سردار موسی کمالی، جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح طی اظهاراتی در جمع خبرنگاران اعلام کرد که از مهرماه سال ۱۳۹۴، مدت زمان سربازی به ۲۴ ماه کامل تغییر خواهد کرد. او در عین حال خبر داد که برای تشویق سیاست های جدید جمعیتی در ایران و اجرای “توصیه‌های مقام معظم رهبری در خصوص افزایش جمعیت” تسهیلاتی برای افراد متاهل و خانواده های دارای فرزند بیشتر در نظر گرفته شده است. به گزارش خبرگزاری ایسنا، او اعلام کرد: “در این راستا تصمیم گرفتیم از اول مهرماه طول مدت خدمت سربازان متاهل سه ماه کاهش بیابد و به ازای هر فرزند نیز سه ماه از مدت سربازی‌شان کم شود. به عنوان مثال اگر فردی تا پیش از پایان امسال خود را برای سربازی معرفی کرده و یک فرزند داشته باشد علاوه بر اینکه ۲۱ ماه خدمت خواهد کرد شش ماه کسر خدمت خواهد گرفت اما اگر از یکم فروردین ماه به سربازی برود در این صورت طول مدت سربازی‌اش ۲۴ ماه بوده اما همچنان شش ماه کسری خدمت به خاطر همسر و یک فرزندش خواهد داشت.”
پیش از این و در آذرماه سال ۱۳۹۲، موسی کمالی از احتمال افزایش دوباره دوره خدمت سربازی خبر داده و با اشاره به آنچه “سیر نزولی موالید” در کشور می نامید، گفته بود: “با بررسی‌های به‌عمل آمده تامین سربازان مورد نیاز نیروهای مسلح با مشکل مواجه شده است. در نتیجه این احتمال وجود دارد که در سال ۹۳ تمام یا بخشی از کسر خدمت‌ها برداشته‌شده و خدمت به ۲۴ ماه برسد.”
رییس موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور نیز اواخر اردیبهشت ماه گذشته، درباره آینده سربازی اجباری در ایران گفته بود: “اگر با همین روند کاهشی باروری مواجه باشیم تعداد تولد ها در سال ۱۴۲۰ به ۷۷۰ هزار نفر کاهش خواهد یافت. یک راهکار این است که ارتش باید حرفه ای شود و یا اگر نخواهیم آن را حرفه ای کنیم یک راهکارش این است که خانم ها هم در سال های آینده به سربازی بروند.”
اکنون چند سالی ست که مسئولان جمهوری اسلامی از روند کاهش جمعیت کشور ابراز نگرانی می کنند. اولین بار محمود احمدی نژاد به طور رسمی اعلام کرد که باید سیاست جمعیتی دولت تغییر یابد و برنامه آن افزایش جمعیت کشور شود. بعد از آن حمایت های آیت الله خامنه ای آغاز شد و نشان داد که این موضوع سیاست جدید رهبر جمهوری اسلامی بوده است. او حتی یکبار اعلام کرد که در اینباره “خطا” کرده است. خامنه ای گفته بود: “من همین جا در داخل پرانتز عرض بکنم؛ یکی از خطاهائی که خود ما کردیم - بنده خودم هم در این خطا سهیمم - این مسئله‌ی تحدید نسل از اواسط دهه‌ی ۷۰ به این طرف باید متوقف میشد. البته اوّلی که سیاست تحدید نسل اتخاذ شد، خوب بود، لازم بود، لیکن از اواسط دهه‌ی ۷۰ باید متوقف میشد. این را متوقف نکردیم؛ این اشتباه بود. عرض کردم؛ مسئولین کشور در این اشتباه سهیمند، خود بنده‌ی حقیر هم در این اشتباه سهیمم. این را خدای متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد.”
