تامس اردبرینک
ممکن است حسین رضا زاده وزنه بردار ایرانی قوی ترین مرد جهان باشد، اما نیروهایی قوی تر از بازوان قدرتمند او مانع از آن می شوند که این قهرمان دو دورۀ المپیک از توانایی خود برای تبلیغات بیلبوردها و آگهی های تجاری تلویزیونی استفاده کند.
رضازاده،”هرکول ایران”، مانند بسیاری از ستارگان بین المللی دنیای ورزش از محل آگهی های تبلیغاتی درآمد بیشتری کسب می کند. او چند سال قبل در تلویزیون دولتی ایران در تبلیغ یک روغن موتور ظاهر شد. اما زمانی که در آگهی تجاری آژانس املاک دوبی در یک شبکۀ ماهواره ای که در ایران ممنوع است، درخشید، با اعتراض مقامات ایرانی روبرو شد.
این آگهی تبلیغاتی رضازادۀ دیگری را نشان می دهد. دیده می شود که این وزنه بردار وارد یک دفتر آژانس املاک در دوبی می شود، جایی که یک فروشندۀ متملق ایرانی دربارۀ فرصت های بازار گرم مستغلات امارات به او می گوید. رضازاده با تأیید سری تکان می دهد و می گوید، فکر می کند مستغلات در دوبی سرمایه گذاری خوبی خواهد بود.
بسیاری از ایرانیان، که با داشتن دیش و ریسیور غیرقانونی تلویزیون ماهواره نگاه می کنند، به کار این “قهرمان قهرمانان” که اینقدر آشکار برای پولدار شدن تلاش می کند، خندیدند، اما مقامات ایران که نسبت به ماهواره، موفقیت دوبی و وجهۀ رضازاده حساس هستند، از این کار خوششان نیامد.
اوایل ماه جاری، مقامات ایران تمامی شخصیت های مشهور را از حضور در آگهی های تبلیغاتی تلویزیونی منع کردند و اعلام کردند که نمایش چهره های آنها بر تابلوهای آگهی و سایر تبلیغات ممنوع است.
علیرضا کریمی عضو وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیه ای خاطر نشان کرده است: “این شخصیت های فرهنگی و ورزشی الگوهای افتخار جمهوری اسلامی ایران بشمار می روند. آنها باید روحیۀ دلاوری و رشادت و نه فرهنگ مصرف گرایی را ارتقا دهند.”
اما فرهنگ مصرف گرایی در همه جای پایتخت ایران به چشم می خورد. خیابان های تهران مملو از بیلبوردهایی است که اغلب در کنار تصایر “شهدا” بر روی دیوارها، ماشین، عطر و شلوار جین غربی را تبلیغ می کنند.
در سال 2004، بیلبوردهایی که نمایشگر عکس دیوید بکهام ستارۀ فوتبال انگلیس بودند، از پارچه های سیاه پوشیده شدند، چرا که دولت ایران تصور می کرد این تصاویر “تبلیغ کنندۀ ارزش های غربی هستند.” اما پس از گذشت چهار سال، بیلبوردهای شمال شهر تهران تصویر جرج کلونی هنرپیشۀ آمریکایی را در حال تبلیغ ساعت اومگا نشان می دهند. این در حالی است که هنرپیشگان ایرانی از ممنوعیت این فعالیت برای خود ناراحت و دلخور هستند. سؤال یکی از کارگردانان سینما این است،”چرا او، یک آمریکایی، اما نه یک ایرانی؟” مهتاب کرامتی، بازیگر ایرانی، می گوید: “هنرپیشه ها فقط می توانند با انجام این قبیل تبلیغات پول بیشتری درآورند.”
کرامتی که در عین حال نمایندۀ ایران در یونیسف است و در زمینۀ حقوق کودکان در ایران فعالیت می کند، می گوید، دولت ایران هیچگونه مشکلی با فعالیت خیرخواهانۀ او ندارد. او می گوید: “اما من بعنوان یک هنرپیشۀ زن اجازه ندارم کارهای تبلیغاتی انجام بدهم. قوانین جدید در واقع زنان و مردان را یکسان می داند.”
برخی از آگهی های تبلیغاتی در ایران، زنان را نیز به تصویر می کشند. بیلبوردها هنرپیشگان زن ایرانی را ملبس به حجابی ساده در حال تبلیغ فیلم های خود نشان می دهند. در عین حال از زنان برای آگهی های تبلیغاتی مواد پاک کننده و مواد غذایی نیز استفاده می شود. تصویری که اغلب از این زنان ارائه می گردد، خانه دارهای ایده آل است.
یکی از شبکه های موسیقی ایرانی مستقر در دوبی، که از میان حدودا ً 30 کانال ماهواره ای ایران یکی از مشهورترین هاست، همه نوع کلیپ ویدوئی، از موسیقی رپ آمریکایی گرفته تا پاپ ایرانی لوس آنجلس، را نمایش می دهد. مهرداد اسماعیلی کیا تبلیغاتی مانند سونی، سامسونگ و فیلیپس را به انواع ایرانی که از هنرپیشگان فیلم ها و ستارگان ورزشی ایران استفاده می کنند، ترجیح می دهد. کیا می گوید: “این آگهی ها اغلب خیلی بد ساخته می شوند و بیخود بنظر می رسند.”
آگهی تبلیغاتی رضازاده هنوز از شبکۀ ماهواره پخش می شود. مهتاب کرامتی در این باره می گوید: “من آگهی تبلیغاتی رضازاده را دیدم و فکر می کنم جالب است. اینها فقط اولین گام های ایرانیان صاحب نام در زمینۀ تبلیغات است. این تبلیغات بموقعش می توانند حرفه ای تر باشند.”
منبع: واشنگتن پست، 26 ژوئیه