یک عضو انجمن زنان مریوان در مصاحبه با روز با اشاره به نگاه امنیتی حاکمیت به خودکشی زنان می گوید بر اساس تحقیقات میدانی این انجمن مدافع حقوق زنان، روزانه در مریوان و روستاهای اطراف آن دست کم یک زن به شیوه های مختلف دست به خودکشی می زند. همزمان گزارش شده که یک زن حامله در مهاباد به دلیل “مشکلات خانوادگی” با اقدام به خودکشی و به زندگی خود پایان داده است.
شهرهای مناطق کردنشین ایران از جمله شهرهایی هستند که بیشترین آمار خودکشی زنان را دارند. در همین راستا منابع مطلع از وضعیت زنان، به روز گفته‌اند که از آغاز سال جاری تا کنون دست کم چهل زن در مناطق کردنشین از طریق خودکشی به زندگی خود خاتمه داده‌اند.
به گزارش سایت کردپا هم که اخبار مناطق کردنشین را از خارج به روز می‌کند “از آغاز سال جاری تاکنون ۷۴ شهروند کُرد در مناطق کُردنشین ایران با خودکشی به زندگی خود پایان داده‌اند که از این مجموع ۴۳ نفر زن و ۳۱ نفر مرد بوده‌اند.”
دراین میان در شهری مانند مریوان در استان کردستان، به صورت میانگین در هر روز یک زن خودکشی می‌کند.
آمارها در طبقه بندی محرمانه
شهین محمدی، از اعضای فعال انجمن زنان مریوان در این مورد می‌گوید: “بر اساس تحقیقات میدانی انجمن ما روزانه یک زن درمریوان دست به خودکشی می‌زند.”
او در مورد چگونگی جمع آوری این اطلاعات هم چنین توضیح می‌دهد: “ازطریق تما‌س‌های تلفنی شهروندان و گزارش کارکنان بیمارستان‌ها اطلاعاتی در مورد اقدام به خودکشی زنان به دست ما می‌رسد. در این میان اخبار مربوط به خودسوزی به دلیل وجه عمومی و بیشتر اوقات علنی آن سریع‌تر میان مردم پخش می‌شود و به اطلاع ما هم می‌رسد.”
دولت از ارائه آمار واقعی خودکشی زنان در این مناطق خودداری می کند، زیرا به گفته خانم محمدی “این آمار در طبقه بندی محرمانه قرار دارند. چندین بار که ما مراجعه کرده‌ایم گفته‌اند به دلایل امنیتی نمی‌توانیم آمارها را در اختیارتان قرار دهیم.”
به موازات رشد آمار خودکشی در ایران، شیوه‌های آن هم تغییر کرده و حلق آویز کردن، نماد و سنتی‌ترین روش خودکشی در جامعه ایران جای خود را به استفاده از دارو داده است. خودسوزی در میان زنان مناطق کردنشین از جمله دیگر الگوهای خودکشی زنان است که به گفته شهین محمدی از سال ۹۰ به این سمت افزایش یافته اما بیشترین میزان خودکشی‌ها از طریق استفاده از دارو صورت گرفته است.
بالا رفتن توقع؛ پایین آمدن تحمل
جامعه‌شناسان و روانشناسان معتقدند عواملی مثل سن، جنس، نژاد، مذهب، وضع تأهل، شغل، سلامت جسمی و روانی، وضعیت اقتصادی و وجود اختلالات روان‌پزشکی و وابستگی به مواد و…در اقدام به خودکشی موثر است.
اما به صورت مشخص دلیل خودکشی زنان در مناطق کردنشین چیست و چه عواملی باعث افزایش اقدام به مرگ داوطلبانه در میان زنان می‌شود؟
شهین محمدی، عضو انجمن زنان مریوان ازنهادهای مدنی کردستان، می‌گوید:” خشونت مردان علیه زنان عامل بیشتر این خودکشی هاست. از طرفی به علت فراگیری رسانه‌‌ها و افزایش آگاهی، توقعات مردم از جمله زنان بالا می رود، وقتی توقعات هم بالا برود تحمل به حداقل می رسد. زنان زمانی که می بینند نمی‌توانند به هر دلیل به اهداف خود برسند دست به خودکشی می‌زنند.”
به گفته وی “خودکشی بیشتر در میان اقشار فقیر و کم در آمد صورت می‌گیرد. گرچه نباید نادیده گرفت که در میان افرادی از اقشار مرفه تر هم وجود دارد. جامعه کردستان نیز مانند دیگر جوامع در برابر موجی از نمودهای تجدد قرار گرفته و به دلیل سنتی بودن این جامعه، تضادهای فکری در خانواده‌ها افزایش یافته و موجب گسترش مشکلات اجتماعی شده است.”
نارسایی قوانین و تضادهای فرهنگی نیز از جمله دیگر دلایل افزایش خودکشی زنان است: “شرایط برخورداری از آزادی و داشتن آزادی عمل در میان زنان به مراتب کمتر از مردان است. هر چه تغییر و تحولات جامعه باعث افزایش توقعات زنان می‌شود در میان مردان موجب شدت گرفتن حالت دفاعی می‌شود.”
خودکشی در میان زنان باردار
در تازه ترین آمار مربوط به خودکشی عمومی، محمود خدادوست رییس مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی کشور اعلام کرده که “در سال ۹۱ استان‌های تهران با ۴۰۹، کرمانشاه با ۲۷۱ و گیلان با ۲۳۱ فوتی بیشترین و استان های خراسان جنوبی با ۱۸، کهکیلویه و بویر احمد با ۲۴ و خراسان شمالی با ۲۵ فوتی کمترین موارد مرگ ناشی از خودکشی را داشته اند.”
ایران از لحاظ آمار خودکشی زنان وضعیت خوبی در دنیا ندارد. آمارها می‌گویند ایران سومین کشور جهان است که در آن آمار خودکشی زنان افزایش می‌یابد؛ موضوعی که در مناطق توسعه نیافته ای مانند کردستان، بلوچستان و خوزستان پررنگ تر از دیگر نقاط است.
در روزهای گذشته ناهید علی نژاد، زن باردار مهابادی به دلیل “مشکلات خانوادگی” خود را با طناب دار حلق‌آویز کرده است. البته این اولین مورد از خودکشی، قتل و آزار و اذیت زنان و به ویژه زنان حامله در مناطق کردنشین نیست؛ در اردیبهشت ماه سال ۸۵ هم زن جوان ۱۷ ساله دیگری به نام” پروین” در حالیکه ۶ ماهه باردار بود، توسط همسرش به قتل رسید.
