کلر آرسنو
جرج بوش تصمیم گرفته است که فشارهای وارده بر تهران را افزایش دهد. درحالی که طی نشست اقتصادی داووس، محمد البرادعی رییس آژانس اتمی پیشنهاد کرد که نباید در بحران هسته ای با ایران شتابزده عمل کرد، واشنگتن و دیگر کشورهای غربی همچنان به اعمال تحریم و مجازات های بیشتر [در صورت متوقف نشدن فعالیت های اتمی ایران] می اندیشند.
تلاش محمد البرادعی به نتیجه نرسید. رییس آژانس اتمی بیهوده سعی کرد تا از کشمکش بین رییس جمهور بوش و همتای ایرانی اش بکاهد. محمد البرادعی در زمان نشست اقتصادی داووس اظهار داشت که ادامه رویارویی های این بحران و قرار دادن ایران در برابر کشورهای غربی به هیچ وجه منطقی نیست. وی سپس به هر دو طرف پیشنهاد کرد که “اقدامات و فعالیت های خود را به حال تعلیق درآورند”.
به گفته او، مطمئناً زمان اجازه خواهد داد تا باب مذاکره و گفتگو مجدداً باز شود. درحال حاضر، در طرف مقابل ایران تنها روسیه است که نسبت به پیشنهاد البرادعی اظهار خوش بینی کرده و ایران نیز به نوبه خود گفته که پیشنهاد وی نیاز به بررسی و مطالعه دارد.
انزوای ایران
ولی مطمئناً زمان برای مقامات ایرانی بسیار تنگ است. دولت تهران که در معرض تحریم های تصویب شده در شورای امنیت قرار گرفته، از هم اکنون پیامدهای آن را احساس می کند؛ تحریم هایی که برای منزوی کردن ایران از نظر بازرگانی تصویب شده اند هنوز به طور کامل به مرحله اجرا درنیامده اند و همین مسأله برای امریکایی ها بسیار ناخوشایند آمده است؛ مقامات واشنگتن همچنان اروپایی ها را بخاطر تعلل در اجرای تحریم ها سرزنش می کنند. ولی علیرغم این تأخیرها، برخی از مسؤولین ایرانی اظهار داشته اند که مجازات های تصویب شده از هم اکنون به اقتصاد کشور ضربه زده اند.
ازطرف دیگر، نباید فراموش کرد که قطعنامه 1737 دارای یک بند تعلیقی نیز هست، مبنی بر اینکه اگر ایران به مفاد آن احترام بگذارد و فعالیت های هسته ای خود را متوقف کند، این تحریم ها به خودی خود معلق خواهند شد. در این قطعنامه یک مهلت دو ماهه، یعنی تا 23 فوریه، برای ایران مقرر شده و این وظیفه آژانس اتمی است که باید شرایط فعالیت های ایران را از نزدیک مورد بازبینی قرار دهد. ولی مسؤولین ایرانی اخیراً از ورود 38 بازرس این آژانس جلوگیری بعمل آوردند و به گفته یک دیپلمات اروپایی در مصاحبه با فرانس پرس، “می توان اذعان داشت که این اقدام هیچ شروع خوبی نداشته است”.
توسل به زور و خشونت
پس از اظهارات جرج بوش مبنی بر اینکه “اگر ایران عملیات نظامی خود را در عراق افزایش دهد، ما نیز قاطعانه با آنها برخورد خواهیم کرد”، مقامات ایرانی اعمال تحریم علیه دولت تهران را محکوم کرده و ازطرف دیگر، وعده های رییس جمهور احمدی نژاد را پس از انتخابات سال 2005 به خاطر آوردند. وی در کمپین های انتخاباتی خود به کرات مسأله تأمین آسایش مردم را عنوان کرده بود و حتی اظهار می داشت که سطح زندگی به حدی خواهد رسید که از ابتدای انقلاب اسلامی در سال 1979 بی سابقه باشد.
با اینکه راه های دیپلماتیک از نظر رسمی نسبت به دیگر راه ها ارجحیت دارند، ولی اکنون سایه “توسل به زور” در این فضای بحران زا سنگینی می کند. امریکایی ها دومین ناو هواپیمابر خود را نیز به خلیج فارس وارد کردند. پیام واضح است: در نظر دیک چنی، معاون رییس جمهور امریکا، این اقدام به کشورهای منطقه نشان می دهد که “امریکا قصد دارد در منطقه بماند و با متحدان خود در برابر تهدید ایران همکاری کند”. از زمان حمله ایالات متحده به عراق در سال 2003، این اولین باری است که امریکا دو ناو هواپیمابر را در خلیج فارس مستقر کرده است.
مطمئناً ایالات متحده به هیچ کشتی اجازه عبور و مرور نخواهد داد. گروه های نفتی انگلیسی-هلندی [مانند رویال داچ شل] و اسپانیایی [مانند رسپول] روز دوشنبه هزینه آن را پرداختند. درخصوص سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری برای پروژه های گازی جنوب ایران، این شرکت ها از سوی امریکایی ها آگاه شدند که انجام چنین پروژه ای تجاوز به قوانین امریکاست. درواقع در قوانین امریکا، سرمایه گذاری های بیش از 20 میلیارد دلار در بخش های هیدروکربن ایران، برای هر شرکتی [چه خارجی، چه امریکایی] که با ایالات متحده داد و ستد دارد، ممنوع اعلام شده است.
رییس جمهور بوش مجدداً انگشت خود را به سوی ایران، سوریه و سازمان شیعه حزب الله نشانه رفته. وی آنها را به “ایجاد بی ثباتی در لبنان و سرنگونی دولت این کشور که با شیوه های دموکراتیک بر سر کار آمده” محکوم می کند.
منبع: رادیو بین المللی فرانسه، 30 ژانویه 2007
مترجم: علی جواهری