مذاکرات هسته ای، مهم تر از غزه

نویسنده
جلال یعقوبی

» سکوت خامنه ای در برابر موشک باران

حدود یک هفته از آغاز بحران جدید فلسطین و حمله اسرائیل به غزه گذشته، اما آیت الله خامنه ای تاکنون در مورد این بحران سخنی نگفته است. خامنه ای که در موارد مشابه بلافاصله علیه اسرائیل موضع می گرفت، و ضمن همدردی با مردم فلسطین، به اسرائیل نیز حملات تندی می کرد، اکنون سکوت کرده است.

در اسفند ماه سال ۱۳۸۸، آیت الله خامنه ای در دیدار با سران حماس گفته بود: “مسئله‌ی غزه و مسئله‌ی فلسطین، مسئله‌ی ماست؛ مسئله‌ی اسلامی ماست؛ مسئله‌ی همه‌ی مسلمین است و وظیفه‌ی ماست. آنچه که انجام هم میدهیم، وظیفه‌ی ماست؛ بر کسی هم منت نداریم؛ وظائفمان را انجام دادیم. از خدای متعال هم میخواهیم که کمک کند، بتوانیم وظائف را انجام بدهیم.” او تاکید داشت که راه حل فلسطین ادامه مبارزه است و اینکه: “اسرائیل در خواست صلح صادق نیست؛ اگرچه اگر صادق هم بود، غلط میکرد و او در اینجا حق ندارد؛ اما صادق هم نیست.”

با همین رویکرد، آیت الله خامنه ای در این سالها، تندترین مواضع را درباره اسرائیل داشت و از نابودی آن سخن میگفت. و حتی همراه با محمود احمدی نژاد، هولوکاست را افسانه نامید.

از جمله در سال ۱۳۹۰ و در جمع اعضای خبرگان گفته بود: “در یک کشوری کسی به افسانه‌ی هولوکاست اعتراض میکند، میگوید من قبول ندارم؛ او را زندان می‌اندازند، محکومش میکنند که چرا یک حادثه‌ی پنداریِ تاریخی را انکار میکنی! حالا گیرم پنداری هم نباشد - واقعی باشد - خیلی خوب، انکار یک حادثه‌ی واقعیِ تاریخی مگر جرم است؟”

با افزایش فشارها و حساسیتها بین المللی درباره تهدید به نابودی اسرائیل، و ماجرای هولوکاست، مدتهاست که آیت الله خامنه ای دیگر در اینباره سخنی نگفته است.

حتی سال گذشته که در پاسخ به تهدیدهای اسرائیل، به تندی سخن گفت، باز هم از نابودی اسرائیل حرفی به میان نیاورد. او گفته بود: “گاهی شنیده میشود دشمنان ملّت ایران، از جمله از دهان نحس نجس سگِ هار منطقه در رژیم صهیونیستی، چانه میجنبانند که ایران تهدید همه‌ی جهان است؛ نه، این سخنِ دشمن و درست نقطه‌ی مقابل ممشای اسلامی است. تهدید همه‌ی جهان، آن نیروهای شرّ و شرّآفرینی هستند که جز شرارت از خودشان نشان نداده‌اند؛ از جمله همین رژیم جعلی اسرائیل و بعضی از پشتیبانان او.”

در این مدت و با افزایش تلاشهای ایران برای توافق با قدرتهای جهانی و لغو تحریمها، ادبیات تهاجمی مسئولان رسمی حکومت تعدیل شده است.

حتی هاشمی رفسنجانی پیش از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری، گفته بود: “ما با اسرائیل سر جنگ نداریم. حالا اگر عرب ها جنگ کردند ما کمک می کنیم. در زمان جنگ هم پیشنهاد پذیرش قطعنامه از سوی بنده بود. اگر امضا نمی شد تبریز و تهران و اصفهان مورد حمله شیمیایی با هواپیماهای اجاره ای فرانسه و روسیه انجام می شد و کلی تلفات می دادیم. بعد که صدام به کویت حمله کرد برخی آقایان گفتند برویم از صدام حمایت کنیم. ما از صدام حمایت نکردیم و حتی پناهندگان کویتی را پذیرفتیم و دنیا به ما اعتماد کرد و تحرمیها شکسته شد.”

سخنان هاشمی گرچه اعتراض و پاسخ محافظه کاران را به دنبال داشت، اما از نهادهای رسمی دولت اعتراضی منتشر نشد.

بعدها محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز مشابه همین سخنان را تکرار کرد و گفت: “ما هیچ گاه در دنیا با کسی سر جنگ نداریم و در این میان از کسی الگوبرداری نخواهیم کرد زیرا توحید و قدرت لایزال الهی چنین جرات و جسارتی را به ما داده است تا بر اعتقادات خود راسخ باشیم. با توجه به دیدگاه توحیدی ایران، هیچ تفکری توان مقابله با این بینش الهی را ندارد و توانسته‌ایم جایگاهی خاص با چنین دیدگاهی را در جهان به دست بیاوریم.”

