در حالی که دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی در دیدار با بشار اسد از “درایت” وی در مواجهه با حمله هفته گذشته اسرائیل به سوریه ابراز اطمینان کرده، فرمانده سپاه پاسداران از دمشق خواسته است پاسخ این “تجاوز” را بدهد.از سوی دیگر معاون بسیج ستاد کل نیروهای مسلح هم گفته است پاسخ سوریه اسرائیل را به “کما” خواهد برد. همزمان وزیرخارجه اما با رهبر اصلی ترین گروه مخالفان بشار اسد دیدار کرده است.
با گذشت 4 روز از حمله اسرائیل به خاک سوریه، سردار محمد علی جعفری سر و صدایش در آمد و روز یکشنبه به خبرنگاران گفت: “البته کشور قدرتمند سوریه همچنان که تاکنون ایستاده است، امیدواریم پاسخ این تجاوز را هم بدهد زیرا تنها با ایستادگی، مقاومت و مقابله به مثل می‌توان در مقابل رژیم صهیونیستی ایستاد.”
اواخر هفته گذشته ارتش بشار اسد اعلام کرد که جنگنده های اسرائیلی با پرواز بر آسمان سوریه، یک مرکز تحقیقاتی نظامی در شمال غربی دمشق را مورد هدف قرار دادند. این اولین تهاجم رسمی اسرائیل به سوریه از زمان آغاز ناآرامی های داخلی در سوریه در اسفند سال ۸۹ بود که در آن دست کم دو نفر کشته و ۵ نفر مجروح شدند. آخرین حمله تایید شده اسرائیل به سوریه به سال ۸۶ باز می گردد، در آن زمان رآکتور هسته ای سوریه توسط جنگنده های اسرائیلی با خاک یکسان شد.
ظن آن می رود که سوریه در این منطقه سلاح های شیمیایی و موشک های خود را نگهداری می کرده است.
اینک سردار جعفری در انتقاد از حمله اسرائیل به متحد اصلی تهران در خاورمیانه گفته است: “این هم نمونه دیگری از تجاوز و ددمنشی رژیم صهیونیستی که علاوه بر سوریه به سودان، لبنان و هر کجا که منافعش اقتضاء کند، حمله می‌کند.”
لحظاتی پیش از آنکه فارس اظهارات سردار جعفری را روی خروجی قرار دهد، این خبرگزاری نزدیک به سپاه مواضع جانشین وی را منتشر کرده بود. سردار حسین سلامی هم در حاشیه همایش “تبیین مکتب دفاعی انقلاب اسلامی در آراء و اندیشه‌های امام” حمله اخیر را “جلوه ای آشکار از یک جریان خطرناک” توصیف کرده بود؛ جریانی که به زعم وی “از سوی کشورهای غربی برای حمایت از رژیم صهیونیستی و متحدان منطقه‌ای آنها صورت گرفته است.”
سردار جزاری: اسرائیل به کما می رود
یک روز پیش از اظهارات سردار جعفری و سلامی، سردار مسعود جزایری ،معاون امور بسیج و فرهنگ دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح صراحتا تهدید کرده بود که حامیان سوریه در منطقه، حمله اسرائیل را تلافی خواهند کرد: “مقاومت اسلامی چشم خود را به چگونگی اقدام تلافی جویانه سوریه دوخته است.”
“مقاومت” اصطلاحی است که جمهوری اسلامی برای توصیف اتحاد علیه اسرائیل به کار می برد، سوریه، حزب الله لبنان و حماس فلسطین را اعضای آن می داند و انقلاب اسلامی را پایه آن عنوان می کند.
سردار جزایری در ادامه گفته است که “پاسخ سوریه به تجاوز اخیر، رژیم صهیونیستی را به کما خواهد برد.”
سفر جلیلی به سوریه
از سوی دیگر روز شنبه دبیر شورای امنیت ملی نیز برای بررسی حمله اسرائیل به سوریه، وارد دمشق شد تا با بشار اسد دیدار کند. به نوشته خبرگزاری های جمهوری اسلامی سعید جلیلی در این دیدار اطمینان خویش را نسبت به “درایت رهبران سوریه” در برخورد با این “تجاوز ددمنشانه” ابراز کرده است. جلیلی البته توضیح نداده است که منظورش از این درایت چیست اما کارشناسان می گویند با توجه به درگیری تمام عیار ارتش بشار اسد در جنگ داخلی، بعید است دولت بعث سوریه بخواهد با پاسخ به ارتش اسرائیل جبهه جدیدی از نبرد را روبروی خود بگشاید.
بشار اسد هم در این دیدار حرفی از پاسخ متقابل به اسرائیل نزده و تنها خاطرنشان کرده : “این تجاوز نقش واقعی اسرائیل در همکاری با نیروهای دشمن خارجی سوریه و ایادی آن در داخل سوریه را برملا کرد که ثبات و استقرار سوریه را هدف قرار داده است.”
هفته پیش بود که علی اکبر ولایتی –ـ مشاور بین المللی آیت الله خامنه ای ـ– در گفتگو با خبرگزاری نیمه رسمی مهر گفت: “حمله به سوریه، حمله به ایران و متحدین ایران محسوب می شود.”
شهریور امسال هم محمدعلی آسودی، معاون فرهنگی و تبلیغات سپاه پاسداران، با اشاره به پیمان نظامی جمهوری اسلامی و سوریه تصریح کرده بود: “در صورتی که آمریکا به سوریه حمله کند، ایران به همراه متحدان سوریه وارد عمل می‌شود.”
دیدار صالحی به خطیب
از سوی دیگر روز شنبه علی اکبر صالحی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی که برای شرکت در کنفرانس سالانه امنیتی به مونیخ سفر کرده است، در رویکردی تازه در سیاست جمهوری اسلامی در قبال سوریه با معاذ خطیب، رهبر ائتلاف ملی سوریه ، اصلی ترین گروه مخالف سوریه دیدار کرد. وی در این دیدار از تمایل خطیب برای گفتگو با دولت سوریه در صورت آزادی زندانیان سیاسی استقبال کرد.
جمهوری اسلامی تاکنون تمایلی برای شنیدن حرف های رهبران ائتلاف ملی سوریه نشان نداده و در دو کنفرانسی که در تهران برای مذاکره با مخالفان بشار اسد ترتیب داده بود، هیچ یک از مخالفان سرشناس بشار اسد را دعوت نکرد.
آخرین انتقاد کلینتون
دو روز پیش از این ملاقات ، هیلاری کلینتون وزیرخارجه ایالات متحده که روز جمعه جای خود را به جان کری داد، در آخرین انتقاد خود از سیاست های تهران در سوریه گفته بود: “نشانه‌هایی وجود دارد که ایران برای حمایت از دولت بشار اسد به سوریه نیروهای نظامی و تسلیحات پیشرفته ارسال کرده است.”
سرداران جمهوری اسلامی البته این ادعا را نه تنها رد نکرده بلکه چند بار تلویحا یا مستقیما آن را تایید نیز کرده اند. برای نمونه شهریور امسال فرمانده سپاه در یک کنفرانس خبری گفت: “ما کمک‌های فکری و مشاوره‌ای به سوریه به عنوان حلقه مقاومت که مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره داشتند داریم. ایران نسبت به این مساله و کمک به آن افتخار می‌کند.”
اوایل خرداد امسال هم معاون فرمانده سپاه قدس در گفتگو با خبرگزاری ایسنا از “مداخله فیزیکی” سپاه در کنترل خیزش شهروندان سوریه در دو سال اخیر پرده برداشت.
