همزمان با واکنش معاون وزیر خارجه به افشای متن اظهارات اش در جلسه ای خصوصی با مدیران صدا و سیما ، رئیس مجلس اعلام کرد الزامی به اعلام نظر پارلمان در خصوص توافق هسته ای نیست، آن هم در حالی که نمایندگان در حال حاضر در تعطیلات تابستانی به سر می برند.
فضای رسانه ای در کشور همچنان تحت تاثیر افشای محتوای جلسه خصوصی معاون وزیرخارجه با مدیران صدا و سیما قرار دارد. سایت رسمی صدا و سیمای جمهوری اسلامی روز شنبه بخش هایی از سخنان عباس عراقچی ـ دست راست ظریف در مذاکرات هسته ای - با مدیران این نهاد را منتشر کرد که در آن عراقچی اظهاراتی مطرح می کند که در فضای رسمی جمهوری اسلامی موجب بهت شده است.
برای نمونه عراقچی اذعان می کند که بر اساس معیار های اقتصادی، برنامه هسته ای جمهوری اسلامی “خسرانی بزرگ” بوده،وی توضیح داده که حتی تصور این زیان اقتصادی غیر قابل تصور است: “اگر هزینه مواد تولیدی را بخواهیم محاسبه کنیم اصلا تصورش را نمی‌توانیم کنیم.”
در حالی که برنامه هسته ای به جز زیان های فنی اش ، باعث تحریم های بین المللی و رکود شدید اقتصادی در کشور شده ، عراقچی در اظهارنظر بدیع دیگری می گوید: “ما این هزینه‌ها را برای عزت، استقلال و پیشرفت‌مان داده‌ایم برای اینکه زیر بار زورگویی دیگران نرویم.”
در بخش جنجالی دیگری از این جلسه او به تاثیر این توافق بر ساخت بمب اتمی نیز اشاره کرده و گفته: “اگر سراغ بمب بخواهیم برویم، برجام شکستی کامل است اما اگر در پی غنی‌سازی مشروع بین‌المللی و برنامه هسته‌ای کاملا صلح‌آمیز و مشروعیم، این توافق، پیروزی بزرگی است.”
در قسمتی دیگر از متن جلسه عراقچی و مدیران صدا و سیما می توان به علاقه معاون جواد ظریف به پروپاگاندای رسانه ای و تحریف واقعیت پی برد؛جایی که وی به مسئولان رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی یادآور می شود سیاست های رسانه ای خود در زمان جنگ را دنبال کنند. وی گفته است: “نباید غرور و اعتماد به نفس ملی خدشه‌دار شود. مردم باید احساس کنند که دشمن سرجای خود هست اما ما دماغش را به خاک مالیدیم. در دوره دفاع مقدس، عملیات کم نداشتیم که شکست خوردیم اما هیچ‌گاه نمی‌گفتیم شکست خوردیم؛ حداکثر می‌گفتیم عدم‌الفتح؛ این عباراتی بود که شما در اخبار به کار می‌بردید.”
قسمت قابل توجه دیگر در اظهارات عباس عراقچی جایی است که وی به طور تلویحی نقش حسن فریدون ـ برادر رئیس دولت یازدهم ـ در مذاکرات را منتقل کننده پیام های تیم مذاکره کننده به حسن روحانی به زبان “محلی” عنوان کرده و اینکه اجازه دخالت در مذاکرات را نداشته است: “حسین فریدون، رابط ما با رییس‌جمهور بود. ما وی را به عنوان عضو تیم مذاکره‌کننده وارد جلسات می‌کردیم اما او دخالتی در مذاکرات نداشت؛ ولی در تماس‌هایش می‌توانست درباره مسائل فوری به زبان سمنانی و سرخه‌ای سوال کند و این‌ها هم می‌توانست کمک‌کننده باشد، هم‌چنان‌که در جبهه، چیزی کم می‌آوردند، سمنانی‌ها پشت بی‌سیم می‌رفتند.”
دفتر رئیس جمهوری و حسین فریدون هنوز واکنشی به این اظهارات عراقچی نشان نداده اند.
گفتنی است سایت صدا و سیما، چند ساعت پس از انتشار متن اظهارات عراقچی در جلسه مذکور، آن را از روی سایت خود حذف کرد اما همان زمان کافی بود تا این اظهارات به طور گسترده در دیگر سایت ها ، شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن هایی همچون تلگرام منتشر شود.
روز گذشته عراقچی در واکنشی دیرهنگام به افشای متن این جلسه، با انتقاد از انتشار آن در سایت رسمی صدا و سیما چنین امری را نه تنها “غیرحرفه ای و غیراخلاقی”، بلکه یک خلاف بیّن اداری و مغایر با “منافع و امنیت ملی” دانست و خواستار پیگیری آن از سوی مقامات عالی سازمان صدا و سیما شد.
