اتحادیه اروپا و ایران روز دوشنبه مذاکرات “سازنده”ای در مورد برنامه هسته ای ایران انجام دادند؛ اما آژانس اتمی نگران است.
اتحادیه اروپا اظهارات دیپلمات هایی را که گفته بودند مذاکرات بین جواد وعیدی، معاون اصلی علی لاریجانی، با رابرت کوپر، همکار خاویر سولانا، به شکست انجامیده تکذیب کرد.
کریستینا گالاش، سخنگوی خاویر سولانا، در این مورد گفت: “این اظهارات کاملاً اشتباهند. این نشست که با حضور کارشناسان انجام شده بسیار سازنده بوده و دو طرف درحال تعیین زمان نشست بعدی بین لاریجانی و سولانا هستند.”
دیپلمات های وین قبل از آن اعلام کرده بودند مذاکرات به دلیل عدم خواست وعیدی در رسیدگی به مشکلات ریشه ای شکست خورده است. آنها همچنین افزودند نشست دیگری بین وعیدی و دو مسؤول آژانس اتمی به همین دلیل لغو شد.
قدرت های غربی در تلاشند تا در شورای امنیت تحریم های جدیدی را به دلیل ادامه فعالیت های هسته ای ایران به تصویب برسانند. امریکا و متحدانش به فعالیت های ایران و دستیابی به سلاح اتمی مشکوک هستند و ایران نیز این اتهامات را رد و به نوبه خود ادعا می کند که این فعالیت ها صرفاً صلح آمیزند و هدف تنها تولید الکتریسیته است.
لاریجانی در تاریخ 31 می به سولانا قول همکاری بیشتر با آژانس اتمی را داد. با این حال، ایران این همکاری را در صورتی عملی می داند که قبل از آن تحریم های تصویب شده در ماه های دسامبر و مارس معلق شوند و مقامات غربی نیز با این خواسته مخالفند.
در زمان افتتاح نشست شورای حکام آژانس اتمی در وین، محمد البرادعی، مدیر مصری آژانس، اعلام کرد ایران با تشدید فعالیت های غنی سازی خود و محدود کردن همکاری هایش با آژانس، به نگرانی هایی که در زمینه گسترش جنگ افزارهای اتمی وجود دارد دامن می زند.او در ادامه گفت: “این مسأله بسیار ناراحت کننده و تأسف آور است.”
البرادعی همچنین افزود: “اقداماتی که در خاک ایران انجام شده نشان می دهد که این کشور به تدریج درحال پیشرفت و تکمیل دانش خود در زمینه غنی سازی و افزایش تعداد مراکز غنی سازی است.”
او گفت: “اقدامات ایران در حالی انجام شده که آژانس نتوانسته حتی کوچک ترین شفافیتی در مسایل مبهم مربوط به ماهیت و حجم واقعی برنامه هسته ای ایران حاصل کند.”
البرادعی همچنین از نگرانی روزافزون خود در زمینه “بن بست فعلی و ریشه گرفتن درگیری” بین ایران و قدرت های غربی و در نهایت جنگ بین ایران و ایالات متحده که می تواند در کل خاورنزدیک ایجاد بی ثباتی کند سخن گفته است.
ایران از یک سال پیش تاکنون بازرسی ها و نظارت های آژانس اتمی را در مراکز هسته ای اعلام شده اش محدود و به علاوه هرگونه بازدید سرزده از تأسیسات دیگر را برای کارشناسان بین المللی ممنوع کرده است. این کارشناسان صرفاً وظیفه رسیدگی به ماهیت برنامه اتمی ایران و اطمینان یافتن از صلح آمیز بودن آن را بر عهده دارند.
البرادعی در گزارش خود به تاریخ 23 می خاطرنشان کرده که ایران نه تنها اولتیماتوم سازمان ملل را برای تعلیق فعالیت های غنی سازی خود نادیده گرفته، بلکه همچنین برنامه هسته ای خود را از اوایل سال جاری افزایش داده است.
یکی از مسؤولین سازمان ملل معتقد است ایران 2000 سانتریفوژ عملیاتی دراختیار دارد و تا ماه ژوئیه می تواند این تعداد را به 3000 برساند. چنین شبکه ای می تواند راه را برای غنی سازی “به میزان صنعتی” هموار سازد و این مسأله نیز به نوبه خود خواهد توانست در مدت زمان یک سال به تولید بمب اتمی منجر شود.
البرادعی در ماه می، قدرت های غربی را به دلیل سرزنش استراتژی هایشان برانگیخت. او گفته بود آنها “مسایل را از حد گذرانده اند”. او از آنها خواست که از پیش شرط تعلیق برنامه هسته ای ایران برای مذاکره صرف نظر کنند و بیشتر به دنبال این باشند که از ابعاد برنامه اتمی ایران بکاهند.
منبع: اکسپرس، 11 ژوئن 2007
مترجم: علی جواهری