هفته گذشته، همزمان با بحران فلسطین و حملات مکرر اسرائیل به غزه که منجر به کشته شدن ده ها غیر نظامی شده است، حسن روحانی نامه ای رسمی خطاب به روسای دولتهای عضو کنفرانس اسلامی نوشت و تاکید کرد: “کمک به مردم مظلوم فلسطین و جلوگیری از اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی، مسئولیت مشترک همه نهادهای بین المللی و کشورهای آزادیخواه جهان است. در این میان کشورهای اسلامی بویژه با توجه به قرار داشتن در ماه مبارک رمضان، مسئولیت مضاعفی را بر دوش دارند. لازم است جهان اسلام همه توان خود را برای لغو فوری و کامل محاصره نوار غزه و کمک به مردم فلسطین بویژه با توجه به قرار داشتن در ماه پرفیض و برکت رمضان، بکار گیرد. وحدت و انسجام کشورهای اسلامی بر علیه دشمنان بیش از هر زمان دیگر ضرورت دارد.”

حسن روحانی همزمان با گروهی از سران دولتهای اسلامی از جمله اندونزی، ترکیه و کویت، بصورت تلفنی گفتگو کرده و خواستار اقدامات فوری برای توقف حملات اسرائیل شده است. همزمان با این تحولات، او به محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه دستوری ویژه صادر کرد و “از وی خواست تا کلیه امکانات جنبش عدم تعهد برای محکومیت و مقابله با جنایات صهیونیست ها درحمله نظامی بیرحمانه به نوارغزه بکارگرفته شود.”

در ادبیاتی که حسن روحانی درباره این اقدامات به کار برده است، دیگر سخنی از نابودی اسرائیل در آینده گفته نشده است.

با توجه به اینکه در روزهای آینده، مذاکرات هسته ای ایران و قدرتهای بزرگ در آستانه تصمیم نهایی قرار دارد، هر گونه سخن، رفتار یا اقدام تحریک آمیز ایران میتواند بر نتیجه مذاکرات تاثیر داشته باشد. در همین حال شایعاتی از احتمال تمدید قرار داد ژنو و ادامه مذاکرات نیز منتشر شده است.

در این میان خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران، روز گذشته خبر داد که “ران درمر سفیر اسرائیل در آمریکا از کشورهای غربی و باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا خواست که توافق هسته‌ای با ایران را امضا نکنند.” بر اساس همین خبر، او تاکید کرده بود: “حماس بسیاری از تسلیحات پیشرفته خود را با کمک ایران به دست آورده است و یا تحت نظر ایران آموزش دیده اند.” سفیر اسرائیل در امریکا گفته بود: “امیدواریم که این توافقبد امضا نشود و جامعه بین المللی فشار علیه ایران را افزایش دهد و برای از بین بردن برنامه هسته ای ایران تضمین ایجاد کند.”

به نظر میرسد که نقش پر رنگ اسرائیل در پرونده هسته ای ایران، مورد توجه مسئولان جمهوری اسلامی نیز قرار گرفته است. برخی تحلیلگران معتقدند که سکوت معنی دار آیت الله خامنه ای درباره بحران غزه، به دلیل مذاکرات هسته ای ایران و نگرانی از تاثیر سخنان او در این پرونده است. به نظر می رسد که امروز پرونده هسته ای، اولویت اصلی نظام شده است.

در این مدت که جنگ در غزه ادامه دارد، پیام خامنه ای درباره مرگ محمدی گیلانی منتشر شد و همچنین دیداری نیز با “اهالی شعر و ادب” داشت، لیکن درباره غزه هنوز سخنی بر زبان نیاورده است.

البته برخی هواداران آیت الله خامنه ای از حوادث ایجاد شده در غزه و حملات اسرائیل به آن ابراز خشنودی کرده اند. از جمله یکی از هواداران سید خامنه ای در فیسبوک نوشته است: “سزای منطقه ای که مردمش به جای قدردانی از رهبر معظم انقلاب، سینه چاک افراد نجس و پستی همانند یوس القرضاوی بشوند بیش از این نیست… سزای منطقه ای که به عشق قتل عام شیعه، فرزند خود را به جای دفاع در مقابل اسرائیل به مرز های عراق و سوریه بفرستد بیش از این نیست… سزای حماسی که تا بود همانند سگی کف پای شیوخ وهابی را لیس زد ولی با حمله مجدد اسرائیل به دکتر روحانی رئیس جمهور ایران نامه استمداد نوشت بیش از این است.”