رسا قاضی نژاد
پس از اینکه در این هفته رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی از روند خصوصی سازی و وضع اقتصادی کشور انتقاد کرد اینک برادر کوچکتر او یعنی محمد هاشمی که خود نیز عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است، از مدیریت دولت در ماههای اخیر انتقاد کرده و گفته: “وضعیت زندگی زندگی و معیشت مردم در حد بحران است”. این انتقاد در حالی بیان می شود که دیروز غلامحسین الهام سخنگوی دولت با دفاع از عملکرد دولت، مدیریت کابینه احمدی نژاد بر وضع اقتصادی را “خوب” ارزیابی کرده است.
غلامحسین الهام سخنگوی دولت، وزیر دادگستری و همچنین عضو حقوقدان شورای نگهبان در بخشی از نشست مطبوعاتی خود یادآور شده است: “در فضای داخلی کشور مدیریت خوبی صورت گرفته و در مجموع دولت وضعیت اقتصادی را نسبت خارج از کشور خوب مدیریت کرده است.“
محمد هاشمی رفسنجانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که در حاشیه همایش ملی “تمدن ایرانی و ظرفیت های وحدت ساز” در جمع خبرنگاران سخن می گفت، با برشمردن کاستی های کشور، آنها را ناشی از مدیریت “نامطلوب” دولت دانسته است. وی با اشاره به اینکه “تورم و قدرت خرید مردم از جمله مؤلفه های سنجیدن اقتصاد جامعه است” گفته است: ”تورم کنونی بالا است و قدرت خرید مردم نیز کاهش یافته است. میزان بیکاری جوانان تا 25 درصد رسیده است. در مجموع حوزه اقتصاد وضع خوبی ندارد. این در حالی است که در همین 2 تا 3 سال 200 میلیارد دلار در آمد حاصل از فروش نفت بود. در حالی که در 8 سال سازندگی میزان در آمد نفت 74 میلیارد دلار بوده است.“
به گزارش سایت البرز، وی همچنین با انتقاد به گرانی کالاها در جامعه گفته است: “تعداد جمعیت زیر خط فقر افزایش یافته و وضع معیشت مردم به طور جدی با مشکل مواجه است. بخش بزرگی از جامعه توان تأمین نیاز های خود را ندارند. امروز خانه دار شدن و پیدا کردن سر پناه رؤیا شده است وعده های دولت هم نه تنها بحران را حل نکرده بلکه وضع را بحرانی تر کرده است. کلا وضعیت زندگی و معیشت در حد بحران است”.
محمد هاشمی رفسنجانی همچنین در مورد سایر شاخص های نامناسب وضع مردم به بهداشت، آموزش و پرورش و ناهنجاری های اجتماعی اشاره کرده و گفته است: “وضع بهداشت بهبود نیافته و بدتر از پیش شده است بیماران خاص برای تأمین دارو با مشکل هزینه روبرو هستند. دولت یارانه داروهای این گونه را قطع کرده است. سال گذشته در وزارت آموزش و پرورش 25 درصد مردودی داشته ایم. در حال حاضر با افزایش آمار طلاق و رشد مصرف مواد مخدر در جامعه و افزایش تعداد بزهکاران روز به روز نظام خانواده به طرف فروپاشی می رود، بنابراین باید فکری برای تغییر روشها انجام داد که این وضعیت در جامعه بهبود یابد.“
محمد هاشمی در زمینه سیاست خارجی هم از دولت انتقاد کرده و اظهار داشته: “وضع مطلوب وجود ندارد. پس از گذشت 3 قطعنامه همه سفرها با مشکل روبروست و تجارت و بازرگانی قفل شده است. حتی اگر یک ایرانی بخواهد پول در بانکی خارجی بگذارد نمی پذیرند و به سبب تحریم اقتصادی اعمال شده علیه بانکها ایرانی پرداخت حقوق کارکنان وزارت خارجه با مشکل مواجه است. شاخص حضور مردم در انتخابات نیز سیر نزولی یافته است و به نظر می رسد مردم از نتیجه کار دولت و مجلس راضی نیستند.“
هاشمی که سابقه ده سال مدیریت بر صدا و سیمای جمهوری اسلامی را نیز دارد سخنان اخیر احمدی نژاد را “عوامفریبی” دانسته و تاکید کرده: “برخی عوام فریبی ها و مطرح کردن مدیریت امام زمان (ع)بر جهان جز عوام فریبی و دست زدن به خرافات چیز دیگری نیست و از شیوه اعتدال گرا امام در حکومت اثری نیست. دست اندر کاران دولتی هیچ اندیشه دیگری جز خواسته های محدود جناحی خود را بر نمی تابند”.
