همزمان با واکنش‌های داخلی و بین‌المللی به نامه ۴۷ سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی به “رهبران ایران” درباره گفت‌وگوهای هسته‌ای، آیت‌الله خامنه‌ای نوشتن چنین نامه‌ای را نشانه “فروپاشی اخلاق سیاسی” دانست، برخی وزرای امورخارجه عضو گروه ۱+۵ از آن انتقاد کردند و خبرگزاری‌ها گزارش دادند که دو طرف به دنبال لغو تحریم‌ها در شورای امنیت هستند.
رهبر جمهوری‌اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان، با اشاره به نامه سناتورهای آمریکایی، گفت که نامه سناتورهای آمریکایی “از نشانه‌های فروپاشیِ اخلاق سیاسی در نظام آمریکا” است، چرا که “همه‌ی دولت‌های عالم طبق مقرّرات شناخته شده و پذیرفته‌ی بین‌المللی به تعهّدات خودشان پایبندند”.
به گفته آیت‌الله خامنه‌ای “می‌گویند ما می‌خواهیم به ایرانی‌ها یاد بدهیم، درس بدهیم که بفهمند قوانین ما چیست”، اما “ما احتیاج به درس آنها نداریم”، زیرا “اگر چنانچه به توافقی هم برسیم، بلدیم چه‌جوری عمل بکنیم که بعد آنها نتوانند جمهوری اسلامی را پشت در نگه دارند”.
۴۷ سناتور جمهوری‌خواه هفته گذشته در نامه‌ای سرگشاده به “رهبران ایران” نوشته بودند که “هر آنچه که به تصویب کنگره نرسد صرفا یک توافق اجرایی است… و رییس‌جمهور آینده می‌تواند بلافاصله این توافق اجرایی را باطل کرده و کنگره بعدی می‌تواند مفاد این توافقنامه را در هر زمان تغییر دهد”.
واکنش آیت‌الله خامنه‌ای به نامه سناتورها ملایم‌تر از آن بود که برخی تحلیل‌گران پیش‌بینی کرده بودند. به خصوص از آن جهت که آیت‌الله خامنه‌ای در یک سال و نیم گذشته چندین بار گفته بود که گرچه با اصل گفت‌وگوها مخالفتی ندارد، اما تصور هم نمی‌کند که این مذاکرات به نتیجه برسد.
به گفته علی‌اکبر صالحی، وزیر امورخاجه دولت احمدی‌نژاد، رهبر ایران در آن زمان و هنگامی که بحث مذاکره میان ایران و آمریکا وجود داشت، خطاب به مسوولان گفته بود: “اشکالی ندارد، بروید و این کار [مذاکره با آمریکا] را انجام دهید، اما بدانید که این اتمام حجت خواهد بود. ما بهانه را از آنها خواهیم گرفت و به مردم خودمان اعلام خواهیم کرد که از هر فرصتی برای حل و فصل مسالمت‌آمیز این موضوع در چارچوب عزت، حکمت و مصلحت استفاده می‌کنیم و بهانه را از آنها خواهیم گرفت که آنها با افکار عمومی بازی نکنند”.
اختلاف دو طرف مذاکرات بر سر لغو تحریم‌های ایران از سوی آمریکا و غرب است. برخی مقام‌های آمریکایی معتقدند که این تحریم‌ها تا زمان تعطیلی کامل برنامه هسته‌ای ایران نباید لغو شود. مساله‌ای که ماه گذشته آیت‌الله خامنه‌ای بر آن تاکید کرده بود.
شاید به همین دلیل باشد که محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه، هفته گذشته خبر از آن داده بود که برای اجرایی شدن توافق جامع میان ایران و گروه ۱+۵ این توافق در شورای امنیت مطرح خواهد شد تا دو طرف ملزم به اجرای تمام تعهدها در این توافقنامه باشند. البته این مساله با انتقاد اصول‌گرایان مواجه شده بود.
همزمان رویترز به نقل از “منابع آگاه” نوشت که دو طرف مشغول گفت‌وگو برای به دست آوردن تضمینی پیرامون لغو تحریم‌های ایران هستند تا جمهوری‌خواهان آمریکایی قادر به زیرپا گذاشتن آن نباشند و به همین دلیل قصد دارند از شورای امنیت سازمان ملل بخواهند تا این تحریم‌ها را لغو کند.
همزمان اصول‌گرایان نیز دور جدیدی از حمله به تیم مذاکره‌کننده و گفت‌وگوهای هسته‌ای را آغاز کرده‌اند. حسین شریعتمداری، مدیرمسوول منصوب آیت‌الله خامنه‌ای در روزنامه کیهان، در سرمقاله این روزنامه نوشت: “همه شواهد و نشانه‌های موجود حکایت از آن دارند که نگاهی «واقع‌بینانه» است و آن، این که چالش هسته‌ای کشورمان با حریف «نقطه پایان» ندارد و رسیدن به توافقی که در آن حق ایران اسلامی به رسمیت شناخته شده باشد، «ناممکن» و «محال» است”.
شریعتمداری در ادامه نوشت: “برخی از مسئولان محترم کشورمان برخلاف آنچه انتظار می‌رفت و می‌رود، از فراز و نشیب چالش ۱۱ ساله هسته‌ای درس نگرفته‌اند و هنوز با خوشبینی غیرموجه و بی‌دلیل به نتیجه مذاکرات می‌نگرند”.
هفته گذشته وب‌سایت سحام‌نیوز - نزدیک به مهدی کروبی و حزب اعتمادملی - اقدام به انتشار فایل صوتی سخنان محمود نبویان، نماینده عضو جبهه پایداری در مجلس کرد. نبویان در این سخن‌رانی ضمن انتقاد از دولت روحانی و روند مذاکرات هسته‌ای، از اصول‌گرایان می‌خواهد که مقابل این گفت‌وگوها موضع‌گیری کرده و اجازه ندهند که به نتیجه برسد.
این سخنان نبویان در حالی بیان شده که داوود محمدنیا، از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، خبر از آن داده که دستور کار مذاکرات نیز با نظر آیت‌الله خامنه‌ای تعیین می‌شود: “هیچ یک از مذاکرات هسته‌ای برگزار نمی‌شود، مگر آنکه دو شب قبل از مذاکرات دستور کار با نظر مسئولین و نظر آقا تعیین شود”.
این مساله تاکنون چندین بار از سوی مسوولان دولتی و حامیان مذاکرات بیان شده، در حالی که اصول‌گرایان مدعی‌اند رهبر جمهوری‌اسلامی تنها در جریان کلیت مذاکرات هسته‌ای و تعیین چهارچوب برای آن است و در جزییات دخالت نمی‌کند. ضمن این‌که او از روند مذاکرات و برخی توافق‌ها ناراضی است. دفتر رهبر جمهوری‌اسلامی تاکنون در مقابل هر دوی این ادعاها سکوت کرده است.
