نادر ایرانی
نظریات آیت الله صانعی در باره “اجرای حدود” به بحث های تازه ای میان جناح های اصلاح طلب ، راست و ارگان های مطبوعاتی آنان دامن زده است. در همین راستا و در پاسخ به انتقاد شدید حسین شریعتمداری از آیت الله صانعی، احزاب و چهره های اصلاح طلب در مورد “رویه خطرناک توهین به مرجعیت” هشدار دادند.
به دنبال حمله مدیر مسئول روزنامه کیهان به آیت‌الله صانعی، جبهه مشارکت با صدور بیانیه ای توهین به مراجع را محکوم کرد. روزنامه اعتماد در این مورد خبر داده است که: “دفتر سیاسی حزب مشارکت در جلسه شنبه شب خود هتک حرمت صورت گرفته به مقام شامخ آیت الله صانعی از سوی برخی از سایت ها و رسانه های وابسته به جریان حاکم را محکوم کرد و از مخالفان فکری ایشان خواست دلایل خود را توام با رعایت ادب و شأن علمی ارائه کنند”.
همزمان مرتضی حاجی، در سرمقاله روزنامه مردم‌سالاری، با عنوان “رویه خطرناک توهین به مرجعیت”، نوشت: “برخی از افراد خودشان را در هر حوزه ای صاحبنظر می دانند و اظهارنظر می کنند و نظرات فقهی مراجع را با رویکردی تخریبی به باد انتقاد می گیرند. آقای صانعی به حکم حضرت امام (ره)، دادستان کل کشور بوده اند که شرط لازم اجتهاد را داشته است. یعنی امام با حکم به آقای صانعی در اوایل انقلاب، اجتهاد ایشان را تایید کردند. به هر حال با هیچ منطقی نمی توان توهین و اسائه ادب نسبت به آقای صانعی را توجیه کرد.“
حاجی در ادامه یادداشت خود متذکر شده که: “تعرض به حریم یک مرجع محدود به همان فرد نخواهد ماند و طبیعی است که به سایر مراجع نیز تعمیم یابد و افراد مغرض دیگری به این روش ها تاسی جویند.”
روزنامه کارگزاران هم که با عنوان “حمایت اصلاح‌طلبان از آیت الله صانعی”، گزارشی در ارتباط با این موضوع به چاپ رساند. صریح‌ترین واکنش را در این مطلب مجید انصاری، عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز نشان داد که با اشاره به یادداشت اخیر حسین شریعتمداری درباره اعلام نظر فقهی آیت‌الله صانعی در خصوص حدود شرعی در زمان غیبت، اظهار داشت: “متاسفانه جناب آقای شریعتمداری نه حریم و حدود افراد، شخصیت‌ها و نهادها را می‌شناسند و نه حدود تخصصی، سیاسی و نزاکتی را رعایت می‌کنند… آقای شریعتمداری از یکسو حق و صلاحیت نقد دیدگاه‌های آیت‌الله صانعی را ندارند و از سوی دیگر حتی اگر در این جایگاه هم بودند، در نوشته ایشان، به هیچ‌وجه از اصول نقد علمی خبری نیست…“
در ادامه سخنان مجید انصاری می خوانیم: “آقای شریعتمداری شما منصوب مقام معظم رهبری در روزنامه کیهان هستید پس باید بیش از دیگران در حفظ حریم علما وحوزه‌های علمیه تلاش کنید.” وی سپس تاکید کرده است که حسین شریعتمداری “باید از ساحت حوزه‌های علمیه و مراجع تقلید و به ویژه شخصیت برجسته آیت‌الله صانعی عذرخواهی کند.“
مجید انصاری در این مصاحبه همچنین از توضیحات تازه آیت‌الله صانعی خبر داده و با اشاره به اینکه پس از خواندن یادداشت آقای شریعتمداری با آیت‌الله صانعی تماس داشته و دیدگاه او را مستقیما جویا شده است، تاکید کرده:” آیت‌الله صانعی در گفت‌وگو با اینجانب تصریح داشتند که موضوع اجرای حدود در زمان غیبت امام عصر یک بحث جدی فقهی است که اقوال مختلفی درباره آن وجود دارد؛ از طرفی برخی فقها و از جمله حضرت امام (ره) قایل به اجرای مطلق حدود شرعی در زمان غیبت هستند و عده‌ای دیگر نیز معتقدند که حدود در زمان غیبت جاری نمی‌شود و صرفا باید به دست امام معصوم اجرا شود.”
