سونور کاگاپتی
حزب کارگران کردستان (پ کا کا) همین روزها دوباره در صدر عناوین خبری قرار خواهد گرفت. حزب پ کا کا، که به دلیل حملات خشن علیه ترکیه معروف است، به سرعت به جزئی از معادلات قدرت میان سه کشور ایران، ترکیه و سوریه تبدیل می شود. این در حالی است که بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، در حال سرکوب شدید تظاهرات معترضان در این کشور است.
در سال 1990، رژیم اسلامی ایران که دل خوشی از رژیم سکولار ترکیه نداشت، از سوریه خواست تا به پ کا کا پناه بدهد تا این گروه بتواند به آنکارا تاخته و وجهه ترکیه را در معادلات سیاسی منطقه مخدوش سازد.
سپس ترکیه و ایران و سوریه، با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه، با یکدیگر دوست شدند. دیگر مساله ای به نام پ کا کا وجود نداشت؛ یا حداقل اینگونه به نظر می رسید.
ترکیه و سوریه، پس از آنکه آنکارا از رژیم اسد خواست دیگر از پ کا کا حمایت نکند، مذکراتی را در این زمینه آغاز کردند. ترکیه در سال 1998 نیروهای نظامی خود را در مرز سوریه متمرکز کرد. ترکیه حتی یک تیر هم شلیک نکرد، ولی حضور نیروهای آن در مرز، اسد را قانع کرد که باید رفتار خود را تغییر دهد.
سپس با شروع جنگ عراق در سال 2003 ، ترکیه و ایران به یکدیگر نزدیک شده و تقریبا به کشورهای دوست تبدیل شدند. تهران، با روبرو شدن با حضور نظامی آمریکا در همسایه شرقی خود در افغانستان و در همسایه غربی اش، عراق، به این نتیجه رسید که باید به همسایه دیگر خود، ترکیه، نزدیک شود تا از انزوای خود در برابر حلقه نیروهای آمریکا بکاهد. در نتیجه حمایت ایران از پ کا کا، درست در لحظه ای که نیروهای آمریکا شروع به استقرار در عراق کردند، به آخر رسید.
هشت سال بعد، تهران اکنون در حال ارزیابی مجدد استراتژی منطقه ای خود است. با خروج نیروهای آمریکا از عراق و افزایش نفوذ ایران در این کشور، تهران اکنون تصور می کند می تواند رویه متفاوتی در قبال ترکیه در پیش بگیرد.
از سوی دیگر، ترکیه اکنون تبدیل به مخالف اصلی سرکوب های خشن رژیم سوریه شده است. این کشور سوریه را تهدید به اقدام، در صورت عدم توقف کشتار مخالفان کرده است.
در نقطه مقابل، دمشق هم تصمیم گرفته است شرایط را برای ترکیه مشکل تر کند. آمریکا و مقامات ترکیه گفته اند که رژیم سوریه فعالیت های پ کا کا را در خاک خود بار دیگر آزاد گذاشته است.
از آنجا که دمشق می داند در صورتی که حملات پ کا کا از درون خاک این کشور، ترکیه را تهدید کند، با اشغال منطقه از سوی ترکیه روبرو خواهد شد، اکنون برای کمک به تهران متوسل شده است.
تهران نیز، که از رانده شدن از عراق توسط ترکیه خوشنود نیست، با خوشحالی کمک به سوریه را می پذیرد. ایران باید هرچه زودتر از تقابل ترکیه با رژیم اسد جلوگیری کند. در غیر این صورت چنین خط مشی ای می تواند به پایان رژیم اسد در سوریه بیانجامد، که باعث نابودی یکی از مهمترین متحدین ایران در منطقه می شود. در نتیجه سیاست قدیمی ایران در برابر ترکیه بار دیگر احیا شده است: استفاده از پ کا کا برای حمله به آنکارا از کشوری دیگر، به منظور فشار آوردن به ترکیه.
بر همین منوال پ کا کا از آغاز تابستان در حملات خود به ترکیه از خاک عراق، بیش از 100 نفر ترک را کشته و ده ها نفر را به گروگان گرفته اند.
هر چه اسد تعداد بیشتری از مخالفان را بکشد، سیاست ترکیه در قبال سوریه سخت تر خواهد شد. این معادله از سوی دیگر باعث اقدامات مشترک ایران و سوریه علیه ترکیه از طریق پ کا کا در عراق خواهد شد. حملات پ کا کا افزایش خواهد یافت.
ترکیه، ایران و رژیم اسد، درگیر یک مبارزه قدرت بر سر آینده سوریه هستند. نتیجه آن است که یا آنکارا برنده این درگیری می شود و اسد سقوط می کند، ویا تهران برنده می شود، و ترکیه، که از حملات پ کا کا آسیب دیده است، ناچار است سوریه را به حال خود رها کند.
منبع: سی ان ان - 29 اکتبر
