لورن مرشان
براساس یک ضرب المثل، برای شام خوردن با شیطان، به یک قاشق بلند نیاز داریم. این شیوه ای است که از سال ها قبل توسط کشورهای غربی در برابر جمهوری اسلامی به کار گرفته شده؛ جمهوری اسلامی از سال ۱۹۷۹ نماد انحراف یک حکومت دین سالار است که می تواندابعاد اسلام سیاسی به خود گیرد: ستون “کشورهای محور شرارت” به قول سلسله بوش. این کشور از سه سال پیش تاکنون متحمل شدیدترین تحریم های بین المللی شده. ایران تا به امروز شیطان خاورمیانه بود و گفته می شد که نمی شود با آن رابطه برقرار کرد.
با توجه به زمزمه هایی که در تهران شنیده می شود، طول این قاشق روز به روز به شکلی قابل توجه درحال کوتاه تر شدن است. حسن روحانی در زمان مجمع عمومی سازمان ملل در ماه سپتامبر از خط مشی جدیدی که به کار خواهد گرفت سخن گفت. ایران با نرمش در موضع خود در رابطه با پرونده اتمی امید آن دارد که حلقه تحریم ها بازتر شود و این می تواند پیش درآمدی برای بهتر شدن روابط با غرب باشد.
این شرایط جدید می تواند خواسته های دو طرف را اجابت کند: ایران، زیرا تحریم های نفتی، بانکی و بازرگانی اعمال شده ازسوی جامعه بین المللی تأثیر بسزایی در اقتصاد کشور داشته اند. درآمدهای نفتی ایران نصف شده است. واحد پولی اش به شدت ارزش خود را ازدست داده و تورمی را ایجاد کرده که به لحاظ اجتماعی می تواند برای حکومت بسیار خطرناک تمام شود. غرب، زیرا آشفتگی ها و اختلالات منطقه خاورمیانه باعث شده تا ایران جایگاه ویژه ای بیابد؛ بخصوص در رابطه با درگیری های سوریه.
زمانی که حکومت های عرب هنوز با بغداد و دمشق متحد بودند، ایران به عنوان یک عامل ضد اسراییلی شناخته می شد. پس از اینکه این منطقه به منطقه ای شبیه بالکان تبدیل شد، می توان گفت که ایران یکی از معدود کشورهایی است که هنوز سرپاست. ثبات یک هزینه داخلی دارد، ولی این مسأله گاهی در دیپلماسی می تواند خود به مثابه یک ارزش قلمداد شود؛ به ویژه در درگیری های سوریه که یک فاجعه بشری با یک بن بست سیاسی عجین گشته. جنگی که در جریان است، هراس های حکومت اسد و همچنین خطر تکثیر گروه های جهادگرا را در کل منطقه نشان می دهد.
پشت درگیری شیعه-سنی، کشمکشی سنتی نیز میان ایران و عربستان سعودی در جریان است. و فرضیه سقوط بشاراسد به ویژه می تواند حضور تهران را مفید سازد. و این چیزی است که مقامات تهران نیز بدان واقف اند و قدر آن را می دانند.
از زمان خوش و بش رؤسای جمهور اولاند و روحانی، یا تماس تلفنی باراک اوباما با رییس جمهور ایران، پیش بینی می شود که روابط به خوبی گرم شود. اگر توافق حاصل گردد، هفته آینده در ژنو، در رابطه با پرونده اتمی ایران، شاهد تسریع عادی شدن روابط خواهیم بود.
از ماه ها پیش، گروه های بزرگ نفتی و همچنین سازندگان بزرگ اتومبیل این وضعیت را پیش بینی کرده اند و در اعزام نمایندگان خود به ایران گوی سبقت را از یکدیگر ربوده اند. آمریکایی ها و فرانسوی ها در پشت صحنه یک رقابت واقعی صنعتی را برای به دست گرفتن بازار ۸۰ میلیونی ایران آغاز کرده اند. توتال در این مسابقه دو استارت زده. جنرال موتورز پس از اینکه قاطعیت فرانسه در خصوص تحریم ها زیر پای پژو را خالی کرد، خود به شکلی آگاهانه از سد رنو گذشت. فعلاً تمامی اینها در حد زمزمه است. ولی به نظر می رسد که نشست و برخاست با آیت الله ها روز به روز آسان تر می شود.
منبع: اوست فرانس، ۱۰ اکتبر
