مازیار رادمنش
“سید مصطفی تاج‌زاده” عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت درباره سیاست‌های دو سال گذشته دولت نهم و طرح دوباره اتهامات هسته‌ای به منتقدان از سوی رییس‌جمهوری گفت: “تردید نیست که دستیابی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای حق ملت ایران و مورد تایید ایرانیان است. اما وظیفه حکومت است که چنان عمل کند و سخن بگوید که برای دستیابی به این حق، کشور با مشکلات جدی مواجه نشود و به‌ویژه امنیت ملی، تمامیت ارضی و منافع ایرانیان فدای تصمیمات غلط مسئولان نشود.” تاج زاده در مورد انرژی هسته ای گفت: “این سیاست در مجموع با شکست مواجه شده است. زیرا نه تنها نیروگاه اتمی بوشهر راه‌اندازی نشده است، بلکه و مهمتر از آن خط مشی حکومت یکپارچه در سیاست خارجی موجب شده است اجماعی جهانی علیه ایران شکل بگیرد. کشور در تحریم به سر می‌برد، هر لحظه احتمال گسترش تحریم‌ها وجود دارد و ماجراجویی جنگ‌طلبان و ارتش آمریکا نیز منتفی نیست.” تاج زاده در مورد سیاست هسته ای و سیاست های اقتصادی و سیاست خارجی از احمدی نژاد دعوت کرد تا در مناظره ای با وی شرکت کند.
مصطفی تاج زاده کیست؟
مصطفی تاج زاد، معروف به تاج زاده متولد 1335 در تهران است. همسرش فخرالسادات محتشمی پور، از زنان فعال دوران اصلاحات و مشاور سابق وزارت کشور است. وی دو فرزند دختر دارد که هر دو ازدواج کرده اند. مصطفی تاج زاده مانند بسیاری از سیاستمداران میانسال ایرانی، دانشجوی رشته دکترای علوم سیاسی دانشگاه تهران است. او در مورد ادامه تحصیلش در دانشگاه گفته است “31 سال است که دانشجو هستم هم اکنون نیز دانشجوی دکترایم و به نظرم دیگر ازدانشگاه بیرونم کرده اند.”
تحصیل در آمریکا و عضویت در مجاهدین انقلاب
مصطفی تاج زاده، از دانشجویانی است که پس از گرفتن دیپلم برای تحصیل به آمریکا رفت و در آنجا همزمان با آغاز تحصیلش به همکاری با دانشجویان انجمن اسلامی فعال در آمریکا پرداخت. وی از سال 1354 عضو انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در آمریکا بود که تا سال 1357 با این گروه کار می کرد. مصطفی تاج زاده پس از گذراندن دوره مهندسی از آمریکا به ایران بازگشت. در روزهای انقلاب او به همکاری با گروه “فلق” از گروههایی که بعدا سازمان مجاهدین انقلاب را تشکیل دادند، پرداخت. تاج زاده گفته است زمانی که آیت الله خمینی به ایران آمد “در میدان آزادی به استقبال امام رفته بودم.”
از آمریکا تا نماز جمعه انقلاب
مصطفی تاج زاده پس از انقلاب عضو سازمان مجاهدین انقلاب شد. او همراه با دوستانش، مانند محسن آرمین، بهزاد نبوی و هاشم آغاجری در این سازمان فعال بود. این سازمان که از سال 1357 همراه با پیروزی انقلاب فعالیتش گسترده شد، پس از انقلاب فرهنگی و تشکیل سپاه و تعیین نمایندگان امام در تشکیلات، به دو گروه راست و چپ( عمدتا به لحاظ گرایشات اقتصادی و سیاسی) تقسیم شد. گروهی مانند تاج زاده و آقاجری و بهزاد نبوی و سلامتی در یک جناح باقی ماندند، اما گروهی دیگر به نیروهای نظامی و عمدتا سپاه و بسیج رفتند. وی در سالهای اول انقلاب در تشکیل کمیته های انقلاب فعال بود، در سال 1358 عضو شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی شد و تا سال 1360 در این شورا فعال بود. او از سال 1358 و همزمان با تشکیل اولین نمازهای جمعه در تهران، عضو ستاد نماز جمعه شد و تا سال 1359 در ستاد نماز جمعه فعالیت می کرد.
