برایان مورفی
در تالاری با پرده های طلایی در عربستان سعودی، میهمانان به سخنان میزبان در مورد طرد رژیم سوریه به عنوان دولتی که دشمن مردم خود و دشمن منطقه است گوش می دهند. آنچه می شنیدند همان سخنان آتشینی بود که در بهار عربی در سطح وسیع تری شنیده می شد: رهبران سعودی و متحدین آنها در خلیج فارس امیدوارند تحریم های فلج کننده به نفوذ ایران درخاورمیانه پایان دهد.
جنبش های کشورهای عربی در تمامی جهات به کشورهای خلیج فارس فرصت می دهد قدرت و نفوذ خود را تحکیم بخشند و ایران را از متحد قدیمی خود در منطقه، یعنی سوریه محروم سازند.
سامی الفراج، رئیس مرکز مطالعات استراتژیک کویت گفت: “هر جای خاورمیانه را که نگاه می کنید می توانید حضور ایران را ببینید؛ و هر جا حضور ایران وجود داشته باشد یعنی رقابت با عربستان سعودی هم در آنجا حضور دارد”.
عربستان سعودی نقش محافظ پادشاهی سنی مذهب بحرین را بازی می کند که جنبش شیعیان در آنجا باعث امید های جدیدی در ایران شده است. در همین حالا دولت های خلیج فارس قول همکاری و کمک های زیادی را به فلسطینیان و حماس داده اند تا آن را از مدار ایران خارج کنند. ولی سوریه جایزه بزرگ تری است.
سقوط بشار اسد، رئیس جمهور سوریه روابط نزدیک این کشور با ایران را قطع خواهد کرد و نفوذ ایران را در منطقه احتمالا کاهش خواهد داد. به جای هلال شیعه متشکل از ایران، عراق تا سوریه تحت حاکمیت فرقه علوی، کریدور جدیدی از متحدین متشکل از عربستان سعودی و اردن تا سوریه بوجود خواهد آمد.
این امر مجرای ارتباطی تهران و گروه ضد اسرائیلی حزب الله در لبنان را هم مسدود خواهد کرد.
سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان سعودی در یک کنفرانس مطبوعاتی تلویزیونی گفت: “رژیم سوریه خود را با زور به مردم خود تحمیل کرده است.”
او اشاره مستقیمی به پیشنهاد کمک کشورهای خلیج فارس به مخالفان مسلح رژیم اسد نکرد ولی گفت “تلاش های بین المللی برای توقف قتل عام مردم” شکست خورده است. سازمان ملل اخیرا آمار کشته شدگان خشونت های سوریه را 7500 تن اعلام کرده است. فعالین مخالف گفته اند که تعداد کشته شدگان از 8000 نفر نیز می گذرد.
وی گفت: “اگر مردم سوریه بخواهند ازخود دفاع کنند، آیا چیزی بالاتر از حق آن ها برای دفاع و حقوق بشر وجود دارد؟ وی افزود: مردم رژیم را نمی خواهند.”
در همین اظهارات وی گفت در سوریه افرادی بر سر کار هستند “که نماینده اکثریت مردم نیستند و با ایران همکاری دارند.”
حرکت عربستان سعودی و سایر دولت های خلیج فارس نظیر قطر به سمت تامین سلاح برای شورشیان سوریه، قدمی دیگر درمسیر خواست آن ها برای تثبیت نفوذ خود در منطقه است.
قطر و امارات متحده عربی، مهمترین کشورهای همکار ناتو در حمله به معمر قذافی بودند. تلاش های میانجیگرانه منطقه ای شامل مذاکرات ماه گذشته قطر برای انجام توافقی میان حماس و دولت خودگردان فلسطین بود.
شورای همکاری کشورهای خلیج فارس که شش عضو دارد تلاش می کند طرح دفاع “متحد” را برای مقابله با تلاش های ایران برای گسترش حضور نظامی خود در خلیج فارس تدوین کند. این شورا به مراکش و اردن هم پیشنهاد عضویت داده است، که احتمالا تلاشی است برای مقابله با گرایشات اتحادیه عرب.
کشورهای خلیج فارس متحد غرب، که پایگاه ناوگان پنجم آمریکا و صدها جنگنده آمریکا در منطقه است، می تواند در هرگونه حمله احتمالی علیه تاسیسات هسته ای ایران مورد استفاده قرار گیرد. هیچ کشور خلیج فارس با اسرائیل رابطه ندارد ولی گشودن حریم هوایی آنها برای عملیات نظامی دور از ذهن نیست.
اوباما روز یکشنیه گفت او مایل نیست به اقدام نظامی دست بزند ولی اگر راه دیگری برای توقف برنامه غنی سازی اورانیوم ایران وجود نداشته باشد چاره ای جز جنگ نخواهد داشت.
علی اکبر صالحی، وزیر خارجه ایران هفته گذشته هر گونه “دخالت خارجی” در سوریه را محکوم کرد.
دیوید هارت ول، یکی از تحلیلگران برجسته خاورمیانه گفت به نظر می رسد عربستان سعودی و قطر در نهایت از شرکای غربی خود که هنوز از مسلح کردن شورشیان سوریه طفره می روند، فاصله بگیرند.
هارت ول گفت: “ریاض و دوحه از وخیم تر شدن اوضاع در سوریه نگران نیستند. برعکس چنین وضعیتی ممکن است توجیهی برای تامین سلاح برای مخالفان دولت اسد فراهم آورد.”
منبع: آسوشیتد پرس – 5 مارس
