بی خبری از سرنوشت دانایی فر

نویسنده
مریم کاشانی

» دیدار همسر جمشید دانایی‌فر با حسن روحانی

اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در جریان سفری به استان سیستان و بلوچستان گفت: “احتمال زنده بودن «دانایی فر» مرزبان سیستان و بلوچستان که چندی پیش توسط گروهک تروریستی ربوده شده بود زیاد است.” او اضافه کرد: “اطلاعات دقیقی از سرنوشت دانایی فر در دست نداریم. جمهوری اسلامی ایران با جدیت پیگیر وضعیت دانایی فر است. چندی قبل خبرهایی مبنی بر پناهنده شدن این مرزبان منتشر شده بود که این اخبار به هیچ عنوان مورد تایید مقامات جمهوری اسلامی قرار نگرفته است.”

پیش از او نیز حسین ذوالفقاری، فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی گفته بود: “گروهگ موسوم به جیش العدل ابتدا ادعا کردند که دانایی‌فر را به شهادت رسانده‌اند که با دلایل کافی اثبات می‌کنیم این ادعا حقیقت ندارد. تاکنون این گروهک مستندی دال بر شهادت دانایی‌فرد به ایران اسلامی نداده و می‌توان اعلام کرد که دانایی‌فر زنده است.”

جمشید دانایی فر یکی از سربازانی بود که توسط گروه مسلح جیش العدل در مرز سیستان و بلوچستان همراه با چهار سرباز دیگر گروگان گرفته شد. در آن زمان گروگان گیران خواسته هایی مطرح کرده بودند و پس از گذشت ضرب العجل تعیین شده برای اجرای خواسته هایشان، اعلام کردند که گروهبان دوم دانایی فر را به قتل رسانده اند. گروه مسلح جیش العدل این خبر را سوم فروردین اعلام کرد. روز بعد خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران، از قول منابع پاکستانی اعلام کرد: “منابع آگاه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در اسلام آباد، اعلام کردند که جیش العدل یکی از مرزبانان گروگان گرفته شده را به شهادت رسانده است.” این خبرگزاری درباره منابع خود توضیحی نداده بود. همان روز علی اصغر میرشکاری، معاون امنیتی و انتظامی استاندار سیستان و بلوچستان نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس خبر کشته شدن جمشید دانایی فر توسط گروگان گیران را تایید کرد.

در آن زمان بود که مشخص شد، جمشید دانایی فر یکی از اعضای کادر نیروی انتظامی بوده است. در زندگینامه او که توسط رسانه های داخل ایران منتشر شد، آمده بود: “جمشید دو سال سربازی‌اش را درکرمانشاه گذراند و بعد از دوران سربازی به استخدام نیروی انتظامی درآمد و برای آموزش به چالوس رفت. حدود یک سال در چالوس دوره‌هایی را گذراند و بنا به گفته خانواده اش با قبول شدن در دوره‌ها با او قرارداد پنج ساله بستند و به عنوان گروهبان دوم در مرز مشغول به خدمت شد و پس از سه سال به مرزهای سیستان و بلوچستان آمد.”

هفدهم فروردین ماه چهار گروگان باقیمانده پس از رایزنی هایی که مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی، امام‌ جمعه اهل سنت زاهدان انجام داده بود، آزاد شدند. پس از آزادی مرزبانان باقیمانده بود که آرام آرام شایعاتی درباره گروگان کشته شده منتشر شد.

خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، روز ۲۳ فروردین، مطلبی از قول محمدرضا محسنی‌ثانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس منتشر کرد که در آن گفته بود: “مدارکی در دست است که نشان می‌دهد این مرزبان همچنان زنده است و ما امیدواریم بتوانیم ایشان را نیز به کشور بازگردانیم.” سی ام فروردین نیز یکی دیگر از اعضای این کمیسیون با اشاره به احتمال زنده بودن دانایی فر گفت: “یکی از سناریوهای قوی این است که دانایی‌فر زنده و در پاکستان است و ربایندگان می‌خواهند او را معامله کنند.”

به مرور اما اظهارات مسئولان جمهوری اسلامی بدبینانه تر شد. اولین بار سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتگو با خبرگزاری ایسنا اعلام کرد: “ما قرائنی داریم که آقای دانایی‌فر در قید حیات است. اکنون این قرائن به سند و شواهد نزدیک شده است.” او درباره احتمال پناهنده شدن دانایی فر به پاکستان نیز گفته بود: “ما قرائنی داریم که ایشان با جیش‌العدل همکاری داشته که ممکن است این موضوع رد و یا تایید شود.”