این مقام مسوول در بخش پایانی اظهارات خود با اشاره به “انحراف دولت از برنامه چهارم توسعه” آورده است: “در یکی از احکام این برنامه که به خط مقام معظم رهبری تأکید شده، کاهش وابستگی دولت به در آمد نفتی به اندازه سالی 10 درصد است. در این سه سال نه تنها از این وابستگی کم نشده بلکه 50 درصد وابستگی دولت به در آمد نفت افزیش یافته است و با احتساب 30 درصد تکلیف برنامه دولت 80 درصد از برنامه انحراف داشته است.“
انتقادات برادر بزرگتر
محمد هاشمی در حالی از دولت انتقاد کرده است که پیش از این، روز یکشنبه خبرگزاری اقتصادی موج گفتگویی را با اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین رییس مجلس خبرگان انجام داد که وی در آن صراحتا از روند خصوصی سازی و وضع اقتصادی کشور انتقاد کرده بود. او گفته بود: “ساختن اقتصاد کشور با شیوه گداپروری جواب نمی دهد و لذا باید در عرصه تولید قدمهای مهم و اساسی برداریم.“
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله “قدم های مهم و اساسی” را “خصوصی سازی و بهبود وضع اقتصادی کشور” دانسته و با انتقاد از دولت احمدی نژاد در بحث خصوصی سازی یادآور شده بود: “بعضی تصورشان بر این است که هر کسی کارهای بزرگی انجام می دهد طاغوتی و اشرافی است اما اگر همین افراد به طور مخفی فعالیت کنند و یا با در بانک گذاشتن پول هایشان در عرصه تولید وارد نشوند و به سفته بازی بپردازند از دید آنها ایرادی ندارد ولی وقتی آن پول تبدیل به کارخانه شد بعضی نمی توانند تحمل کنند و شأنی برای آن صاحب کار قائل نمی شوند.“
انتقادات هاشمی به همین جا ختم نشد و او درباره کارنامه دولت فعلی در زمینه خصوصی سازی آورده بود: “تا کنون دولت در زمینه خصوصی سازی موفق نبوده است و نتوانسته به تعهدات خود در این زمینه عمل کند. علناً بخش خصوصی هم وارد عرصه نشده است.“
به گفته رفسنجانی: “عملکرد بخش های دولتی نامطلوب بوده و بیشترین فساد اقتصادی در بخش دولتی است و آن به خاطر وجود رانت است. وقتی دولت توزیع خودش را کوپنی می کند، کوپن تقلبی وارد می شود، بازار سیاه و تبعات بعدی آن به وجود می آید.“
هاشمی رفسنجانی که این روزها در خوزستان به سر می برد انتقادات دیگری را هم از دولت در همان خوزستان بیان کرده بود. چنانکه در سخنرانی اش در یادواره امیران و 4500 شهید لشکر 92 زرهی خوزستان گفته بود: “متاسفانه در مدیریت کشور اشکالی وجود دارد وگرنه نباید امروز خشکسالی در خوزستان داشته باشیم. این کار در کشوری که دارای مشکل کم آبی است، کفران نعمت است”.
رشد تورم و کوپن های در راه
از آغاز به کار دولت نهم نرخ تورم روز به روز افزایش یافته است و هرچند احمدی نژاد سعی دارد بخشی از این تورم را بر گردن گروه های مخالف خود بیاندازد و سخنگوی او غلامحسین الهام تورم جهانی را در این مورد موثر می بیند اما به اعنراف بانک مرکزی در سال گذشته تورم از مرز ۱۶ درصد گذشت و رکورد ۱۰ سال گذشته شکسته شد. این روند در حالی ادامه یافته که بانک مرکزی ایران نرخ تورم فروردین ماه گذشته را حدود ۲۰ درصد اعلام کرده است.
اما برخی صاحبنظران معتقدند که سخنان هاشمی اخیر رفسنجانی در حقیقت هشداری است به طرح دولت برای عرضه مستقیم یارانه ها. رییس جمهور احمدی نژاد در پیام نوروزی امسال خود از طرخ مهم اقتصادی خبرداده است که براساس آن وی سعی دارد یارانه مستقیم اقلامی چون انرژی را مستقیما به مردم بدهد. به عقیده صاحبنظران اطلاق “گداپروری” در سخنان رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره به این اقدام دولت دارد. سایت نزدیک به هاشمی این اقدام دولت را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری شبهه برانگیز عنوان کرده است.