درخواست تحقیق در مورد حادثه انفجار

نویسنده

غزال آزادفر

حادثه انفجار و آتش سوزی در دو کارخانه تولید مواد‎ ‎شیمیایی “کیمیا گستران سپهر” و “کیمیا گران امروز” ‏در شهرستان شازند در‎ ‎استان مرکزی در روزپنجم خرداد ماه 1387، منجر به مرگ 26 کارگر و زخمی ‏شدن‎ ‎حدود 50 کارگر این دو واحد تولیدی شده است‏‎.‎

در حالی که گزارش رسانه ها بیشتر متوجه آمار کشته شدگان‎ ‎و زخمی ها و میزان خساران مالی وارد آمده ‏بوده است، موارد دیگری وجود‎ ‎داشتند که همزمان بایستی مورد بررسی و پرسش رسانه ها و سازمان ها و‎ ‎مسئولان ذیربط قرار می گرفتند که تاکنون چنین اقدامی انجام نگرفته است‎.‎

بر اساس آنچه که به طور جسته و گریخته در گزارش ها آمده‎ ‎است، رعایت نشدن نکات ایمنی، و عدم آموزش ‏این نکات به کارگران، نبود‎ ‎ماموران در واحدهای ایمنی، وجود نداشتن محل آب گیری ویژه آتش نشانی و نیز‏‎ ‎خراب بودن تنها هلی کوپتر امدادرسانی استان مرکزی از جمله مواردی هستند که‏‎ ‎باید در کنار کشته شدگان و ‏زخمی های این سانحه بدان ها پرداخته می شد‎.‎

در این زمینه،‌ می توان به گفته علی فرهور، مدیر عامل‏‎ ‎شرکت مدیریت تولید برق شازند اشاره کرد که ‏بزرگترین مشکل در زمان خاموش‎ ‎کردن آتش سوزی دردو کارخانه مواد شیمیایی این منطقه را نبود محل ‏آبگیری در‎ ‎شهرک صنعتی بابایی بازنه دانست‎. ‎

همزمان، مسئول واحد کارشناسی و ایمنی سازمان آتش نشانی‎ ‎اراک اعلام کرده است که در زمان وقوع حادثه، ‏هیچ ماموری در واحدهای ایمنی‎ ‎کارخانه های “کیمیا گستران سپهر” و “کیمیا گران امروز” حضور نداشت‏‎.‎

از طرف دیگر، دکتر محمدرضا رباط میلی، مدیر حوادث و‎ ‎فوریت های پزشکی اسان مرکزی به خبرگزاری ‏ایسنا گفت که هلی کوپتر مجهز به‎ ‎امکانات پزشکی در استان مرکزی وجود ندارد، زیرا تنها هلی کوپتر در این‎ ‎زمینه از لحاظ فنی شرایط پرواز را نداشت‎.‎

در شرایطی که این مسایل با بی توجهی و کوچک نمایی از سوی‎ ‎رسانه ها و مسئولین همراه بوده است و تنها ‏از لابلای گزارش ها می توان این‎ ‎نکات را یافت، اتحادیه آزاد کارگران ایران، خواستار “رسیدگی فوری به ‏این‎ ‎فاجعه دردناک” شده است‏‎.‎

این تشکل مستقل کارگری در پیام تسلیت و همدردی که منتشر‏‎ ‎کرد، خواستار آن شد که یک هیات از کارگران ‏منتخب مجمع عمومی‎ ‎کارگران کارخانه های آسیب دیده و همچنین کارخانه های مجاور به همراه یک‎ ‎هیات ‏کارشناسی مستقل از کارفرما و اداره کار شهرستان شازند و به دور از هر‏‎ ‎گونه فشار از سوی هر نهادی، ‏مسئول رسیدگی به این فاجعه بشوند‎.‎

در بیانیه اتحادیه آزاد کارگران ایران همچنین آمده‎ ‎است: “کارفرمای کارخانه کیمیا گستران سپهر به همراه ‏مسئولین بازرسی ایمنی‎ ‎اداره کار شهرستان شازند بایستی مورد بازخواست و در صورت قصور در تامین‎ ‎ایمنی کارخانه مورد محاکمه قرار بگیرند”.‏