اکنون تمامی سیاستهای تشویقی در حکومت ایران با هدف افزایش جمعیت طراحی می شود. فرضا بر اساس قاعده جدیدی که برای سربازی اعلام شده است، اگر چنانچه فرد سرباز همسر و چهار فرزند داشته باشد، تنها 9 ماه به خدمت اعزام خواهد. چنین معافیت هایی برای دوران خدمت تاکنون بی سابقه بوده است.
روزنامه کیهان دیروز در نوشته ای با عنوان “مجلس، دولت و چالش جمعیت!” تاکید کرد: “مساله تحدید نسل ایرانیان تنها یکی از این موارد مهم است که ناباورانه در جنگ بی حاصل حامیان رونویسی از نسخه‌های غرب با متفکرین نظام، قماربازان بی توجه به آینده جامعه ایرانی را بر سر کوچه و بازار حاضر کرده است! مسیر بسیار حرفه‌ای چیده است…ابتدا که برخی کارشناسان از این توطئه بزرگ پرده برداشتند گروه‌هایی از به اصطلاح منورالفکرهای وطنی در مقابل به نشخوار تفکرات موهوم و ضد علمی نهادهای بین‌المللی پرداختند که هم اکنون خود به بی اعتباری نسخه‌های قدیمی معترفند!”
نویسنده این مقاله اضافه کرده بود: “در مرحله بعد که رهبری پس از ۱۴ سال تذکر صریح به مسؤولان در مقام عمل برآمدند و به ماجرای خطاکاری همه مدیران وقت کشور ورود کرده و حتی به صورت رسمی در پیشگاه ملت از خداوند متعال طلب غفران کردند، بخشی از صاحب منصبان آن دوران ناباورانه به سمت دیگری روی برگرداندند و برخی دیگر وقیحانه به دفاع از سیاستهای غلط رونویسی شده از دستورالعمل‌های دیکته شده برای جهان سوم خصوصا منطقه غرب آسیا پرداختند.”
کیهان در ادامه مقاله با اشاره به سیاست تشویق جمعیت در کشورهای غربی، از اینکه مشوق های پیشنهادی شورای عالی انقلاب فرهنگی در مجلس تصویب نشده است، ابراز تعجب کرده و از اقلیتی پر سر و صدا نوشته که نسخه های شکست خورده غربی را دنبال می کنند: “اقلیت مذکور با نفوذ در مجلس شورای اسلامی، برنامه پیشنهادی شورای عالی انقلاب فرهنگی با رویه علمی ارائه مشوق‌های مناسب به جامعه در جهت ترغیب مردم به ازدواج و فرزندآوری را عقیم ساخته و بخش مشوق‌‌ها را به کل حذف نمودند! “
در این میان منابع رسمی از روند افزایشی سیر جمعیت در ایران خبر داده اند. مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال طی گفتگویی با روزنامه جام جم دراین باره گفت: “سال ۸۹ نرخ موالید نسبت به سال ۸۸، ۱.1 رشد داشت و سال ۹۰ به ۱.۴ رسید، اما از سال ۹۱ جهش کوچک و قابل توجهی داشت، چون رشد سالانه آن به ۲.۹ درصد رسید. رشد این آمار سال ۹۲ نیز به ۳.۵ درصد رسیده، در حالی که این آمار برای پنج ماه اول امسال نیز نسبت به مدت مشابه ۳.۸ درصد است.” او معتقد بود: “بیشتر این رشد، حاصل فرزندآوری خانواده‌هایی است که نسبت به خطر تک‌فرزندی آگاه شده‌اند، زیرا با اطلاع‌رسانی‌های انجام شده، خانواده‌ها از معایب تک‌فرزندی آگاه شده‌اند، اما با توجه به جمعیت محدود خانواده‌های تک‌فرزند احتمال می‌رود وضع موقت باشد. بنابراین باید نسل جوان کشور در در زمان مناسب ازدواج کرده و بموقع فرزندآوری کنند.”
