شیرین کریمی
حقوقدانان شرکت کننده در کنفرانس حقوق بین الملل از پیشنهاد کمیته بین المللی نجات پاسارگاد مبنی بر اینکه “ابود سازی عمدی میراث های تاریخی و فرهنگی به عنوان جنایت علیه بشریت شناخته شود” حمایت کردند و آن را یک ضرورت دانستند.
به گزارش خبرنگار روز از تهران کنفرانس حقوق بین الملل تهران در ساعت 17 روز سوم تیرماه 1386، به ابتکار کانون اندیشه و سخن، با حضور شماری ازحقوقدانان برجسته کشور ودانشجویان حقوق و علوم سیاسی و صاحبنظران به منظور بررسی پیشنهادهای کورش زعیم برای اصلاحات در منشور سازمان ملل، شرایط عضویت شورای حقوق بشر واساسنامه دیوان کیفری بین المللی تشکیل شد.
دکتر محمد علی دادخواه دراین کنفرانس گفت: “نمایندگان کشورها در یونسکو گماشتگان دولت ها هستند. آن ها هم باید توسط مردم برگزیده شوند.”
دکتر هرمیداس باوند، دکتر شریف، دکتر زرنشان، و دکتر ناظری هم در این جلسه بر ضرورت تدوین پیشنهاد “پاسخگو کردن یونسکو در مقابل خواست و اراده ملت ها” تاکید کردند. دراین کنفرانس همچنین پیشنهادهای زیر که برای دبیرکل سازمان ملل و رییس دیوان کیفری بین المللی فرستاده شده اند مورد بررسی قرار گرفتند.
1- پیشنهاد اصلاح شرایط عضویت و حق رای در شورای امنیت (آبان 84)
2- پیشنهاد اصلاح شرایط عضویت و رای در شورای حقوق بشر (دی 85)
3- پیشنهاد متمم در قانون جنایات علیه بشریت دیوان کیفری بین المللی (خرداد 86)
در این جلسه ابتدا پیشنهاد اصلاح شرایط نمایندگی کشورها مطرح شد و پس از بحث و تبادل نظر روی متن پیشنهاد اصلی کورش زعیم، در بند 3 پیشنهادی، “نمایندگی کشورها” با پیشنهاد دکتر محمد شریف به “هیئت نمایندگی دائمی کشورها” در سازمان ملل تغییر یافت. با پیشنهاد دکتر شهرام زرنشان، یادداشت ذیل پیشنهاد مبنی بر ضرورت اصلاح بندهای ماده 2 منشور برای هماهنگی با پیشنهاد تغییر ساختار افزوده شد. متن نهایی پیشنهاد به شکل زیر تصویب شد:
“پیشنهاد می کنیم که مقررات مربوط به شرایط نمایندگی دائمی کشورها در سازمان ملل اینگونه اصلاح شود که کشورها موظف باشند هیئت نمایندگی خود در سازمان ملل متحد را با رای همگانی شهروندان در یک انتخابات آزاد و سراسری برگزینند. نمایندگی یک ملت در سازمان ملل متحد بایستی یک مسئولیت بسیار مهم انگاشته شود. ازدیدگاه ما، این نمایندگی در آینده “مهمترین مسئولیت” در هرکشور تلقی خواهد شد. بنابراین، پیشنهاد می کنیم که ماده 9 از فصل چهار منشور سازمان ملل متحد با افزودن بندهای 3 و 4، به شرح زیر اصلاح شود:
بند 1. (بند موجود)مجمع عمومی شامل همه اعضای سازمان ملل متحد است.
بند 2. (بند موجود) هر عضو می تواند تا حداکثر پنج نماینده در مجمع عمومی داشته باشد.
بند 3. ]پیشنهادی[ هیئت نمایندگان دائمی هرعضو در مجمع عمومی بایستی بوسیله رای همگانی در کشور عضو به این سمت برگزیده شده باشند. هر کشورعضو دارای تنها یک رای خواهد بود.
بند 4. پیشنهادی[ انتخاب نمایندگان کشورها در سازمان ملل بایستی منطبق با مقررات و در چارچوپ تعیین شده توسط سازمان ملل انجام شود. حق نظارت یا سرپرستی انتخاب نمایندگان برای سازمان ملل محفوظ است.
در بخش دوم این کنفرانس، پیشنهاد اصلاحات در شرایط عضویت شورای حقوق بشر مطرح و مورد تبادل نظر قرار گرفت. دیدگاه کلی حقوقدانان در مورد شورای حقوق بشر این بود که ترکیب کنونی شورا به هیچوجه کارآیی ندارد و با روند جهانی شدن و نزدیک شدن ملت ها به یکدیگر همساز نیست. بنابراین، پیشنهاد کورش زعیم به سازمان ملل امری ضروری بوده است. پیشنهادهایی برای تکمیل و اصلاح متن اصلی پیشنهاد شد که به تصویب همگان رسید. دکتر شهرام زرنشان با تایید دکتر داود هرمیداس باوند پیشنهاد کردکه بجای “امضای” اعلامیه حقوق بشر بگوییم “پذیرش اعلامیه ها و میثاق های چهارگانه”. دکتر باوند تذکر دادند که بند سه پیشنهاد در مورد حق عضویت در شورای امنیت بهتر است حذف شود. دکتر محمد علی دادخواه پیشنهاد کرد از آنجا که شورای حقوق بشر مسئولیتی بسیار مهم دارد، نمایندگان کشورها در آن باید با رای آزاد مردم انتخاب شوند. دکتر ناظری پیشنهاد کرد که این پیشنهاد در متن اصلی گنجانده شود. پیشنهاد وی مورد تایید همه حاضران قرار گرفت و مقرر شد، این مورد به متن اصلی افزوده شود.
در بخش سوم کنفرانس، پیشنهاد کورش زعیم برای افزودن یک متمم به اساسنامه دیوان کیفری بین المللی برای شناختن عمل نابودسازی عمدی میراث های تاریخی و فرهنگی به عنوان جنایت علیه بشریت، مطرح شد. این پیشنهاد مورد تایید و حمایت همه حقوقدانان قرار گرفت. دکتر باوند آن را یک ابتکار بی نظیر اعلام کرد. دکتر شریف با توجه دادن به کنوانسیون های 1949 و 1977 ژنو، گفت مفاد آن کنوانسیون ها با وجود اینکه به ضرورت حفظ میراث فرهنگی اشاره می کنند، ولی چارچوب و ضمانت اجرایی برای آنها تعیین نمی شود. پیمان عارف یادآوری کرد که این کنوانسیون ها کوشش برای حفظ میراث فرهنگی در زمان جنگ را مطرح می کند، و مربوط به زمان صلح نمی شود. دکتر باوند ضرورت درگیر کردن یونسکو را خاطرنشان کرد.
در این جلسه همچنین نامه شکوه میرزادگی به نمایندگی از سوی کمیته نجات پاسارگاد خوانده شد و مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.