این اتحادیه در بخش دیگری از بیانیه خود نوشته است: “برای جلوگیری از تکرار این فجایع، باید فورا هیاتی ‏مرکب از نمایندگان‎ ‎منتخب کارگران در مجامع عمومی و کارشناسان ایمنی، مسئولیت بازرسی از تمامی‎ ‎کارخانه ها و مراکز تولیدی و صنعتی را با تخصیص بودجه کافی بر عهده بگیرند‎ ‎و بر اساس نظر آنها باید ‏تمامی این مراکز به بالاترین استانداردهای ایمنی‎ ‎محیط های کار مجهز شوند‏‎.‎‏”‏

آمارها نشاندهنده آن است که میزان حوادث ناشی از کار‎ ‎برای کارگران بسیار بالاست. در این ارتباط، وزارت ‏کار و امور اجتماعی در‎ ‎گزارشی که سال گذشته توسط خبرگزاری ایلنا نقل قول شد، اعلام کرد که در سال‎ ‎‎1385‎، ‏‎1100 ‎کارگر بر اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده اند‎.‎

دراین حال، در شرایطی که اتحادیه آزاد کارگران ایران‎ ‎تاکید کرده است که نتیجه بررسی ها هر چه باشد، ‏باید تمامی خسارت های ناشی‎ ‎از جان باختن کارگران و آسیب دیدگان این آتش سوزی به خانواده های آنان‏‎ ‎فورا پرداخت و تمامی تمهیدات لازم برای تسکین آلام آنان به مورد اجرا در‎ ‎بیاید، برخی گزارش ها حکایت ‏از آن دارد که تمامی کارگران بیمه نبوده اند‎.‎

دراین باره می توان به محسن محمودی، رییس اداره کار و امور اجتماعی شازند اشاره کرد‎.‎

وی به خبرگزاری ایسنا گفته است که 30 نفر از کارگران‏‎ ‎شاغل در کارخانه کیمیاگستر سپهر بیمه بوده اند و ‏حال آنکه به گفته این‎ ‎مقام دولتی، شمار کارگران شاغل در این واحد تولیدی بیشتر بوده است‎. ‎بنابراین در این ‏وضعیت مشخص نیست که تکلیف خانواده های کارگرانی که بیمه‏‎ ‎نبوده اند و بر اثر این سانحه کشته شده و یا ‏آسیب دیده اند،‌ چه خواهد بود‏‎.‎

دراین حال، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران با‎ ‎انتشار بیانیه ای در خصوص سانحه شازند، با اشاره به ‏این حادثه گفت: “حق‎ ‎بهره مندی از بهداشت محیط کار، یکی از حقوق بنیادین به رسمیت شناخته شده‎ ‎بین ‏المللی کارگران است که این حق در ایران، همپای سایر حقوق کارگران نقض‎ ‎می شود‏‎.‎‏”‏

این سازمان حقوق بشری نظارت بر بهره مندی کارگران از حق بهداشت محیط کار را از وظایف دولت ها ‏دانست و در عین حال گفت: “اما‎ ‎این اتحادیه های مستقل کارگری هستند که به‏‎ ‎عنوان نمایندگان کارگران و ‏مدافع حقوق آنان، دولت‎ ‎ها را وادار می کنند که وظایف‎ ‎شان را انجام دهند. این حادثه غم انگیز بار دیگر ‏ضرورت فوری تشکیل اتحادیه‎ ‎های مستقل کارگری را در ایران یادآور می شود”.‏

این موضوع در حالیست که تلاش فعالان کارگری و‎ ‎کارگران در برخی از واحد های تولیدی و خدماتی برای ‏تشکیل سندیکا و تشکل‎ ‎های مستقل کارگری با مخالفت مقام های دولتی و به خصوص، وزارت اطلاعات‎ ‎مواجه شده است. آخرین مثال در این زمینه،‌ مخالفت این وزارت خانه با تشکیل‏‎ ‎سندیکای کارگران هفت تپه ‏بوده است‎.‎

در همین خصوص،‎ ‎کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران تاکید کرده است که “ممنوعیت تشکیل اتحادیه های ‏مستقل کارگری در ایران،‎ ‎کارگران را با وضعیت نا امن و خطرناک مواجه می کند”‏‎.‎