ناتالی نوگه رد
گفته می شود فرانسه با اقدامی دیپلماتیک و یک جانبه برای مذاکره با مقامات ایرانی بر سر”موضوعات منطقه ای”، به ویژه لبنان، نسبت به دیگر شرکای اروپایی خود پیشدستی کرده است. وزارت امور خارجه فرانسه روز 18 ژانویه مجدداً اعلام کرد اعزام “احتمالی” یک نماینده فرانسوی درحال بررسی است، ولی هنوز هیچ تصمیم قطعی در این زمینه اتخاذ نشده است.
روزنامه لوموند روز سه شنبه پرده از این طرح فرانسوی برداشت؛ طرحی که در ابتدا سفر فیلیپ دوست بلازی، وزیر امور خارجه را مدنظر داشت [قبل از اینکه تصمیم بر سفر نماینده عالی رتبه دیگری اتخاذ شود].
برملا شدن این طرح پنهان، مسؤولین فرانسوی را به حالتی از آشفتگی و پریشانی خاطر فرو برده است. اطرافیان شیراک می گویند در چنین شرایطی،اعزام عجولانه یک نماینده فرانسوی به تهران به خطر انداختن موقعیت و اعتبار الیزه است.
این درحالی است که هیچ کشور اروپایی از این اقدام دولت فرانسه پشتیبانی نکرده: نه آلمان و بریتانیا، به عنوان شرکای فرانسه در تروئیکای اروپا که از سال 2003 با پرونده هسته ای ایران سر و کار دارند، و نه ایتالیا که اولین حامی در اعزام نیروهای میانجی سازمان ملل در لبنان [یونیفیل] بوده است و در آینده نزدیک نیز فرماندهی این نیروها را برعهده خواهد گرفت.
اجرای قطعنامه 1737
از منابع اروپایی شنیده می شود که تردید و سردرگمی بسیاری نسبت به این حرکت پاریس به وجود آمده است. درواقع این حرکت به شیوه ای “بسیار داخلی” و بدون اینکه دیگر کشورهای اروپایی در آن سهمی داشته باشند برنامه ریزی شده است. اقدام فرانسه در زمانی مطرح شد که اتحادیه اروپا درحال بررسی روند اجرایی قطعنامه 1737 [تصویب شده در شورای امنیت در تاریخ 23 دسامبر] بود.
به گفته یک منبع دیپلماتیک در بروکسل که نخواست نامش فاش شود “این طرح فرانسه کلیه مقامات و مسؤولین را متعجب کرد، به ویژه شیوه اتخاذ آن”. درحالی که اکثریت اروپایی ها خواستار اجرای قاطع مفاد قطعنامه شده اند، دیپلمات های فرانسوی در سطح اتحادیه اروپا مایلند که اجرای این قطعنامه به صورت کلی و به شکلی سخاوتمندانه انجام پذیرد. طرح الیزه نسبت به ایران می تواند مواضع کسانی را در اروپا تقویت کند که خواستار اجرای حداقل مجازات ها علیه دولت تهران هستند.
به نقل از منابع رسمی پاریس، اعزام یک نماینده فرانسوی به ایران به هدف بحث پیرامون مسأله هسته ای انجام نمی شود. ازطرف دیگر، روز پنج شنبه شرکای اروپایی خواهان این بودند که از محتوای دقیق طرح فرانسه آگاه شوند. یک دیپلمات اروپایی دراین خصوص می گوید: “همه در مورد این اصل متفق قول اند که پاریس باید شفاف تر عمل کند.” وی می افزاید: “اگر هدف پاریس این بود که با مسؤولین ایرانی بر سر وضعیت لبنان و امنیت نیروهای میانجی به مذاکره بنشیند، باید حداقل نظر مقامات ایتالیایی را جویا می شد، زیرا آنها نیز نیروهای بسیاری را به لبنان اعزام کرده اند.”
محمد البرادعی، رییس آژانس اتمی در سفر روز پنج شنبه خود به پاریس و نشست با آقای دوست بلازی هیچ گونه نظر خاصی پیرامون این طرح فرانسه ارائه نداد، ولی ازطرف دیگر اعلام کرد که “باید هرگونه تلاشی، چه از جانب اروپایی ها و چه از جانب امریکایی ها انجام داد تا بلکه ایران همکاری کند”.
البرادعی همچنین درخصوص تردیدهایی که در سیاست تحریم علیه ایران وجود دارد به بحث پرداخت و نگرانی خود را از این احتمال که اینگونه اقدامات تحریم آمیز به “درگیری” ختم شود، اعلام کرد. ازطرف دیگر، رییس آژانس اتمی هرگونه سناریوی نظامی علیه ایران را مردود دانست. وی در پایان با اشاره به خواست مقامات ایرانی در دستیابی به فنآوری هسته ای اظهار داشت: “مطمئناً دانش و فنآوری را نمی توان بمباران کرد.”
مترجم: علی جواهری