با اینهمه وزارت کشور ادعاهای این نماینده مجلس را تایید نکرد. حسینعلی امیری، قائم مقام وزیر کشور و سخنگوی وزارت کشور گفته بود: “من تا به حال چنین چیزی را نشنیده‌ام. باید به آقای حسینی گفت که ایشان این اطلاعات را با استناد به چه مدارکی مطرح می‌کنند.” او تاکید کرده بود: “سیستم نظارتی نیروهای مسلح به حدی قوی است تا هرکسی اجازه ورود به آن را نداشته باشد. مطمئنا افرادی که وارد این ارگان می‌شوند از یکسری فیلترهای نظارتی می‌گذرند. همچنین در دوران خدمت نیز بر آنها نظارت کافی اعمال می‌شود.”

اما سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتگویی دیگر تاکید کرد: “از مدت‌ها قبل قرائنی مبنی بر زنده بودن دانایی‌فر وجود داشت که امروز این مسئله قطعی شده است. همچنین قرائنی وجود دارد که دانایی فر با جیش العدل همکاری داشته است.”

 او افزود: “لزومی بر رسانه‌ای شدن این قرائن نیست ولی تنها می توانم شما را به فیلم دستگیری این مرزبانان توسط جیش العدل ارجاع بدهم. من به عنوان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی اعلام می‌کنم دانایی فر زنده است ولی جزئیات را نمی‌توانیم مطرح کنیم.”

در هفته های بعد شایعات متعددی درباره سرنوشت جمشید دانایی فر منتشر شد اما خبری موثق از وضعیت او بدست نیامد. حتی اوایل خرداد ماه خبری از پناهنده شدن دانایی فر به امریکا نیز منتشر شده بود. در خبر منتشر شده آمده بود: “صبح روز ۲۹ می، آقای جمشید دانایی‌فر با یک هواپیمای نظامی به عنوان پناهنده سیاسی وارد خاک آمریکا شده است.”

همان روز، رییس مرکز اطلاع رسانی وزارت کشور بلافاصله این خبر را تکذیب کرد. او به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته بود: “ما هر گونه اتفاق و رویدادی در این زمینه را متوجه دولت پاکستان می دانیم و پیگیری ها تا روشن شدن وضعیت این مرزبان ربوده شده همچنان ادامه خواهد داشت.” او همچنین معتقد بود: “جریان های معاند نظام به دنبال جریان سازی رسانه ای در موضوع گروگان ها هستند.” روز بعد عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور نیز در گفتگو با خبرنگاران پناهندگی دانایی فر به امریکا را رد کرد.

با اینحال اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس نظر دیگری داشتند. از جمله علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی درباره پناهندگی دانایی فر به امریکا و تکذیبیه وزیر کشور، گفته بود: “آنچه وزیر کشور اعلام کرده بود عدم تایید این خبر بود، اما ما هنوز خبر نهایی را در این باره نداریم و بنا داریم وضعیت دانایی‌فر را پیگیری کنیم.” او تاکید داشت: “نظر کمیسیون امنیت ملی از روز اول این بود که موضوع کاملا مبهم است و ما هیچ وقت کشته شدن دانایی‌فر را تایید نکردیم زیرا اطلاعات اولیه‌ای که داشتیم هم این بود که موضوع مبهم است و برای روشن شدن واقعیت نیاز به زمان است.”

انتشار شایعات درباره مرزبان ربوده شده ایرانی، نگرانی خانواده او را نیز در پی داشته است. عموی جمشید دانایی‌فر چندی پیش به خبرگزاری مهر گفته بود: “متاسفانه چند صباحی است که بسیاری از افراد سعی دارند تا از طریق رسانه‌ها، افکار عمومی را به این سمت ببرند که جمشید پناهنده شده است.” او افزوده: “خانواده جمشید به ویژه پدر وی رنج و عذاب زیادی را متحمل شده و بر همگان روشن است که جمشید قبل از رفتن به منطقه سراوان در سیستان چه خدمتی را به منظور حفظ مرز از خود نشان داده است لذا حالا که وی سرنوشتی نامعلوم دارد درست نیست که مزد پدر رنج کشیده وی را اینگونه بدهند. مسئولان باید یا هر چه زودتر با روشن کردن وضعیت جمشید به این شایعات خاتمه دهند و یا اگر هنوز فرضیه‌ای به اثبات نرسیده است اجازه ندهند که این خانواده بیش از این مورد آزار و اذیت قرار گیرد.”