جلال یعقوبی
پس از اولین تعطیلات تابستانی مجلس ششم ، در روز شانزدهم مرداد مهمترین جلسه رسمی مجلس تشکیل شد. با توجه به آنکه در جلسه 29 خرداد، طرح یک فوریتی اصلاح موادی از قانون مطبوعات به تصویب نمایندگان رسیده بود، پس از تأخیر فراوان، قرار بود که در اولین جلسه پس از تعطیلات، این طرح مورد بررسی مجلس قرار گیرد. پیش از تشکیل جلسه علنی، در حدود یک ربع ساعت مجلس جلسه‌ای غیرعلنی تشکیل داد که در طی آن، «مهدی کروبی» رئیس مجلس شورای اسلامی، مطالبی در خصوص نظرات رهبر ایران درباره طرح مزبور مطرح کرد.آیت‌الله خامنه‌ای طی نامه‌ای محرمانه رسما خواستار خودداری نمایندگان مردم از بررسی طرح تغییر قانون مطبوعات شده بود.
پس از آن، مجلس جلسه علنی خود را تشکیل داد. در ابتدای جلسه شبانپور (نماینده مرودشت)، اخوان بازارده (نماینده لنگرود)، روزبهی (نماینده ساری) وآذروش (نماینده اردبیل) نطق قبل از دستور، ایراد کردند و هیچ‌یک به مساله‌ی طرح شده در جلسه‌ی غیرعلنی اشاره‌ای نکرد. سپس مهدی کروبی طی سخنانی با اشاره به مشکلاتی که برای هیأت تحقیق و تفحص مجلس از نهادهای زیرنظر رهبر ایران پیش آمده بود، گفت: «این تحقیق و تفحص که قانونی است، با دقت ادامه پیدا خواهد کرد.» وی اظهارات «یکی از بزرگان» راتعجب آور دانسته و گفت: «طبق نظر ایشان باید مجلس را حوزه علمیه قم کنیم تا همه از فقها باشند.» کروبی سخنانی از آیت‌الله خمینی قرائت کرد وگفت: «مجلس یعنی مشارکت مردم و شرکت همه اقشار در انتخابات وطبق قانون هر کسی رأی بیاورد به مجلس راه می‌یابد، این مجلس مردمی است.»
پس از اظهارات رئیس مجلس، مجلس وارد شور شد و با وجود آنکه قرار بود، طرح اصلاحات قانون مطبوعات دستور جلسه باشد، با اعلام رئیس مجلس این طرح از دستور جلسه خارج شد. این موضوع مورد اعتراض عده ای از نمایندگان قرار گرفت و مجلس آرام آرام به تشنج کشیده شد.
ابتدا علی اصغر هادی‌زاده نماینده محلات و دلیجان به عنوان تذکر آئین‌نامه‌ای خطاب به رئیس مجلس گفت: «در دستور هفتگی مجلس، دستور اول طرح اصلاح مواردی از قانون مطبوعات بود. این امر در مطبوعات نیز برای مردم بیان شد. ولی متأسفانه هنگامی که دستور هفتگی مجلس قرائت شد این برنامه در آن گنجانده نشده بود.» وی افزود: «به کدام مواد آئین نامه عمل کرده‌ایدو با چه اجازه‌ای این مورد را از دستور هفتگی مجلس حذف کرده‌اید؟» هادی زاده ادامه داد: «هیأت رئیسه چنین حقی را ندارد که دستور هفتگی مجلس را تغییر دهد. مگر فوریتی پیش آید که در آن صورت نیز باید با درخواست نمایندگان صورت گیرد و به موجب آن دستور مزبور حذف نمی‌شود، بلکه در الویت بعدی قرار می‌گیرد.» وی درپایان سخنان خود گفت: «مردم از طریق مطبوعات متوجه طرح اصلاح قانون مطبوعات شده اند، حداقل لازم است، علت حذف آن را هم بدانند.»
رئیس مجلس در پاسخ وی گفت: «در این مورد آقای هادی زاده به خوبی می‌داند که من بحث مفصلی قبل از رسمی شدن جلسه کردم و سیر قضیه را بیان کردم. نامه ای که برای ما آمده بود، حکم حکومتی درآن بود، قرائت شد و ما بر اساس قانون اساسی عمل کرده‌ایم. قانون اساسی بر ولایت مطلقه تأکید دارد و ولایت مطلقه هم همین است.» کروبی خطاب به هادی‌زاده اضافه کرد: «این شما هستید که بر اساس وظیفه عمل نکرده و تذکر داده‌اید.»
