مارکوس واکر- استیسی میکتری
درحالی که جوانان ایرانی برای مطالبه تغییر به خیابان ها سرازیر شده اند، بسیاری از شرکت های اروپائی فعال در ایران شدیداً امیدوارند این کشور بحران خود را هر چه زودتر حل و فصل کند.
سرمایه گذاران می گویند بزرگترین نگرانی آنها از این است که نه مسؤولان کشور و نه معترضان از موضع خود بر سر انتخابات 22 خرداد کوتاه نیایند. این خود می تواند عملاً به سرکوب اعتراض ها منتهی شود و فشار بیشتر بر شرکت های خارجی، باعث متوقف شدن تجارت آنها با ایران شود.
بسیاری از این شرکت ها که از خطر بالقوه سرمایه هایشان در ایران آگاهند، از ابراز نظر آشکار دربارۀ سیاست های ایران خودداری می کنند.
برخی مقامات تجاری در آلمان و سایر شرکای تجاری ایران از اتحادیه اروپا می گویند به اعتقاد آنها محمود احمدی نژاد، یا به شیوه مسالمت آمیز و یا پس از سرکوب خونین اعتراض کنندگان، در مقام ریاست جمهوری کشور باقی خواهد ماند.
یک مقام تجاری آلمان گفت: “بی ثباتی و شلیک گلوله، به فشار سیاسی بیشتر بر شرکت ها برای متوقف کردن تجارت با ایران” منتهی خواهد شد.
ممکن است یک دولت جدید و اصلاح طلب سبب بهبود روابط با غرب شده و در درازمدت، فرصت های اقتصادی بیشتر برای غرب در پایتخت ایران فراهم آورد.
البته در کوتاه مدت، تغییرات مربوط به تغییر دولت می تواند به معنای ایجاد تزلزل در سرمایه گذاری های فعلی باشد و مقامات جدید، ممکن است درصدد تعلیق یا تغییر قراردادهای فعلی برآیند. امیر سیروس رزاقی رئیس شرکت آرا، یک شرکت مشاوره تجاری که به ارائه خدمات مشاورتی به شرکت های خارجی در تهران مشغول است، گفت: “پیروزی احمدی نژاد به طور کلی بیشتر به معنای ثبات کوتاه مدت است تا درازمدت.”
شرکت های اروپائی از دیرباز به تجارت با ایران مشغول بوده اند، هرچند برخی دولت های اروپائی درصدد توقف فعالیت های آنها در این کشور برآمده اند.
دولت آلمان تلاش کرده است از سال 2004 به این سو، از طریق گفتگو و یا کاهش ضمانت های اعتباری صادرات تا بیش از 90 درصد، شرکت ها را به توقف تجارت با ایران تشویق کند. البته این حربه اثرات چندانی نداشته است: صادرات آلمان به ایران از زمان اوج خود با رقم 4⁄4 میلیارد پوند در سال 2005 (11⁄6 میلیارد دلار)، تنها با 10 درصد کاهش همراه شده است.
هلن رنگ مشاور و مدیر اجرائی سازمان خاور دور و خاورمیانه، نهاد متعلق به شرکت های مشغول تجارت با ایران، می گوید: “پیچیدگی های سیاسی فعلی هیچ تأثیری بر معاملات تجاری ما نگذاشته است.”
زیمنس از جمله شرکت های آلمانی است که به تجارت با ایران مشغول است و تجهیزات بخش انرژی و پزشکی را به ایران می فروشد. زیمنس از ابراز نظر درباره اوضاع سیاسی فعلی خودداری کرده است.
ایتالیا که دولتش بر سراه تجارت با ایران قرار نگرفته است، بزرگترین شریک تجارت اروپائی ایران محسوب می شود. این کشور در سال گذشته معادل 2⁄2 میلیارد دلار صادرات به ایران و 9⁄3 میلیارد دلار واردات از آن کشور داشته است.
فرانسه موضع سخت تری را در قبال ایران اتخاذ کرده است. این کشور در سال 2007 به اعمال فشار بر سازمان ملل و اتحادیه اروپا برای تحریم ایران دست زد و صادرات برخی محصولات خاص، مخصوصاً تجهیزات نظامی و کالاهائی با کاربرد دوگانه، به ایران را منع کرد. دولت فرانسه در سال گذشته، محدودیت های تجاری بیشتری را اعمال کرده است.
شرکت پوشاک ایتالیائی بنتون، فروشگاه های خود را در برخی از مناطق تهران تعطیل کرده است. خریداران کالاهای بنتون در ایران که از ایرانی های جوان و طبقه متوسط تشکیل شده اند، اکنون به اعتراضات جاری در کشور پیوسته اند. فدریکو سارتور سخنگوی این شرکت اعلام کرد: “ما نهایت احترام را برای دولت ایران قائلیم. ما علاقه خود را برای باقی ماندن در ایران تأیید می کنیم زیرا اینجا یک بازار جوان و پویا برای ماست.”
منبع: وال استریت ژورنال- 20 ژوئن
