جلسه علنی مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه تحت الشعاع طرح پیشنهادی علی مطهری برای اصلاح آییننامه داخلی مجلس در مورد سئوال از رئیس جمهور قرار گرفت. کلیات این طرح دوفوریتی ابتدا در صحن علنی رای نیاورد اما با تلاش دوباره موافقان، رای‌گیری تجدید شد و به تصویب رسید. دلیل این تفاوت فاحش هم از تریبون رسمی مجلس، حواس پرتی، صرف چای و بی‌توجهی نمایندگان به مذاکرات عنوان شد.
امکان تبدیل سئوال به استیضاح
هنوز طرح استیضاح وزیر کار و رفاه به دلیل گماردن سعید مرتضوی در پست ریاست سازمان تامین اجتماعی به سرانجام نرسیده که علی مطهری طرح جنجالی دیگری را به صحن علنی آورد. این تدبیر به منظور اصلاح آییننامه داخلی مجلس و با هدف امکان نظارت بیشتر نمایندگان بر رییس‌جمهور در پی تجربه حضور محمود احمدی‌نژاد و پاسخگویی به سئوالات نمانیدگان مجلس اندیشیده شده بود. مطهری در این زمینه توضیح داده بود: “طرح سئوال از رئیسجمهور پروسه طولانیای دارد و به سختی میتوان رئیسجمهور را به مجلس فراخواند. متاسفانه در آیین نامه کنونی، زمان طرح سئوال از سوی نمایندگان محدود است و تنها یک نماینده اجازه طرح سئوال دارد که عادلانه نیست. مضاف بر اینکه بر اساس آیین نامه کنونی سئوال کنندگان فقط یکبار حق اظهار نظر دارند و نمیتوان حین سخنان رئیس جمهور به او تذکر داد یا در پایان سخنان وی به او گفت که پاسخهایش قانع کننده نیست. همچنین امکان رای گیری برای پاسخ هایی که قانع کننده نبوده، وجود ندارد.”
اما پس از تصویب اصلاح آیین نامه، در صورت 6 بار رای مجلس به قانع کننده نبودن پاسخ‌های رئیسجمهور، امکان استیضاح وی با رای دوباره دو سوم طراحان امکان پذیر می‌شود.
نمایندگان مشغول صرف چای بودند
روز چهارشنبه کلیات طرح دوفوریتی اصلاح ماده 197 آئین‌نامه داخلی و الحاق 2 تبصره به آن در صحن علنی مطرح شد و 130 رای موافق، 17 رای مخالف و 12 رای ممتنع از 198 نماینده حاضر دریافت کرد، اما چون دو سوم آرا را نتوانست کسب کند، به تصویب نرسید.
جالب این که هیچ نماینده موافق و مخالفی درباره این طرح صحبت نکرد. اما این موضوع با تذکر محمدرضا خباز، نماینده کاشمر مواجه شد. او با انتقاد از نحوه عنوان طرح توسط منشی هیئت‌رئیسه مدعی بود که نمایندگان مطلع نشدند چه طرحی در حال رای‌گیری است: “من مطمئنم با آن طرز خواندن حتی دیگر منشی‌های هیئت‌رئیسه نیز از محتوای کلیات مطلع نشدند.”
اما علی لاریجانی، رییس مجلس معتقد بود که آییننامه به درستی رعایت شده و حتی از موافقان و مخالفان درخواست شده که صحبت کنند، اما کسی اعلام آمادگی نکرده است.
پس نوبت به تذکر مصطفی کواکبیان، نماینده سمنان رسید که عنوان کرد: “آقای محبی‌نیا حتی یک کلمه حرفی از اینکه این ماده راجع به طرح سؤال از رئیسجمهور است، نزد و حتی کلمه سؤال از رئیسجمهور را نگفته است تا نمایندگان متوجه موضوع شوند لذا بسیاری از نمایندگان متوجه نشدند که این رأی‌گیری برای چیست و به همین دلیل رأی نیاورد که این ظلم است و مطمئناً این شیوه رأی‌گیری برای مجلس خوب نیست.”
در سوی مقابل مهدی کوچک‌زاده نماینده تهران از این که مجلس متهم به بی‌توجهی شود انتقاد کرد. علی لاریجانی هم در جواب این انتقادات تاکید کرد: “ممکن است در جریان رای‌گیری برای طرح اصلاح ماده ۱۹۷ آئین‌نامه داخلی، نمایندگان در صحن حضور نداشتند و یا توجهی نداشتند اما هیئت رئیسه مسئولیتی در قبال این مسایل ندارد. زمانی که اعلام رای می‌کنیم، باید نمایندگان در صندلی‌هایشان مستقر شوند و رای دهند و بنده نیز مدت زمانی را صبر کردم تا دوستانی که می‌خواهند، رای خود را ثبت کنند.”
پس از آن مجلس وارد دستور کار دیگری شد اما طراحان اصلاح آییننامه دست به کار شده و نامه‌ای با 50 امضا جمع‌آوری کردند تا طرح اصلاح ماده ۱۹۷ آییننامه داخلی مجلس باز در دستور کار قرار بگیرد. بر اساس ماده ۱۳۳ اگر طرحی مورد تصویب مجلس یا کمیسیون‌های موضوع اصل ۸۵ قانون اساسی واقع نشود، بدون تغییر اساسی تا ۶ ماه نمی‌تواند در دستور کار مجلس قرار گیرد، مگر با تقاضای کتبی ۵۰ نفر از نمایندگان مجلس.
