آنچه ایران از صدام آموخت

نویسنده

» مقاله تحلیلی فارین پالیسی درباره سیاست های هسته ای تهران

رابرت هدیک

شورای امنیت سازمان ملل در 9 ژوئن قطعنامه شماره 1929 را تصویب کرد و ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس بین المللی انرژی هسته ای،  مشمول تحریم های بیشتری کرد. مقامات ایالات متحده امیدوارند این قطعنامه در همراهی با تحریم های یکجانبه اتحادیه اروپا و سایر کشورها، ایران را به همکاری کامل با بازرسان و یا بازگشتن به پای میز مذاکره وادار کند. کاخ سفید امید دارد در صورت عدم همکاری ایران، تحریم های جدید علیه برنامه هسته ای، برنامه موشکی بالستیک و نیروهای نظامی غیرمتعارف، در توانمندی های نظامی و هسته ای این کشور اخلال ایجاد کند.باراک اوباما در سخنانی که در روز تصویب این قطعنامه ایراد کرد، با نظر اکثر تحلیلگران موافقت کرد که در کوتاه مدت، امید چندانی به تغییر رویه رهبران ایران وجود ندارد. بنابراین تنها امید باقی مانده این است که تحریم ها سبب تضعیف برنامه های هسته ای و نظامی ایران شوند. ممکن است همینطور باشد اما جامعه بین المللی چگونه می تواند میزان کارآیی این تحریم ها را تعیین کند؟ عراق در زمان صدام حسین و در فاصله سال های 1991 تا 2003 سیاستمداران آمریکایی را با ایجاد اختلال در کار بازرسان و عدم شفافیت اطلاعاتی با مشکل روبرو کرد. به نظر می رسد نسل جدید مقامات آمریکایی در آستانه کسب تجربه ای مشابه در مواجهه با ایران باشند.بدون شک رهبران ایران درباره نحوه مقاومت عراق دربرابر تلاش های شورای امنیت برای تقویت توانمندی های نظامی خود پس از سال 1991 تحقیق و مطالعه کرده اند. در اولین سال های دوره زمامداری بیل کلینتون، عراق از نظر فنی با بازرسان همکاری داشت اما این همکاری به طور فزاینده ای دچار اختلال شد و در نهایت خاتمه یافت. همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی هسته ای در حال حاضر ناقص است و به دنبال تصویب قطعنامه 1929، تهران تهدید کرده سطح این همکاری ها را هرچه بیشتر کاهش دهد.عراق از طریق مجموعه ای از نمایش های بشردوستانه ها، معاملات پشت پرده و فساد مالی توانست اجماع جهانی موجود پس از جنگ 1991 را دچار اختلال کند. ایران نیز به طور مشابه با ترکیه و برزیل طرح دوستی ریخته و احتمالاً در آینده دوستان بیشتری در میان کشورهای درحال توسعه خواهد یافت. برخی از این کشورها خود جاه طلبی های هسته ای دارند.اکنون که قطعنامه 1929 به تصویب رسیده است، اقدام بعدی دولت اوباما باید چگونه باشد؟ باید امیدواربود که آمریکائیان تجربه عراق را مرور کرده باشند. منبع: فارین پالیسی- 18 ژوئن