آلیس مونرو بیست‌وهفتمین نویسنده انگلیسی‌زبانی است که در تاریخ برگزاری نوبل ادبیات موفق به دریافت این جایزه شده است. از سال ۱۹۰۱ که اولین دوره جایزه نوبل ادبیات راه‌اندازی شد، تاکنون ۱۱۰ نفر موفق به دریافت این جایزه شده‌اند که در این میان ۲۷ بار این جایزه به نویسندگان انگلیسی‌زبان اعطا شده که از این لحاظ آن‌ها با اختلافی چشمگیر در رتبه اول قرار دارند.
سلما لاگرلوف سوئدی (۱۹۰۹)، گراتزیا دلدا ایتالیایی (۱۹۲۶)، زیگرید اوندست نروژی (۱۹۲۸)، پرل باک آمریکایی (۱۹۳۸)، گابریل میسترال شیلیایی (۱۹۴۵)، نادین گوردیمر آفریقایی (۱۹۹۱)، تونی موریسون آمریکایی (۱۹۹۳)، ویسلاوا شیمبورسکا لهستانی (۲۰۱۲)، الفرید جلینک اتریشی (۲۰۰۴)، دوریس لسینگ انگلیسی (۲۰۰۷) و هرتا مولر آلمانی (۲۰۰۹) نویسندگان زنی بودند که پیشتر جایزه نوبل ادبیات را کسب کرده بودند.
درباره آلیس مونرو
آلیس مونرو متولد ۱۰ جولای ۱۹۳۱ در شهر “وینگهام” کانادا در خانواده‌ای به دنیا آمد که پدرش کشاورز و مادرش معلم مدرسه بود. او در نوجوانی نویسندگی را آغاز کرد و در سال ۱۹۵۰ اولین رمان خود با نام ابعاد یک سایه را زمانی که مشغول به تحصیل در دانشگاه اونتاریو غربی بود، منتشر کرد. او در سال ۱۹۵۱ دانشگاه را ترک و ازدواج کرد و به همراه همسرش به شهر ویکتوریا مهاجرت کرد.
مونرو سپس در سال ۱۹۶۸ با اولین جلد از مجموعه داستان کوتاه رقص لاله‌های خوشحال موفق به کسب جایزه گاورنر جنرال کانادا شد. این روند موفقیت با انتشار کتاب زندگی‌های دختران و زنان در سال ۱۹۷۱ و کتاب فکر می‌کنی چه کسی هستی؟ در سال ۱۹۷۸ ادامه یافت که این کتاب دومین جایزه گاورنر جنرال را برایش به ارمغان آورد.
بیشتر کتاب‌های وی در نشریات و روزنامه‌های معتبری چون نیویورکر، گرند استریت، آتلانتیک مانسلی و “پاریس ریویو” منتشر شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته‌اند.
او سپس رمان “خرسی که کوه را به تسخیر درآورد” را نوشت که دست‌مایه ساخت فیلمی به کارگردانی سارا پولی شد که در جشنواره تورنتو ۲۰۰۶ مورد تشویق قرار گرفت.
پس از آن در سال ۲۰۰۶ کتاب “دورنمای کاسل راک” را منتشر کرد و در سال‌های بعد نیز رمان “شادی فراوان” را به رشته تحریر درآورد.
او در اکتبر ۲۰۰۹ اعلام کرد که از ناراحتی قلبی و سرطان رنج می‌برد. تم اصلی داستان‌های مونرو وقایع تخیلی است هر چند که او به دلیل بزرگ شدن در یک محیط روستایی در بسیاری دیگر از داستان‌هایش نیز از محیط روستا برای بیان احساساتش استفاده کرده است.
آخرین داستان بلند وی در سال ۲۰۱۲ تحت عنوان “زندگی عزیز” منتشر شد و آخرین مجموعه داستانی وی نیز در سال ۲۰۱۱ انتشار یافت.
