پرستو سپهری
پخش سکانسی از فیلم آمریکائی “کشتی گیر” در سی ان ان که تا چند روز دیگر در سراسر جهان به نمایش درمی آید، جنجال تازه ای را علیه جمهوری اسلامی دامن زد. این فیلم که اخیرا جایزه اول جشنواره فیلم ونیز را برده و بخاطر کارگردان معتبرش” درن آرنوفسکی” در داخل و خارج ایران مورد تحسین قرار گرفته است، اکنون به نوشته گاردین ”باعث تحریک احساسات رسانه های جناح راست در ایران شده است”.
”کشتی‌گیر” داستان زندگی رندی رابینسون (با بازی میکی رورک)، کشتی‌گیر کچ حرفه‌ای دهه ۱۹۸۰ است که پس از سال‌ها دوری از ورزش، به دلیل مشکلات جسمی، به رینگ باز می‌گردد تا با حریف قدیمی‌اش، “آیت‌الله” (با بازی ارنست میلر)، مبارزه کند؛ مبارزه‌ای که ممکن است به قیمت جانش تمام شود.
خشم رسانه‌های جناح راست که با روزنامه جام جم شروع شد، به ویژه از صحنه‌ای است که رندی رابینسون میله پرچم جمهوری اسلامی را، که حریفش با آن به وی حمله‌ور شده، می‌شکند و جمعیت حاضر شعار “آمریکا، آمریکا” را سر می‌دهند.در این فیلم رندی رابینسون لباسی به رنگ پرچم ایران با آرم جمهوری اسلامی بر تن دارد.رقیب وی نیز در فیلمنامه “آیت الله” نام دارد که در فیلم به اسم وی اشاره ای نمی شود. رابرت تیت، گزارشگر گاردین در این مورد نوشته است: “شاید برای اجتناب از توهین به رهبران روحانی ایران است که هیچ اشاره ای به نام رقیب رورک (آیت الله) که نقش او را ارنست میلر کشتی گیر حرفه ای پیشین ایفاء می کند، نمی شود.“
رابرت تیت چنین ادامه می دهد : “رسانه های ایرانی با «بزرگنمایی» صحنه ای از فیلم که میکی رورک، هنرپیشه نقش اول با خشونت میله ای را که پرچم ایران به آن آویزان شده با زانو می شکند، از حضور قریب الوقوع “یک فیلم ضد ایرانی” خبر داده اند. در حالیکه این صحنه تنها بخشی از سکانس نبرد در رینگ کشتی است که تنها لحظاتی قبل از آن، رقیب رورک سعی داشت با استفاده از همان میله او را به زانو درآورد.“
گاردین یادآور می شود که احتمال صدور مجوز اکران فیلم “کشتی گیر” در ایران وجود ندارد، اما بسیاری از ایرانیان از طریق تبلیغ این فیلم که توسط شبکه ماهواره ای تلویزیونی صدای آمریکا پخش می شود از وجود آن آگاه شده اند.
رابرت تیت، سپس با ذکر این مسئله که این فیلم جایزه بهترین فیلم جشنواره ونیز را گرفت، استدلال می کند که منتقدان غربی متوجه جریان های سیاسی پشت سر این داستان نشده اند و برخی به تمجید از این “محصول سینمایی” پرداخته اند.
جریان سینمای ضد جمهوری اسلامی
اما این گزارشگر انتقاد مطرح شده را بخشی از جریانی بزرگتر می داند و یاد آوری می کند که سایت اینترنتی فردا، ”متعلق به اصول گرایان” مضامین و “عواطف ضد ایرانی” مطرح شده در این فیلم را به مضامین فیلم “سنگسار ثریا م” تشبیه کرده که در سال جاری میلادی به اکران درآمد و داستان زنی را بیان می کرد که به دلیل داشتن روابط جنسی خارج از خانواده، بر اساس قانون شریعت ایران به سنگسار محکوم شد.
گاردین همچنین می نویسد که چگونه فیلم 300 که داستان جنگ ترموپیل میان یونانیان و ایرانیان در سال 480 قبل از میلاد مسیح را بیان می کند، در ایران حساسیت برانگیز شد؛ تا جایی که محمود احمدی نژاد هالیوود را به “جنگ روانی” متهم ساخت و نماینده ایران در یونسکو با ارسال شکایتی رسمی 300 را به منفی نمایی قومی متهم ساخت.
این روزنامه در نهایت از فیلم “اسکندر” ساخته اولیور استون نیز می نویسد که “در ایران به دلیل بیان احساس همدردی با شخصیت اسکندر مورد مذمت قرار گرفت” و متذکر می شود که اسکندر از سوی بسیاری از ایرانیان بعنوان تخریب کننده پرسپولیس، بارگاه امپراتوری پارس در سال 330 قبل از میلاد “مورد ناسزا و نکوهش” قرار می گیرد.