از وزارت ارشاد تا اصلاحات
از سوی دیگر تاج زاده در طول سالهای پس از انقلاب، تقریبا همیشه در کنار سید محمد خاتمی کار کرده است. وی در سال 1361 مدیرکل مطبوعات و نشریات داخلی وزارت ارشاد شد. در سال 1362 در همان وزارتخانه، مدیرکل رایزنی های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشورشد. در سال 1363 معاون وزیر ارشاد اسلامی در امور بین المللی شد که تا سال 1367 در همین موقعیت باقی ماند. در این دوره کسانی مانند کیومرث صابری، سعیدپورعزیزی، اکبرگنجی، محمد علی ابطحی زیر نظر تاج زاده فعالیت می کردند. وی از سال 1366 عضو شورای سیاسی دولت مهندس میرحسین موسوی شد. تاج زاده از سال 1367 و با اوج گرفتن تنشی که منجر به رفتن خاتمی از وزارت ارشاد شد تا سال 1371 به عنوان مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می کرد. با بیرون رفتن خاتمی از حوزه فرهنگ کشور و افتادن وزارت ارشاد و صدا و سیما و سایر موسسات فرهنگی به دست جناح اقتدارگرا، تاج زاده نیز از مشاغل دولتی بیرون آمد و تا دوم خرداد موقعیت دولتی نداشت.
پس از دوم خرداد
پس از انتخاب خاتمی، مصطفی تاج زاده که به عنوان یکی از نزدیکترین مردان خاتمی و عضو مجاهدین انقلاب که در انتخابات دوم خرداد از حامیان خاتمی بشمار می آمد، وارد دولت شد. نزدیکان خاتمی می دانند که وی همیشه مصطفی تاج زاده را وزیر کشور منتخب خود می دانست، همانطور که همیشه دوست داشت جواد فریدزاده را وزیر ارشاد خود کند، آرزویی که همیشه با مقاومت جواد فریدزاده روبرو شده بود. به همین دلیل مصطفی تاج زاده با روی کار آمدن خاتمی از سال 1376 معاون سیاسی عبدالله نوری، وزیر کشور خاتمی شد. وی و عبدالله نوری شاید تنها وزیرو معاون وزیر کشور ایرانی باشد که شخصا از دست گروههای فشار کتک خورده اند. مصطفی تاج زاده تا سال 1380 در معاونت سیاسی وزارت کشور باقی ماند. در این مدت تاج زاده در وزارت کشور، انتخابات شوراها را پس از بیست سال و چندین انتخابات موفق دیگر رابرگزار کرد، فضا را برای فعالیت سازمانهای غیردولتی و نهادهای مدنی فعال کرد، برخورد نیروی انتظامی را نسبت به گذشته اصلاح کرد، وزارت کشور را از یک وزارتخانه محدودکننده نهادهای و سازمانها و احزاب به وزارتخانه ای نسبتا دموکراتیک تبدیل کرد. او در جریان 18 تیر و درگیری های خرم آباد و برخی حوادث دیگر، موفق شد که رفتاری دموکراتیک از وزارت کشور نشان دهد. در این دوران وزیر کشور به دلیل برخوردهای مختلفی که کرده بود، استیضاح و برکنار شد و تاج زاده نیز پس از 4 سال کنار رفت. تاج زاده از سال 1383 به مدت یک سال مشاورسیاسی رئیس جمهور خاتمی شد. تاج زاده از سال 57 تا کنون عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و از سال 1377 تا امروز عضو جبهه مشارکت ایران اسلامی است.