عراقچی همچنین کوشش کرده تا اظهارات منتشر شده در خصوص حسین فریدون را تکذیب کند. به گزارش خبرگزاری های داخلی معاون ظریف “از نقش آقای حسین فریدون در انجام وظیفه سخت هماهنگی تمامی دستگاه ها، ارائه مشورت، انتقال مطالب و تقویت انسجام و همبستگی تیم مذاکره کننده تقدیر” کرده است.
به نظر می رسد بخش هایی از اظهارات عراقچی که نتایج توافق را به طور تلویحی “شکست ” توصیف کرده است، دست بالا را در اختیار منتقدین توافق هسته ای قرار خواهد داد؛کسانی که از مدت ها پیش می گفتند مذاکره کنندگان دولت روحانی دردر مذاکرات عقب نشینی کرده و خط قرمزهای رهبر جمهوری اسلامی را رعایت نکرده اند. روزنامه هایی همچون کیهان و وطن امروز و همچنین “دلواپسان” حاضر در جبهه پایداری در پارلمان ، ممکن است با استناد به این اظهارات آتش توپخانه خود علیه توافق وین را سنگین تر کنند.
جنجال بر سر افشای اظهارات عراقچی در حالی ادامه دارد که بحث ها پیرامون تایید توافق جامع هسته ای میان تهران و ۶ ابرقدرت جهان همچنان ادامه دارد.
روز شنبه رئیس مجلس شوریا اسلامی در مصاحبه ای با ایسنا به طور تلویحی گفت الزامی ندارد که اهالی بهارستان نظری در خصوص این توافقنامه بدهند. به گفته علی لاریجانی “مجلس شورای اسلامی از باب اصول قانون اساسی باید نسبت به این گونه معاهدات بین‌المللی نظر بدهد اما در برخی موارد نیز نظر نداده است مثل قطعنامه ۵۹۸.” قطعنامه ۵۹۸ قطعنامه پایان جنگ ایران و عراق است که تابستان ۱۳۶۷ از سوی آیت الله خمینی – رهبر و بنیانگذار جمهوری اسلامی پذیرفته شد.
پیشتر الهام امین زاده معاون حقوقی حسن روحانی نیز گفته بود برای اینکه مجلس در خصوص این توافقنامه نظر بدهد باید مصلحت سنجی شود.
گفتنی است در حال حاضر دیگر بحث ها بر سر تایید این توافق در پارلمان جمهوری اسلامی نیست و عمده مشاجرات پیرامون این است که آیا مجلس اساسا حق نظر دادن در مورد این توافق را دارد یا خیر. بر اساس مصوبه ای که اوایل تیرماه در مجلس تصویب شد ، نمایندگان مجلس باید در خصوص اینکه توافق هسته ای با قدرت های جهانی با “خط قرمزهای نظام” منطبق است یا نه اظهار نظر کنند.
به تازگی محمدعلی پورمختار، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ نیز به خبرگزاری مهر گفته است که بعضی از نمایندگان در مجلس اعتقاد دارند گزارش هفته پیش ظریف به نمایندگان در مجلس کفایت می کند و بررسی توافق باید در شورای عالی امنیت ملی انجام شود.
آیت الله خامنه ای،– رهبر جمهوری اسلامی ، دو هفته پیش و در جریان سخنرانی روز عید فطر خواستار این شده بود که توافق هسته ای با غرب “مسیر قانونی” را طی کند. اواما هیچ توضیح نداده بود که کدام نهاد باید نگاه حقوقی به ماجرا داشته باشد؛موضوعی که باعث سردرگمی در فضای سیاسی جمهوری اسلامی شده است.
کیهان که از منتقدان جدی توافق اخیر است، در سر مقاله دیروز خود انتقادهای دیگری از متن توافق کرد و همزمان خواستار این شد تا اصولگرایان در مجلس نهم نیز مانند اعضای سنای ایالات متحده ، تیم مذاکره کننده کشورشان را به چالش بکشند :” کاش نمایندگان مجلس شورای اسلامی، خصوصاً گردانندگان آن، فقط یک بار نحوه توضیح کری و مونیز را راجع به توافق با ایران در مجلس آمریکا مشاهده می‌کردند (اگر نکرده باشند!) و نحوه بازخواست و پرخاش نمایندگان آمریکایی به وزیر خارجه و وزیر انرژی آمریکا لااقل باعث می‌شد مجلس ما در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای به بهانه بازدید از حوزه‌های انتخاباتی تعطیل نشود.”
مجلس از ۴ مرداد تقریبا به حالت تعطیل در آمده است و این وضعیت به غیر از یک بازه ۱۶ روزه تا پایان شهریور ادامه پیدا خواهد یافت.
مجلس از ۴ مرداد تا ۱۹ مرداد تعطیل خواهد شد، بعد از آن تا 5 شهریور نمایندگان جلسه خواهند داشت و سپس تا پایان شهریور مجددا در تعطیلات خواهند بود.