او درباره میزان توزیع استانی این رشد نیز گفته بود: “استان البرز با رشد ۸.۴ درصدی بیشترین آمار ولادت را در این مدت در اختیار داشته، قم با ۸.۳ درصد و آذربایجان غربی نیز با ۷.۹ درصد بیشترین رشد را داشته است. در مورد کمترین ولادت‌ها نیز خراسان شمالی با منفی ۴.۹ درصد، کهگیلویه و بویراحمد با منفی ۲.۳ درصد و استان زنجان با منفی ۱.۵ درصد کمترین میزان ولادت را داشته‌اند؛ در حالی که استان تهران نیز با میانگین رشد ۵.۱ درصدی از میانگین رشد کشوری که ۳.۸ درصد است، رشد بالاتری دارد.”
مهمترین نگرانی مسئولان جمهوری اسلامی اما نه فقط کاهش جمعیت، بلکه تغییر ترکیب جمعیت شیعه ایران نیز هست. چندی پیش یکی از فرماندهان سپاه هدف “دشمنان” از تبلیغ شعارهای تنظیم خانواده را کاهش جمعیت شیعیان ایران عنوان کرد.
چند سال پیش خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران در گزارشی با عنوان “چه کسانی باید در موضوع کاهش رشد جمعیت توبه کنند؟” نوشته بود: “چنانچه این روند منفی ادامه یابد در ۱۵ سال آینده ارتش و سپاه برای تامین نیرو با مشکلات جدی روبه رو خواهند شد. با این فرض که اکثر استان‌های حاشیه‌ای از قومیت‌ها و مذاهب مختلفی تشکیل شده که بعضا تحت تاثیر فرهنگ‌های بیرونی مثل عربستان سعودی و… هستند و رشد جمعیتی آنها تقریبا ۴ برابر استان‌های مرکزی است، در آینده نیروهای مسلح چه وضعیتی خواهند داشت؟” نویسنده در ادامه تاکید داشت: “با این وضعیت و با به هم ریختن تعادل جمعیتی ممکن است در ۵۰ سال آینده بر اثر چالش های سیاسی، مذهب رسمی که در قانون اساسی مذهب جعفری اثنی عشری آمده است، مورد سؤال واقع شود.”
منابع نزدیک به سپاه پاسداران و حوزه علمیه قم، بارها از کاهش جمعیت شیعیان و تغییر ترکیب جمعیتی، ابراز نگرانی کرده اند. از طرفی روزنامه کیهان در دفاع از سیاست جدید افزایش جمعیت، به سیاستهای جدید در اروپا اشاره کرده و نوشته: “نکته مهم و اساسی اینجاست که در غرب علی رغم اجرای برنامه‌های قابل توجه حمایت از افزایش جمعیت، به علت رواج نسخه‌های حاکمیتی برآمده از مدرنیته، به طور معمول مهاجرین مسلمان بیشترین بهره را از چنین مشوق‌هایی می‌برند و رشد جمعیت خالص اروپایی، آمریکایی کماکان پایین‌تر از نرخ رشد جایگزینی است. […] با این وجود غربی‌‌ها هرگز علی رغم مخاطرات افزایش رشد نامتوازن مهاجرین مسلمان در برابر بومیان اروپایی- آمریکایی، سیاست حمایت از نرخ رشد جمعیت را متوقف نکرده‌اند چرا که خطرات چنین عملکردی را بیشتر از پیر شدن مزمن جامعه و بسته باقی ماندن پنجره جمعیتی ارزیابی می‌نمایند.”
کیهان توضیح نداده است که اگر قرار است الگوی جدید غربی در ایران پیاده شود و آنها “علی رغم مخاطرات افزایش رشد نامتوازن مهاجرین مسلمان” از این موضوع نگران نیستند، پس چرا مسئولان جمهوری اسلامی صریحا از افزایش جمعیت اقلیت ها ابراز نگرانی می کنند؟
