سباستین ابوت
سران کشورهای عرب خلیج فارس رابرت گیتس را به خاطر سیاست های آمریکا در قبال ایران و اسراییل به چالش کشیدند. چالش این کشورها پس از اصرار گیتس برای اعمال فشار بر تهران برای توقف غنی سازی اورانیوم مطرح شده است.
چند تن از نمایندگان حاضر در کنفرانس امنیتی در بحرین گفتند موضع ایالات متحده در پشتیبانی از جنگ افزارهای هسته ای اسراییل ریاکارانه است. آنها درباره امتناع واشنگتن از دیدار مستقیم با ایران برای گفتگو در مورد فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی، لب به اعتراض گشودند.
عبدالرحمن العطیه، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس که از شش کشور تشکیل شده، گفت: ”اینکه اسراییل را به عنوان تهدید در منطقه در نظر نگیریم، سیاستی یکسو نگرانه و برپایه مبانی دوگانه است.”
کارشناسان از مدت ها پیش اعلام کرده اند که اسراییل مجهز به سلاح هسته ای است اما دولت یهود این مطلب را تایید یا انکار نکرده است.
مخالفت های اعلام شده از سوی نمایندگان اعراب خلیج فارس بیانگر شکافی است که میان ایالات متحده و هم پیمانان مسلمان سنی مذهب، علیرغم نگرانی های موجود آنها از گسترش نفوذ ایران شیعی، وجود دارد.
ایران در آخرین لحظات از حضور در کنفرانس روز شنبه صرفنظر کرد.
گیتس در جریان سخنانش، برنامه هسته ای ایران را خطرناک اعلام کرد. و این علیرغم گزارش جدید امنیتی در اوایل هفته جاری دال بر متوقف شدن برنامه توسعه سلاح هسته ای توسط تهران در سال 2003 و عدم پیگیری چنین برنامه ای از آن زمان تا کنون است.
این گزارش کاملاً برعکس گزارش قبلی بود که مدعی شده بود این برنامه توسط ایران در سال 2005شروع شده است.
بلافاصله بعد از سخنان گیتس، وزیر دفاع ایالات متحده، سخنان او توسط وزیر کار کشور بحرین، مجید العلاوی، به چالش کشیده شد. او می خواست نظر گیتس را در مورد اینکه “آیا او فکر می کند صهیونیست ها (اسراییل) تهدیدی برای منطقه هستند”، بداند.
گیتس مکثی کرد و پاسخ داد: “نه، فکر نمی کنم.”
در مورد اینکه آیا ایالات متحده استاندارد دوگانه خود را در قالب اعمال فشار بر ایران می پذیرد، گیتس پاسخ داد “خیر” و توضیح داد دولت اورشلیم مسوولیت پذیرتر از دولت تهران است.
گیتس گفت: “من فکر نمی کنم اسراییل مشغول آموزش تروریست ها برای سرنگونی کشورهای همسایه اش باشد. او به جایی مانند عراق، به طور مخفیانه جنگ افزار ارسال نکرده تا هزاران غیر نظامی بیگناه را به کشتن بدهد. بنابراین من فکر می کنم از نظر تاریخچه و رفتار دولت های ایران و اسراییل، تفاوت های چشمگیری با یکدیگر هستند.”
شیخ حامد بن جاسم، نخست وزیر دولت قطر، سخنان گیتس درباره مقایسه ایران و اسراییل را پاسخ داده وگفت: “ما واقعاً نمی توانیم ایران را با اسراییل مقایسه کنیم. ایران همسایه ما است و ما نباید به چشم دشمن به او نگاه کنیم. فکر می کنم اسراییل در طول پنجاه سال علیرغم اشغال زمین، بیرون کردن فلسطینیان و مداخلاتی که تحت نام مسایل امنیتی انجام داده، به سرزنش گروه های دیگر پرداخته است.”
پشتیبانی ایالات متحده از اسراییل در منطقه خاورمیانه، حتی از نظر متحدان نزدیکش در خلیج فارس، امری نامطلوب است. حمایت بی چون و چرای آمریکا از توسعه هسته ای اسراییل هم موضوع اعمال فشارها بر ایران را پیچیده کرده است.
شیخ حامد ضمناً از ایالات متحده خواست با ایران در مورد فعالیت های هسته ای آن کشور، گفتگوی مستقیم کند. او گفت بعد از حضور اخیر کشورهای عرب در کنفرانس صلح اسراییل – فلسطین، ایالات متحده نیز باید در مورد ایران پیشقدم شود.
شیخ حامد گفت: “ما به عنوان کشورهای عرب به ایالات متحده رفتیم … برای گفتگو با اسراییل، پس چرا آمریکا با ایران گفتگو نکند؟ من فکر می کنم این تنها راه است… آنها می توانند به درک درستی از یکدیگر برسند.”
مامون فندی، یک ناظر ارشد امنیت خلیج فارس در موسسه مطالعات استراتژیک لندن که کنفرانس امنیتی بحرین به ابتکار آن برگزار شده، گفت بسیاری از کشورهای عرب درباره گفتگوهای سطح بالا میان ایالات متحده و ایران محتاط هستند زیرا توافقات میان این دو می تواند بر علیه منافع آنها قرار بگیرد.
او گفت موضع قطر نشان می دهد “میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس درباره ایران و روابطش با آمریکا، شکاف هایی وجود دارد.”
فندی گفت گزارش اخیر امنیتی ایالات متحده، موضوع را پیچیده تر کرده است و بسیاری را در منطقه نگران سرنوشت کشمکش ایالات متحده با ایران کرده است.
فندی می گوید: “به نظر می رسد انتشار گزارش سازمان امنیت ملی، موضع قبلی بازها را در آمریکا سست کرده باشد. بنابراین مردم در اینجا نمی دانند آمریکا چه افکاری را در سر می پروراند.“
منبع: سانفرانسیسکو کرونیکل- 9 دسامبر