آلیس مونرو در ایران
آلیس مونرو، نویسنده ۸۲ ساله کانادایی، که به عنوان برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۳ معرفی شده، در ایران ناشناخته نیست. از او تاکنون حدود هفت کتاب به فارسی برگردانده و منتشر شده است.
کتاب‌های گریزپا، پاییز داغ، رویای مادرم، دورنمای کاسل‌راک، عشق زن خوب، فرار و خوشبختی در راه است ترجمه‌هایی هستند که از آثار این نویسنده در ایران منتشر شده‌اند.
مجموعه داستان گریزپا با ترجمه شقایق قندهاری در سال ۸۵ از سوی نشر افق در حوزه ادبیات کودک و نوجوان قرار گرفته منتشر شد.
مجموعه داستان فرار با ترجمه مژده دقیقی از سوی نشر نیلوفر، یک بار در سال ۸۶ و بار دیگر در سال ۸۹ منتشر شده است.“فرار” شامل هشت داستان است که در هر کدام از آن‌ها زنی در موقعیتی متفاوت قرار گرفته است، تفاوت‌هایی که درنهایت همگی به اشتراک‌هایی می‌رسند، این‌که موقعیت‌های انسانی به طرز تکان‌دهنده‌ای شبیه هم هستند.
“پاییز داغ” اثر دیگری از برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۳ است که در ایران با ترجمه شیرین احدزاده از سوی انتشارات کوله‌پشتی و گسترش فرهنگ در سال ۸۹ به چاپ رسیده است.
همچنین “دورنمای کاسل‌راک” اثر دیگر آلیس مونرو، با ترجمه زهرا نی‌چین در سال ۹۰ از سوی نشر افراز منتشر شده است.
“عشق زن خوب” هم با ترجمه شقایق قندهاری در سال ۹۰ از سوی نشر قطره منتشر شده است. این کتاب برگزیده جایزه گیلر در سال ۱۹۹۸، برنده جایزه برترین اثر داستانی از سوی انجمن منتقدان ملی کتاب آمریکا در سال ۱۹۹۸ و برنده‌ی جایزه تریلیوم در سال ۱۹۹۸ شده است.
مجموعه داستان “رویای مادرم” نوشته برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۳ نیز در سال ۹۱ با ترجمه ترانه علیدوستی از سوی نشر مرکز منتشر شده است.
همچنین “خوشبختی در راه است” کتاب دیگر آلیس مونروست که با ترجمه مهری شرفی در سال ۹۲ از سوی نشر ققنوس در ایران به چاپ رسیده است.
جوایز آلیس مونرو
آلیس مونرو در سال ۲۰۰۹ جایزه بین‌المللی “من بوکر” را دریافت کرد. وی سه‌بار در سال های ۱۹۶۸، ۱۹۷۸ و ۱۹۸۶ موفق به کسب جایزه داستانی “گاورنر جنرال” کانادا شد. مونرو در سال ۱۹۹۰ جایزه کتاب “تریلیوم” را گرفت و در سال ۱۹۹۷ شایسته دریافت جایزه “پن/مالمود” برای داستان کوتاه شد.
مونرو که دو بار در سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۴ جایزه ادبی “گیلر” را کسب کرد، در سال ۱۹۹۸ جایزه انجمن ملی منتقدین کتاب آمریکا را برای “عشق یک زن خوب” به دست آورد.
وی دو بار در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۸ جایزه داستان کوتاه “اوهنری” را دریافت کرد و جایزه نویسندگان کشورهای مشترک‌المنافع نیز در افتخارات او دیده می‌شود.
این نویسنده کانادایی همچنین در سال ۲۰۰۵ مدال افتخار ادبیات را از انجمن ملی هنرهای آمریکا گرفت و در سال ۲۰۱۰ نشان شوالیه فرانسه را به گردن آویخت. این نویسنده سرشناس اکنون عضو افتخاری آکادمی ادبیات و هنر آمریکا است.
عنوان مطلب از نام یکی از کتاب های آلیس مونرو گرفته شده است.