آغاز کشتی
از سوی دیگر سایت فردا در مطلبی تحت عنوان “اقدامات ضد ایرانی هالیوود ادامه دارد” در مورد این فیلم نوشت: “در ادامه تولید و پخش فیلم های ضد ایرانی در هالیوود، صحنه هایی از جدیدترین فیلمی ضد ایرانی در شکبه سی ان ان پخش می شود.“
این سایت همچنین نوشت:“در این فیلم که جایزه جشنواره فیلم ونیز را نیز دریافت کرده است، در مسابقه کشتی کج، دو کشتی گیر به مبارزه می پردازند و مبارز سیاه پوست سعی دارد تا با چوب حامل پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران، کشتی گیر دیگر را خفه کند که موفق نمی شود.بنابراین گزارش در این هنگام، کشتی گیر رقیب اقدام به اهانت و شکستن چوب پرچم ایران می نماید.گفتنی است لباس ورزشی این کشتی گیر با طرح پرچم ایران است.“
پیش از آن سایت جام جم نیز ضمن اشاره به پیروزی این فیلم در جشنواره ونی، نوشته بود: “در شب پایانی برگزاری شصت و پنجمین جشنواره ونیز فیلم «کشتی گیر» ساخته دارن آرونوفسکی جایزه شیر طلایی را کسب کرد. فیلم آمریکایی «کشتی گیر» ساخته دارن آرونوفسکی و با بازی میکی رورک در این جشنواره توانست نظر منتقدان و تماشاچیان را به خود جلب کند و کار به جایی رسید که منتقدان از بازی میکی رورک در این فیلم آنقدر شگفت زده شدند که اعلام کردند احتمال دارد «میکی رورک» برای جایزه اسکار امسال، نامزد بهترین هنرپیشه شود. نکته جالب توجه در این فیلم این است که کشتی گیر، داستان پیرمردی را روایت می کند که پس از بازنشسته شدن از ورزش کشتی، بار دیگر تصمیم می گیرد به این عرصه بازگردد. او بعد از آشنا شدن با رقاصه ای پیر، انگیزه مضاعفی پیدا می کند تا بار دیگر ورزش خشن کشتی کچ را پیگیری کند.“
اما به نوشته جام جم:“نکته قابل توجه در این فیلم این است که این کشتی گیر که به نظر می رسد علاقه زیادی به مردم ایران نداشته در فیلم از دو نشان « الله» که در وسط پرچم ایران نقش بسته، به عنوان بازوبند استفاده کرده است و در صحنه ای از فیلم پس از آنکه حریف را می برد، پرچم ایران را برداشته و به صورت او می کوبد.سینمای هالیوود همواره در ساخته های خود با نگاهی توام با افتخار و احترام به پرچم کشور خود نگاه می کند و همواره از پرچم آمریکا به عنوان سمبل کشور خود بهره می گیرد.“
جام جم سپس اظهار امیدواری کرده بود که “مسوولان فرهنگی کشورمان نسبت به این مساله واکنشی مناسب نشان دهند و پیش از اکران جهانی این فیلم، با تمهیداتی مانع گسترش این توهین شوند.“
برنا نیوز هم در مطلبی با محتوای مشابه نوشت: “به گزارش سرویس دریافت خبر برنا، دیروز در جشنواره سینمایی ونیز فیلم آمریکایی “کشتی گیر” ساخته “دارن ارونوفسکی” به نمایش درآمد در این فیلم یکی از کشتی گیران کچ مایویی بر تن دارد که به رنگ پرچم ایران است و در دو طرف ان نام الله درج شده است. در این صحنه همچنین پرچم جمهوری اسلامی ایران نیز دیده می شود.“
نگاه منتقد
از سوی دیگر برخی از منتقدین سینمای ایران با این دیدگاه مخالفت کرده اند. از جمله جمشید کمالی گفته است:“مشاهده لینک اینترنتی گزارش خبرنگار ایتالیایی درباره فیلم نشان می دهد که ابتدا رقیب رورک سعی دارد با میله پرچم جمهوری اسلامی وی را خفه کند. در واقع فیلم هیچ ارتباط مستقیمی با ایران یا جمهوری اسلامی که نباید این دو مفهوم را با هم اشتباه گرفت، ندارد. فیلم کشتی گیر از دید کارگردان، بازیگران و منتقدان با تجربه، صرفاً داستان پایان یافتن انتظار یک ورزشکار برای رسیدن به قله افتخار را بیان می کند. اما برداشت های سطحی و شتاب زده و با هدف قبلی قصد ساختن یک غوغای تازه را دارند. آن هم درباره فیلمی که هنوز به نمایش در نیامده است!“
جنجال بر سر فیلم “کشتی گیر” سبب شده است که این موضوع در صدر دیدنی های سایت های ایرانی قرار گیرد.