ماری دنو
روز جمعه ۵۰ میلیون رأی دهنده ایرانی به پای صندوق های رأی رفتند تا جانشین محمود احمدی نژاد را پس از هشت سال تعیین کنند. شش کاندیدا در گردونه انتخابات حضور داشتند که چهار تن از آنان محافظه کار و از نزدیکان آیت الله خامنه ای بودند.
با اینکه غربی ها بسیار خشنودند که این رییس جمهور ۵۶ ساله پس از هشت سال رویارویی از قدرت کنار رود، ولی نباید انتظار یک تحول اساسی در سیاست این کشور را داشت، به ویژه به این دلیل که رهبر انقلاب از ۲۴ سال پیش منصب خود را حفظ کرده و می تواند تا پایان عمر نیز در این منصب باقی بماند.
یک دیپلمات غربی به رویترز اظهار داشت: “خیلی خوب است که دیگر شخصی به مانند احمدی نژاد روی کار نمی آید، ولی جدا از مسایل ظاهری، نباید انتظار تفاوت های زیادی را داشته باشیم، زیرا تصمیم نهایی را رهبر انقلاب، ایت الله خامنه ای، می گیرد.” ازسوی دیگر، رهبر انقلاب نمی خواهد بار دیگر سناریویی مشابه با سال ۲۰۰۹ را تجربه کند و شاهد سرازیر شدن خیل عظیم مردم معترض به خیابان ها باشد.
درحالی که او چهار سال پیش از شهردار سابق تهران حمایت کرد، اختلافات بسیاری میان آنها به وجود آمد و باعث شد تا در سال های اخیر قدری از یکدیگر فاصله بگیرند. اکنون رهبر به دنبال یک جانشین “مطیع” است. هومن مجد، روزنامه نگار ایرانی ساکن آمریکا، دراین خصوص می گوید: “ما شاهد یک پارانویای شدید ازسوی حکومت هستیم. درواقع حکومت نمی خواهد با اخلال مواجه شود و سران جمهوری اسلامی می خواهند شرایط را تحت کنترل داشته باشند.”
سرکوب همه جانبه
روز چهارشنبه سازمان عفو بین الملل طی گزارشی نسبت به “سرکوب هدفمند مخالفان قبل از برگزاری انتخابات” اعتراض کرد. در این گزارش تحت عنوان “ایران: تشدید سرکوب مخالفان قبل از انتخابات ریاست جمهوری” به “ده ها مورد دستگیری خودسرانه و موارد بسیاری نقض حقوق بشر تا قبل از روز انتخابات” اشاره شده که “اغلب قربانیان آن را روزنامه نگاران، فعالان سیاسی، اعضای سندیکاها، طرفداران بهبودی وضعیت حقوقی اقلیت های قومی و مذهبی، و دانشجویان تشکیل می دهند”. فیلیپ لوتر، رییس بخش آفریقای شمالی و خاورمیانه سازمان عفو بین الملل می گوید: “شدت گرفتن تخلفات، به ویژه تعقیب های هدفمند به جانب مخالفان سیاسی به خوبی نشان دهنده موضع تحقیرکننده و شرم آور ایران نسبت به موازین حقوق بشر می باشد و همچنین نشان می دهد که جمهوری اسلامی در چارچوب کمپین های انتخاباتی هیچ گونه پایبندی نسبت به حقوق بنیادین ندارد.”
این سازمان غیردولتی به چند مورد اشاره می کند: “در تاریخ اول ژوئن، اعضای ستاد انتخاباتی حسن روحانی پس از گردهمایی و بیان شعارهایی دایر بر آزادی میرحسین موسوی و مهدی کروبی دستگیر شدند.” این دو نامزد سابق انتخابات از فوریه ۲۰۱۱، زمانی که خواستار انجام تظاهرات در همبستگی با جنبش های مردمی مصر و تونس شدند، در حبس خانگی بسر می برند. ده ها زندانی سیاسی، ازجمله زندانیان عقیدتی، در سال ۲۰۰۹ و در زمان “جنبش سبز” دستگیر شدند و همچنان پشت میله های زندان اند. ازسوی دیگر، مسؤولان مرگ بسیاری از معترضان در زمان گردهمایی های پس از انتخابات همچنان تحویل دستگاه قضایی نشده اند.
نامزدهای گزینش شده
پس از اینکه ۶۸۰ کاندیدای ثبت نام کرده نتوانستند در انتخابات حضور پیدا کنند، ایالات متحده و اسراییل اعلام کردند که به نظر آنها، این انتخابات نه آزاد است و نه منصفانه. به دلیل “گزینش” آیت الله خامنه ای، چهار تن از شش نامزد باقی مانده از طرفداران او هستند.
ناظران براین باورند که در صورت مشارکت بالای مردم، حسن روحانی منتخب ریاست جمهوری خواهد بود. انتخاب او حداقل این منفعت را خواهد داشت که وضعیت معیشتی ایرانیان که وارد یک بحران اقتصادی شدید شده، قدری بهتر شود.
منبع: پاری مچ، ۱۳ ژوئن
