنان خودداری کرده اند.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران اسامی این سه پزشک زن را دکتر سروه حیدری، دکتر لیلا بُرنا و دکتر سمیّه هوشیاری اعلام کرده اند.

بر اساس این گزارش آن‌ها به دلیل تقدیم پایانامه‌های خود به “احمد مفتی‌زاده” بنیانگذار مکتب قرآن با این محدودیت‌ها روبرو شده‌اند.

 

احضار به خاطر فعالیت‌های غیر قانونی

اهل سنت ایران که به عنوان اقلیت دینی در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده در سالهای گذشته همواره با محدودیت‌هایی روبرو بوده اند، اما این اولین بار است که به صورت سازمانی و در اقدامی جمعی و دنباله دار با فعالان مذهبی برخورد می‌شود.این در حالیست که شورای مکتب قرآن در بیانیه اخیر خود گفته فعالیت‌های آنها “صرفا عقیدتی و بدور از هر گونه فعالیّت سیاسی” است.

مکتب قرآن، ابتدا یک زنجیره مدارسی دینی بود که از سوی فعالان اهل سنت کردستان، قبل از انقلاب، توسط علامه احمد مفتی‌زاده بنیان گذاشته شد. این مدارس ابتدا درسال ۱۳۵۶در سنندج و مریوان به صورت مدرسه قرآن تاسیس شد، بعد‌ها به مکتب قرآن تغییر نام و به صورت یک حرکت دینی و در پاره‌ای مواقع سیاسی در کردستان به فعالیتهای خود ادامه داد.

 

احمد مفتی‌زاده رهبر این گروه مذهبی سیاسی در سال ۱۳۶۱، از جانب حکومت وقت در تهران بازداشت شد. مفتی‌زاده در سال ۷۱ پس از تحمل ۱۱ سال زندان به فاصله شش ماه از آزادی درگذشت.

این گروه که اصلاح قانون اساسی و احیا نمودن حکومت شورایی در جوامع اسلامی و جامعه ایران از بارز‌ترین خواسته‌های آنان بود، پس از مرگ احمد مفتی‌زاده عملا به دو شاخته تقسیم شد. حسن امینی، که ابتدای انقلاب از سوی مفتی‌زاده به عنوان حاکم شرع کردستان منصوب شده بود در حال حاضر رهبری یکی از شاخه‌ها و محمد ژیان مفتی‌زاده، فرزند احمد مفتی‌زاده نیز رهبری دیگر شاخه این گروه را به عهده دارد.

هیچ یک از شاخه‌های مکتب قرآن داری مجوز رسمی برای فعالیت‌های مذهبی خود نیستند.

 در آبان ماه گذشته محمد ژیان مفتی‌زاده در ارتباط با فعالیت‌های مکتب تحت مدریرتش از سوی اداره اطلاعات سنندج احضار شد. مفتی‌زاده بااتهام بی‌مجوز بودن این تشکل دینی و برگزاری‌های کلاس‌های خانگی مورد بازجویی قرار گرفته است.

بر اساس بیانیه شورای مکتب قرآن، محمد ژیان مفتی‌زاده در این بازجویی گفته است: “چون ما صرفا فعالیت دینی داشته و در مسائل سیاسی دخالتی نمی‌کنیم، لذا نه تنها نیازی به کسب مجوز نداریم، بلکه خداوند متعال در قرآن کریم نسبت به تبلیغ دین و دعوت مردم به آن، امر فرموده است.”

اعضا و پیروان مکتب قرآن طی سالهای بعد از مرگ احمد مفتی‌زاده، به خاطر فعالیت‌هایشان بار‌ها از سوی نهاد‌های امنیتی و اطلاعاتی تحت فشار قرار گرفته و هر چند سال یکبار تعدادی از پیروان آن‌ها بازداشت شده‌اند.

در یک نمونه سال ۱۳۸۶ تعداد زیادی از اعضا و پیروان این گروه که شمار آن‌ها بیش از صد‌ها نفر اعلام شده بود در حالیکه مشغول برگزاری مراسم مذهبی بودند، از سوی نیروهای امنیتی شهر سقز بازداشت و روانه زندان اما پس از چند روز آزاد شدند.

در رویدادی تازه‌تر، مرداد ماه امسال عبدالله عباسی یکی از مسئولین دفتر حسن امینی، مفتی و رییس شورای مکتب قرآن کردستان از سوی ماموران امنیتی دستگیر شد.

مسولان قضائی هیچگاه به صورت رسمی به دلایل بازداشت اعضا و پیروان این گروه اشاره نکردند.