این درخواست به رای نمایندگان گذاشته شد و با ۱۲۴ رأی موافق، ۳۴ رأی مخالف و ۹ رأی ممتنع بنا شد که مجددا طرح اصلاح آییننامه در دستور کار قرار بگیرد. علی لاریجانی هنگام رای‌گیری به کنایه گفت : “این بار دیگر اعتراض نکنید که متوجه امور نبودید! دوبار اعلام کردیم که موضوع رای گیری چیست.” با این حال او با اعتراض شدید حمید رسایی نماینده تهران مواجه شد که معتقد بود بررسی درخواست دوفوریت این طرح باید به جلسه آینده موکول شود.
او با مقایسه رای‌گیری اول طرح جنجالی با رای‌گیری در موردی دیگر، تعداد رای‌های داده نشده از میان نمایندگان حاضر را 55 و 33 نفر ذکر کرد و نتیجه گرفت: “البته یک امر رایج در مجلس است نمایندگان یا مشغول صرف چای هستند یا با هم مذاکره و صحبت می‌کنند و طبیعی است.”
رسایی انتقادات دیگری هم داشت: “در جریان این رای گیری آقای مطهری و برخی دوستان مشغول تبلیغ بودند و می‌گفتند که رای بدهید و خود شما هم (لاریجانی) بیش از اندازه صبر کردید و حتی من به شوخی گفتم که احتمالا یک نفر در خانه مشغول لباس پوشیدن است و قرار است که بیاید رای بدهد و آقای لاریجانی منتظر آن فرد هم هست.”
او با تاکید عنوان کرد که “مردم بدانند قرار است یک اتفاقاتی بیفتد و حالا نشد و این بازی با مجلس است.”
سخنان این نماینده حامی دولت با فریادهای “دو دو” نمایندگان به نشانه اعتراض مواجه شد که رسایی در واکنش گفت: “بر اساس فرمایش مقام معظم رهبری هر کس دو دو می‌کند باید اسمش را بگویید.حضرت آقا به شما در این مورد تذکر داده‌اند و آن روز آنقدر عصبانی بودند که فرمودند آقای لاریجانی من می‌خواستم این حرف‌ها را علنی بزنم.”
در این بین میکروفون رسایی قطع شد و او که سخنانش ناتمام مانده بود از کوره در رفت و به رییس مجلس اعتراض کرد. لاریجانی هم در پاسخ به او گفت: “من که اینجا تریبون کسی را قطع نمی‌کنم. شما بعد از 4 سال چطور متوجه نشدید من اینجا شاسی ندارم که تریبون کسی را قطع کنم.” با این حال بار دیگر میکروفون رسایی روشن شد تا او خطاب به لاریجانی بگوید: “ما یک دقیقه هم حق نداریم در مخالفت با شما صحبت کنیم.”
در نهایت هم لاریجانی ضمن موافقت با نظر رسایی، بررسی دو فوریت این طرح را به جلسه‌ای دیگر موکول کرد.
باغ گیلاس و اشرافی‌گری در مجلس
اما این همه حواشی دو روز گذشته مجلس نبود. خبرگزاری فارس با انتشار خبری از گردهم آمدن 30 نماینده مجلس نهم در یکی از باغ-رستوران‌های معروف استان البرز خبر داده است. فارس به نوعی این گردهمایی “باغ گیلاس” شهریار را در تقابل با حضور 140 نماینده در کاروان‌های “راهیان نور” و سفر به مناطق عملیاتی جنگ هشت ساله ایران و عراق قرار داد. دقایقی بعد در خبری جداگانه، با حسین گروسی نماینده شهریار به عنوان میزبان این گردهمایی گفت‌وگو شد که هدف و عنوان این برنامه را “اولین همایش تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی” اعلام کرد.
وبسایت الف متعلق به احمد توکلی، نماینده تهران نیز “اشرافی‌گری” در مجلس را مورد انتقاد قرار داده است. در این مطلب که توسط خبرگزاری رسمی دولت نیز بازنشر شد آمده است: “هرکس گذرش به ساختمان پارلمان افتاده و مجبور شده باشد در موقع نهار از غذای رستوران مجلس استفاده کند تصدیق خواهد کرد سفره ناهار نمایندگان مجلس و نمایندگان دولتی مهمان مجلس سفره رنگینی است. چند نوع غذا و دسر سرو می‌شود که به جرأت میتوان گفت این سفره بسیار رنگین‌تر از سفره میلیونها ایرانی طبقه متوسط و حتی افراد با وضع مالی نسبتاً خوب است. چندین سال پی در پی نشستن سر چنین سفره‌های رنگینی قطعاً زاهدترین انسانها را از وضع مردم عادی بی‌خبر خواهد کرد. اسفناک‌تر اینکه رستوان کارمندان عادی مجلس از رستوران نمایندگان جداست. اگر چه این جدایی شاید به لحاظ مسائل امنیتی (مثلاً) موضوعیت داشته باشد ولی تبعیض در غذاهای ارائه شده هرگز توجهی ندارد، جز القای دو طبقه دیدن افراد، طبقه اشراف یعنی نمایندگان و معاونان و مدیران دولتی و طبقه فرودستان یعنی کارمندان عادی مجلس.”
با ادامه بحث استیضاح وزیر کار و رفاه و در پیش بودن دور دوم انتخابات مجلس نهم در 15 اردیبهشت، مجلس هشتم روزهای پرحاشیه‌ای را سپری خواهد کرد.
