الیزا اسکندری
جاده کم عرض و پرپیچ خم بود. راننده هم انگار که نمی خواست در برابرش کم بیاورد، با سرعت به پیش می رفت. درخت های حاشیه جاده به سرعت سایه می شدند واز کنار شیشه می گذشتند. به یکباره همه چیز ساکن شد. من ماندم و درخت های با شکوفه و بی شکوفه وبا پرسشی از توقف نابهنگام راننده، که پاسخش را بی آنکه کسی بدهد یافتم.
جاده را جمعیتی سد کرده بود. صداها گویای چیزی نبودند. آنچه پیدا بود بر سر هم کوفتن عده ای از آن جمع بود. ساعتی تماشاچی اجباری نزاعی در میان بوی زمین شخم خورده بودیم. یکی گفت فصل دعوای آب است و دیگری تایید کرد. راننده اما که باری دیگر در پشت فرمان جای می گرفت، با صدایی از خنده و خشم گفت: “نه، موضوع سهم خواهی است. شورا برای «سهام عدالت» اسم نوشته و اسم بعضی ها را نداده و…”
دیگر حرف ها تا لحظه پیاده شدن تحلیل بود و تفسیر. اینجا ایران، گیلان و روستای کوچک و سرسبزی است که گاه برای فرار از شلوغی شهر به آن پناهنده می شوم …
از حرف تا عمل
دولت، به منظور اجرایی‌کردن اساسی‌ترین شعار خود، یعنی عدالت، بحث توزیع سهام عدالت را مطرح کرد و به سرعت در صدد اجرای آن برآمد. طرحی که از جهت نظری و روش اجرادرمیان سیاستمداران و اقتصاددانان کشور، موافقان و مخالفانی را به همراه داشت. حال که اجرای این طرح به مرحله عمل رسیده، از شواهد و اظهار نظرها چنین بر می آید که دولت علی رغم استفاده از تمام امکانات اطلاع رسانی درجهت معرفی و تبلیغ این طرح، در مرحله اجرا دچار سرگشتگی شده و عملکردش در این بخش با سئوالات و ابهامات و حتی در بعضی مناطق به درگیری های محلی نیز منجر شده است.
محمد صادقی یکی از شهروندانی است که خواستار “شفاف سازی” در خصوص واگذاری سهام عدالت است. وی در گفت و گو با روز می گوید: “آنچه که ما از سهام عدالت شنیده بودیم این بود که به همه ایرانیان خواهد رسید اما حال می بینیم که می گویند سهمیه بندی است و در هر محل تنها شامل افرادی خاص می شود. البته این را در حالی می گویند که اگر در بخشداری یا فرمانداری آشنا داشته باشی بدون در نظر گرفتن شرایط، سهام عدالت می گیری…”
صادقی با هیجان می گوید می تواند با مدرک ثابت کند که در محله پدری اش کسی که بیش از چند هکتار زمین دارد سهام عدالت گرفته اما کسانی را می شناسد که در عین فقر، سهمی از این عدالت نبرده اند. اوبه عنوان نمونه به خانواده خود اشاره می کند.
رضا نوروزی شهروند دیگری است که از چگونگی واگذاری سهام گله مند است. او که ساکن یکی از روستاهای شهرستان رشت است می گوید: “تا آنجایی که ما از خبرها و از زبان خود رییس جمهور شنیدیم قرار بود اول افراد تحت پوشش سازمان های حمایتی از آن بهره مند شوند و تمام روستاییان هم سهام عدالت بگیرند؛ اما این روزها در روستای ما اسم نویسی خانوار ها را به شوراها سپرده اند و ما اصلا نفهمیدیم آنها بر چه اساسی اسم می نویسند. به قول بچه های محل هر کس برود جلوی خانه شورا دادو فریاد کند اسمش را به لیست اضافه می کنند. اماخیلی ها هم از ترس درگیر شدن عطایش را به لقایش بخشیده اند”.
کیوان خسروی شهروندی دیگری است که نظر خود را در خصوص طرح عدالت اینگونه بیان می کند: “هر چند که ما شنیده ایم طرح هایی نظیر توزیع سهام عدالت در کشورهای دیگر اجرا شده و به نتیجه نرسیده ولی ما امیدواریم که در کشور ما جواب دهد. به هر صورت سئوال من این است که کسانی که کارمند نیستند و شغل آزاد کم درآمدی دارند برای گرفتن سهام عدالت چطور باید اقدام کنندو کی نوبتشان می رسد؟ اینطور که پیش می روددر توزیع این سهام همه چیز دیده می شود جز عدالت”.
زهرا رئوفی شهروند دیگری است که تحت پوشش کمیته امداد است. وی می گوید: “گویا به ما سهام عدالت می دهند. ما ماهانه مبلغی بن می گیریم که با آن می توانیم از تعاونی ها خرید کنیم”.
وی که بن دریافتی خانواده 8 نفره اش را 70 هزار تومان اعلام می کند می گوید: “راضی هستیم فقط ای کاش به جای بن پول نقد به ما می دادند. آن وقت می توانستیم آنچه را که واقعا نیاز داریم بخریم و کمی برای خودمان پس انداز کنیم”.
پایان واگذاری سهام عدالت
“کی نوبت ما می رسد؟” این پرسش عده زیادی از شهروندان است. این در حالی است که دکتر غلامرضا حیدری کرد زنگنه، مدیرعامل سازمان خصوصی‌سازی در آذر ماه سال گذشته اعلام کرده بود کل برنامه واگذاری سهام عدالت 2 ساله بوده و با توجه به اینکه واگذاری‌ها از بهمن ماه 84 شروع شده بنابراین تا بهمن 86 باید کار واگذاری پایان یابد.
وزیر رفاه و تأمین اجتماعی نیز پیشتر درباره ترتیب واگذاری سهام عدالت گفته بود: “مددجویان، دهک اول، روستاییان؛ دهک دوم و سوم، بازنشستگان؛ دهک سوم و چهارم و کارمندان دولت؛ دهک پنجم تعیین شده‌اند که واگذاری هم به همین ترتیب صورت می‌گیرد. اما شواهد و قرائن موجود نشان می دهد که توزیع سهام در بین اولویت هایی که اعلام شده بسیار به کندی پیش می رود و برخی اتفاقات در این میان باعث شده که بسیاری از مردم، هنوز مهلت اعلام شده به سر نرسیده از این وعده دولت احمدی نژاد ناامید شده اند و می گویند این کار احمدی نژاد هم مانند همان ثبت نام کردنش برای دادن وام مسکن یکصد میلیون ریالی، تبدیل وضعیت کارکنان شرکت های خدماتی ادارات و وعده های ارزان شدن کالا هاست. “