ویتا ونگر
مسعود بهنود خبرنگار و نویسنده ایرانی است که از کشور تبعید شده است. او می داند چرا فرهنگ سیاسی کشورش – که ملغمه ای است از حاکمان مستبد که ظاهر برگزاری انتخابات آزاد را حفظ می کنند- گاهی برای شاهدان خارجی غیرقابل درک است.
بهنود که این هفته برای تماشای افتتاحیه نمایشی برگرفته از داستان حماسی او به نام “خانم” در کانادا به سر می برد می گوید: “سیستم ایران نه دیکتاتوری است و نه دموکراتیک. بلکه از نوع سومی است.“
او می گوید: “در ایران یک لطیفه هست که می گوید آزادی بیان وجود دارد اما آزادی بعد از بیان وجود ندارد.“
بهنود یکی از برجسته ترین چهره های دور از وطن بوده که به خاطر ابراز عقاید مخالف با دولت ایران فردی شناخته شده است. او نویسنده و دبیر شمار زیادی از روزنامه هایی بود که همگی بسته شدند؛ وی مدت شش ماه، قبل از نقل مکان به لندن در سال 2002، در زندان به سر برده است.
او به عنوان یک خبرنگار، حرفه اش را در ابراز عقیده راجع به مسایل ایران در کار با بی بی سی ادامه داده است. او نتایج اعلام نظر ایران در بررسی مجدد پرونده مرگ زهرا کاظمی، عکاس کانادایی ایرانی الاصل که در سال 2003 در زندان اوین کشته شد، را به دیده تردید نگاه می کند.
نویسنده رمان های امینه، خانوم و از دل گریخته ها می گوید: “این هم مثل هر مساله دیگری است که به عوامل مخفی و امنیتی بر می گردد. آنها داستان خودشان را درست می کنند.“
بهنود از اعمال فشار بر ایران برای احترام به حقوق بشر طرفداری می کند، ولی در عین حال مداخله نظامی احتمالی واشنگتن را تنها باعث سد شدن مخالفت های داخلی در ایران ارزیابی می کند.
او می گوید: “تصور ایرانی ها این است که بوش به دنبال جنگ است. وقتی دستگاه دیپلماسی بوش فشارها را زیاد می کند، روند تحرکات اصلاحگرایان کند می شود.“
وجه دیگری از نوشته های بهنود با داستان خانم، یکی از شش کار تخیلی او، نمود پیدا می کند. این داستان که سال آینده به زبان انگلیسی چاپ خواهد شد، توسط شاهین صیادی برای اجرا روی صحنه آماده شد. صیادی از 21 سال پیش در کانادا زندگی می کند و مدیر هنری موسسه تئاتری در هالیفکس به نام OneLight است. این داستان تحت عنوان “پرده”، بازگو کننده جریان سفر شخصیت اصلی که یک شاهزاده ایرانی است، که بیشترزندگی اش در قرن بیستم گذشته است.
این کار با شرکت والری بواگایراز تورانتو، در ابتدای ماه جاری در تئاتر نپتون هالیفکس به اجرا در آمده بود. اجرای این تئاتر در سالن نمایش مرکز هاربرفرانت تورانتو و تا هشتم دسامبر ادامه خواهد یافت.
بهنود که متن نمایش را خوانده اما تا قبل از دیشب اجرا را ندیده بود، می گوید: “من دخالتی نکردم. فکر کردم ایده جالبی باشد که یک نفر دیگر از دیدگاه خودش به کتاب نگاه کند. جاهایی هم بوده که برداشت شاهین به داستان با دید من یکسان نبوده، اما منصفانه است که بگوییم او برداشت خوبی داشته است.“
البته باید گفت که شاهین می بایست این داستان 600 صفحه ای را به متن نمایشی 90 دقیقه ای تبدیل می کرد.
صیادی گفت: “این یک چالش بود. من ابتدا همه وقایع را یادداشت کردم. بعد همه شخصیت ها را مشخص کردم. سپس شخصیت هایی را انتخاب کردم که احساس نزدیکی بیشتری به آنها می کردم و وقایعی از داستان را گرفتم که می خواستم داستان این زن را با آنها بازگو کنم.“
منبع: تورانتو استار – 30 نوامبر