فعالیت های روزنامه نگاری
تاج زاده در سالهای پس از دوم خرداد، چه زمانی که در درون حکومت فعال بود و چه وقتی از قدرت بیرون رفت، به فعالیت روزنامه نگاری به عنوان اداره کننده نشریات اصلاح طلب و یا به عنوان نویسنده پرداخت. او از سال 1382 عضو انجمن صنفی روزنامه نگاران شد و از همان سال نیز انجمن دفاع از زندانیان سیاسی را همراه با برخی از همفکرانش مانند عمادالدین باقی و ماشاء الله شمس الواعظین تشکیل داد. تاج زاده همزمان با توسعه اینترنت در کشور در ایجاد چند پایگاه اینترنتی برای اصلاح طلبان فعالیت کرد که برخی از این پایگاهها از جمله وب سایت شخصی او همچنان فعال است. او در مورد اینترنت و فضای مجازی معتقد است: « فضای مجازی در کشور ما از دنیای غیر مجازی که علی القاعده باید واقعی یا حقیقی باشد به مراتب واقعی‌تر است. همین مساله علت علاقه من به این رسانه است. شبکه وبلاگ نویسان از زنده‌ترین بخش‌های آن است در اینجا گفت‌وشنود و دقیق‌تر بگویم گٿت‌وگوی چند جانبه جاری است. هر قدر نظام استبدادی‌تر ناعادلانه‌تر و تک صداتر باشد فضای رسمی مجال کمتری برای شهروندان فراهم می‌کند و همه مجبورند پشت نقاب سخن بگویند. در اینترنت احتمال کنار زدن نقاب‌ها دست کم نقاب ناشی از ترس از دیکتاتوری و لکنت زبان کنار می‌رود.» تاج زاده در سالهای گذشته چند کتاب منتشر کرده است:
1) جراحی با تبر( مجموعه مقالات چاپ شده در یاس نو، شرق، وقایع اتفاقیه و…)
2) سیاست، کاخ؛ زندان( مجموعه مقالات)، زمستان 1381
3) جوامع مسلمان، دمکراسی و بن لادن( مجموعه مقالات)، تابستان 1383
4) رای مردم( گزارش بابک داد از دادگاه و اسناد محاکمه و دفاعیات مصطفی تاج زاده)
5) جعبه سیاه خرم آباد( روایت هنگامه شهیدی از ماجرای محاکمه و دفاعیات مصطفی تاج زاده در حوادث تابستان 1379 در خرم آباد.)
برخی نقطه نظرات و دیدگاه ها
مصطفی تاج زاده در مورد تفاوت دولت های خاتمی و احمدی نژاد گفته است “انتخاب اصلی بین دولت 9روز یک بحران یا دولت9 روز یک گاف است.” او در مورد اصلاحات معتقد است “اصلاحات بدون حضور در قدرت منتفی است.” در مورد سیاست می گوید “سیاست در ایران مثل نبرد گلادیاتورهاست”، در مورد فعالیت های رسانه ای اصلاح طلبان گفته است “اصلاح‌طلبان باید تلویزیون ماهواره‌ای راه می‌انداختند.” او “هاشمی رفسنجانی را سیاستمدار بزرگی می داند که از یک سوراخ بیش از یک بار گزیده می شود.” و در مورد محمود احمدی نژاد می گوید: “امیدوارم سرانجام کار او به نام فقرا و به کام اغنیا نباشد.” در مورد ابراهیم یزدی گفته است “اگر نبود نهضت آزادی منحل شده بود. کاش خلوص بازرگان را می داشت.” و در مورد اکبر گنجی معتقد است: “انقلابی ترین اصلاح طلب و طرفدار تز زود و زور” تاج زاده مسعود رجوی را “متوهم ترین چهره سیاسی ایرانی می داند.” او در مورد دوستان سیاسی اش می گوید: “از نظر عاطفی هاشم آقاجری را خیلی دوست دارم از نظر صلابت و اصالت محسن آرمین، از نظر مدیریت و پیگیری و خستگی ناپذیری بهزاد نبوی و از جهت خلق و خو محمد رضا خاتمی را دوست دارم.” تاج زاده در مورد خلق و خوی ایرانیان می گوید: “شاید هیچ ملتی به اندازه ایرانی ها اهل تطابق با شرایط نباشند. اگر پولدار باشند از هر لرد و پولداری مرفه تر زندگی می کنند، اگر هم ورشکست شوند فورا خود را با شرایط تطبیق می دهند. اهل خودکشی، سکته و… هم نیستند.” او در مصاحبه ای اینترنتی که در وب سایت خودش منتشر شده است، در مورد خودش چنین گفته است: “الآن عمیقا اصلاح طلب هستم ولی آن موقع اصلاحات را خیلی دوست داشتم ولی بیشتر انقلابی بودم.” تاج زاده همواره کارمند دولت بوده و با حقوق کارمندی دولتی اش زندگی می کند.