جمع‌بندی آرا دور از چشم ناظران؟‏

نویسنده
جواد ملک‌زاده

» سخنان نگران‌کننده رئیس ستاد انتخابات

در حالی که تا زمان ثبت نام انتخابات دهم ریاست‌جمهوری کمتر از یک ماه فرصت باقی مانده است، رئیس ستاد ‏انتخابات کشور اعلام کرد که سه مرحله از انتخابات آتی، از جمله مرحله جمع‌آوری آرای شمرده شده در شعب، به ‏شکل رایانه‌ای خواهد بود؛موضوعی که به نظر می‌رسد بار دیگر نگرانی جناح‌های خارج از قدرت را برانگیزد؛ ‏چرا که بیشتر بدبینی‌ها و انتقادات به مرحله شمارش نهایی و جمع‌آوری آرای شعب اخذ رای بازمی‌گردد که اکنون ‏مشخص شده نرم‌افزار آن با توافق شورای نگهبان و وزارت کشور دولت احمدی‌نژاد انتخاب شده است.‏

کامران دانشجو، معاون وزیر کشور و رئیس ستاد مرکزی انتخابات دیروز در گردهمایی توجیهی مجریان ‏انتخابات در استان‌ها اعلام کرد که وزارت کشور با شورای نگهبان برای برگزاری رایانه‌ای سه مرحله از ‏انتخابات به توافق رسیده است.‏

به گفته این مقام دولت نهم، مرحله پیش‌ثبت‌نام، کار ثبت شماره ملی در زمان اخذ رای و نیز تجمیع آرا قرار است ‏با استفاده از رایانه انجام گیرد. منظور از تجمیع آرا نیز جمع‌آوری نتایج شمارش دستی آرا در شعب اخذ رای و ‏محاسبه نتیجه نهایی است؛ یعنی همان مرحله‌ای از کار برگزاری انتخابات که در سه سال اخیر بیشترین سوء ‏ظن‌ها را برانگیخته است.‏

شورای نگهبان در ماههای گذشته نه تنها جلوی اعمال هرگونه تغییر در قانون انتخابات ریاست‌جمهوری را گرفته ‏بود، بلکه با برگزاری انتخابات به صورت رایانه‌ای نیز مخالفت کرده بود،اما اکنون کامران دانشجو که چهارمین ‏معاون سیاسی وزیر کشور در دولت احمدی‌نژاد است، خبر داده که وزارت کشور و شورای نگهبان درباره ‏نرم‌افزار تجمیع آرا توافق کرده‌اند و با این حساب، صرفا مرحله شمارش آرا پس از پایان رای‌گیری به صورت ‏دستی انجام خواهد شد.‏

این موضوع از آن جهت نگران‌کننده به نظر می‌رسد که در مرحله تجمیع آرا، برخلاف مراحل قبلی، هیچ ناظر ‏مستقلی امکان حضور ندارد و همچنین نرم‌افزار مربوط به این کار نیز توسط هیچ ناظر غیر وابسته به نهادهای ‏زیر نفوذ حاکمیت اصولگرا، مورد بررسی و تایید قرار نگفته است.‏

‎ ‎نگرانی از سلامت انتخابات‏‎ ‎

اصلاح‌طلبان و دیگر طیف‌های بیرون از قدرت، بارها نسبت به سلامت انتخابات ابراز نگرانی کرده‌اند. این ‏نگرانی تا آنجا پیش رفته که هاشمی رفسنجانی هم چندی پیش خواستار جدی گرفتن سلامت انتخابات شد و با این ‏سخنان، خاطره سخنانش در آخرین نمازجمعه قبل از دوم خرداد 76 و هشدار در خصوص لزوم برگزاری یک ‏انتخابات سالم را زنده کرد.‏

اما در سوی دیگر، پس از آنکه هشدارهای جنتی و تهدید استاندار تهران در نمازجمعه روز نهم اسفند ماه گذشته ‏نتوانست مانع اظهارنظرها و ابراز نگرانی‌ها درباره سلامت انتخابات شود، رهبر جمهوری اسلامی پا به عرصه ‏گذاشت و به صراحت در مورد هرگونه ابراز تردید در خصوص سلامت انتخابات هشدار داد.‏