اما روزنامه اعتماد به نقل از خسروی، معاون فرهنگی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، نوشته است:” روزنامه کیهان یکی از تحریف کنندگان سخنان امام خمینی بوده است… موسسه امام برای جلوگیری از ورود به مسائل جناحی و درگیری های سیاسی، تاکنون ترجیح داده است در مقابل تحریف نظرات امام از سوی کیهان سکوت کرده و پاسخی ندهد”.
اعتماد می افزاید: “اندیشه های سیاسی امام خمینی(ره) و برداشت های گوناگونی که از آرا و نظرات بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی ایران می شود، موضوعی است که هر از گاهی اختلاف نظر گروه ها و شخصیت های سیاسی بر سر این اندیشه ها به چالش در عرصه سیاسی ایران تبدیل می شود. در تازه ترین نمونه بحث بر سر دیدگاه های امام(ره) درباره برخی روحانیون به چالش جدید تبدیل شد. البته این اولین نمونه و قطعاً آخرین نمونه چالش درباره آرا و نظرات امام(ره) نخواهد بود. چنانچه زمستان سال گذشته هم اظهارنظر سیدحسن خمینی درباره دیدگاه های امام درباره عدم ورود نظامیان به عرصه سیاست به چالشی تمام عیار تبدیل شد و بسیاری از شخصیت ها و روحانیون محافظه کار نامه هایی را خطاب به سیدحسن خمینی نوشتند و متقابلاً نزدیکان سیدحسن خمینی هم پاسخ هایی را به نویسنده های نامه های یادشده ارسال کردند. از جمله محمودرضا جمشیدی مسوول دفتر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در تاریخ دهم آذرماه سال 86 نامه یی را خطاب به سیدحسن خمینی نوشت و محمدعلی انصاری از مسوولان دفتر تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) هم در اول دی ماه 86 به محمودرضا جمشیدی جوابیه‌ای نوشت”.
همزمان حسین شریعتمداری در شماره دیروز کیهان، در یادداشتی شدید اللحن خطاب به مجید نوشت: اخبار موثق حاکی از آن است که سردمداران مدعی خط امام(ره) پس از انتشار یادداشت مستند مدیر مسئول کیهان در فاصله گیری مدعیان اصلاحات از آراء و اندیشه های امام راحل(ره) برآشفتند و اکنون تصمیم دارند فضا را با فحاشی و سخنان حاشیه ای غبارآلود کنند تا اصل موضوع تحریف اندیشه های امام(ره) توسط مدعیان اصلاحات به دست فراموشی سپرده شود.
یک ناظر سیاسی در همین ارتباط به روز می گوید: این رفتار به عنوان یک سیاست محوری در برابر فقهای مستقل و غیر دولتی دارد به امری رایج در جمهوری اسلامی بدل می شود؛ امری که رژیم شاه کاملا از آن وحشت داشت.
این ناظر سیاسی می افزاید: شریعتمداری به عنوان نماینده یک جریان با حمله بی سابقه خود به مقام مرجعیت در صدد آن است تا شان نهاد مرجعیت مستقل را نشانه بگیرد و این نهاد را درآینده ایران بی اثر سازد. هدف این حمله آن است که نهادمرجعیت و حوزه های علمیه مانند دانشگاه ها و جامعه ایران غیر سیاسی شده و ارتباط آنان با جامعه قطع شود.