هادی زاده در پاسخ گفت: «من نیز از آنچه شما گفتید اطلاع داشتم ولی می‌‌بایست این مطلب برای مردم نیز روشن شود. آیا ما مردم را محرم می‌دانیم یا نه؟ تذکر من هیچ خلاف نبود. بر اساس آئین نامه عمل نشد و باید برای اطلاع مردم نامه قرائت شود تا مردم در جریان قرارگیرند. ما می خواهیم مردم نامحرم نباشند.» لیکن کروبی با قرائت نامه در صحن علنی مخالفت کرده و گفت: «این نامه مهر محرمانه نداشته و برای نمایندگان خوانده شده است.حالا شما می توانید بروید بیرون بگویید، چیزی نبوده که مخفی بماند.»
کیانوش راد (نماینده اهواز) نفر بعدی بود که اعتراض کرد و گفت: «شما بدانید اقدام امروز ممکن است فتح بابی شود، به هرحال در پایان جلسه توسط خبرنگاران سؤالاتی مطرح می‌شود که خواه‌ناخواه وارد بحث می‌شویم. مقام معظم رهبری مکاتبه ای را با مجلس داشته‌اند، حالا این که آیا این حکم حکومتی است یا نه؟ در میان بعضی آقایان بحث است.» وی تأکید کرد: « به هرحال اصلاح قانون مطبوعات از مباحث ضروری جامعه است و اگر رهبری تأکید دارند که خلاف شرعی صورت نگیرد، می‌توان کنترل کرد. هم اکنون بعضی از آقایان که سطح اجتهاد را خوانده‌اند، در مجلس حضور دارند و بعد از آن هم شورای نگهبان نظارت می‌کنند که خلاف شرعی نباشد.»
در این میان ربوشه (نماینده راستگرای ایرانشهر) در اعتراض به نماینده اهواز گفت: « نمایندگان موقع ثبت نام کاندیداتوری برای انتخابات مجلس بر التزام عملی خود به ولایت فقیه تأکید کرده‌اند، بنابراین اکنون باید تابع بی چون وچرای رهبری باشند، ضمن آنکه این نامه بر اساس اختیارات رهبری که در اصل 110 قانون اساسی منظور شده به مجلس نوشته شده است.»
در همین حال رجبعلی مزروعی (نماینده اصفهان) وارد بحث شد و گفت: «اصل 110 قانون اساسی به تفضیل وظایف رهبری را تعیین کرده است، اما در این زمینه نمی توان هیچ استنادی به این اصل کرد. زیرا از دستور خارج کردن اصلاح قانون مطبوعات خلاف آئین نامه است.» کروبی در پاسخ به نماینده اصفهان گفت: «من از شما سؤالی دارم. مگر خودتان در مجلس دوم آن بساط را برای آقای آذری قمی راه نینداختید که امر و فرمان امام است. شما به خاطر مولوی و ارشادی کردن، ایشان را از هستی ساقط کردید. حال چه جوابی دارید که بدهید؟»
مزروعی در جواب رئیس مجلس اظهار داشت: «من اصلاً در جریان آن موضوع نیستم ودر مجلس دوم هم نبودم حتی اگر این کار انجام شده باشد، دلیل بر درستی آن نیست. ما در این سالها قانون گرایی را به عنوان شعار اصلی پذیرفتیم. اصلاحات جز با تکیه بر قانون انجام نمی‌شود. اشکال قبلی، اشکال فعلی را نیز توجیه نمی‌کند. آیا اصلاً معلوم است که این مسیر تا کجا ادامه پیدا می‌کند؟» با ادامه این بحث‌ها احمد بورقانی تقاضای تشکیل جلسه غیرعلنی کردکه مورد قبول رئیس مجلس قرار نگرفت. با رد جلسه غیرعلنی، شمار زیادی از نمایندگان (حدود شصت نفر) صحن پارلمان را ترک گفتند ولی با اصرار بهزاد نبوی نایب رئیس مجلس، برخی از آنها به داخل صحن بازگشتند.