آقای خامنه‌ای در اولین روز سال جدید در یک سخنرانی در مشهد، با انتقاد از “برخی که بیهوده تلاش می‌کنند از ‏هم اکنون انتخابات 22 خرداد ریاست‌جمهوری را در ذهن مردم خدشه‌دار کنند”، اظهار داشت: “تاکنون حدود 30 ‏انتخابات در کشور برگزار شده و مسئولان وقت رسماً سلامت و صحت انتخابات را تضمین کرده‌اند و به همین ‏علت مردم تحت تاثیر حرف‌هایی که تلاش می‌کنند انتخابات ریاست‌جمهوری را از هم اکنون متزلزل و خدشه‌دار ‏جلوه دهند، قرار نمی‌گیرند.“‏

‎ ‎اختلاف چهار میلیونی آمار دولت با واقعیت‎ ‎

موضوع چگونگی شمارش آرا، تنها نقطه اختلاف دولت احمدی‌نژاد با منتقدانش در زمینه سلامت انتخابات ‏نیست؛درباره چند موضوع قابل توجه دیگر از جمله تعداد شهروندان واجد شرایط شرکت در انتخابات نیز اختلاف ‏نظری جدی وجود دارد.‏

کامران دانشجو در سخنان دیروز خود، بار دیگر رقمی را که پیش‌تر از سوی وزارت کشور اعلام شده بود، ‏تکرار و خاطرنشان کرد که: “46 میلیون و200 هزار نفر واجد شرایط رای دادن در دهمین دوره انتخابات ‏ریاست‌جمهوری هستند.“‏

اما یکی از مدیران ارشد وزارت کشور دولت اصلاحات به این آمار واکنش نشان داد و مسئولان وزارت کشور ‏دولت احمدی‌نژاد را به “بازی با آمار واجدین شرایط رأی دادن در انتخابات” متهم ساخت.‏

علی باقری در یادداشتی که در سایت “امروز” منتشر شد، تصریح کرد: “اینان که با افت مشارکت انتخاباتی ‏شهروندان در انتخابات اخیر کشور روبرو هستند، به جای تلاش برای افزایش طبیعی درصد مشارکت شهروندان ‏با اصلاح روش ها و شیوه هایی که مضایق غیر قانونی متعددی را برای بازیگران این عرصه و همچنین نگرانی ‏و سوء ظن نسبت به سلامت برگزاری آن را برای همگان فراهم آورده است، همچون سایر عرصه های اقتصادی، ‏اجتماعی و فرهنگی، در مقوله سیاست نیز در پی عدد و رقم سازی های کاذب و غیر واقعی هستند.“‏

این مقام سیاسی دولت اصلاحات با اشاره به نتایج سرشماری سال 1385 در خصوص جمعیت افراد بالای 15 ‏سال که در سال جاری واجد شرایط رای دادن هستند، و البته با کسر جمعیتی که هنوز پنج ماه تا سن قانونی فاصله ‏دارند با توجه به نرخ متوسط رشد جمعیت، نتیجه گرفت که تعداد افراد واجد شرایط شرکت در انتخابات ‏ریاست‌جمهوری دهم، قطعا بیش از 50 میلیون نفر است.‏

وی سپس با تاکید بر اینکه “آمار اعلام شده از سوی وزارت کشور، حداقل 4 میلیون کمتر از واقعیت است”، ‏خواستار آن شد که: “مسئولین وزارت کشور منابع خود را در استخراج و اعلام رقم 46 میلیون و 200 هزار نفر ‏واجدین شرایط رأی دادن در کشور اعلام کنند تا امکان محک خوردن میزان صحت آن برای همگان روشن شود.“‏
باقری همچنین از مرکز آمار ایران خواست “به عنوان متولی قانونی و رسمی انتشار آمار در کشور، نظر خود را ‏در خصوص آمار منتشر شده از سوی وزارت کشور و نسبت آن با آمار رسمی منتشر شده آن مرکز رسماً اعلام ‏کند.“‏