کلود صلحانی
به نظر می رسد ایران درحال گسترش نفوذ و فتح مناطق بیشتری در خاورمیانه باشد و این به ضرر آمریکا، متحدان اروپائی اش و طرفداران دموکراسی است. درواقع، تحولات اخیر در منطقه خاورمیانه کاملاً مطابق خواست آمریکا یا متحد دیگرش در منطقه، از جمله لبنان، پیش نرفته است.
درعین حال، به نظر می رسد تلاش های غرب برای گسستن پیوند سوریه و ایران به منظور تضعیف موقعیت جمهوری اسلامی در منطقه با علائمی از شکست همراه شده باشد. هرچند ممکن است دمشق به خاطر رابطه دوستانه جدید میان بشار اسد رئیس جمهور سوریه و نیکلاس سارکوزی رئیس جمهور فرانسه به تدریج از ایران دورتر شود، اما پیامد ابتکارات تازه کاخ الیزه در ژوئیه گذشته نتوانسته از نفوذ ایران در سیاست های لبنان بکاهد و تهران همچنان بر روی جنبش اسلامی فلسطینی حماس در نوار غزه نفوذ دارد.
رئیس جمهور فرانسه برخلاف سیاست های جورج بوش برای انزوای سوریه که به گمان آمریکا در همراهی با ایران از تروریسم و گروه های تروریستی حمایت می کند، همتای سوریه ای خود را برای حضور در نشست کشورهای مدیترانه در فرانسه در اول ژوئیه دعوت نمود. این رویداد با دعوت سارکوزی از اسد برای حضور در جشن های روز ملی 14 ژوئیه در پاریس همراه شد.
اقدام یاد شده برای خارج ساختن سوریه از انزوا و نیز برای منزوی ساختن بیشتر ایران ترتیب داده شد. ممکن است این رویدادها به خوبی در روابط ایران و سوریه شکاف هائی ایجاد کرده باشد، اما نتوانست به نتایج دلخواه برسد. با دیدن دست نوشته های روی دیوارها، در می یابیم ایران قدم های دیگری را برای تحکیم موقعیت خود در لبنان برداشته است.
ایران بازی خود در شطرنج خاورمیانه را از طریق حزب الله- گروه سیاسی، پارلمانی، اجتماعی و سازمانی شیعه- در لبنان انجام می دهد که دست آموخته و تحت حمایت مالی ایران است.
حزب الله به سرعت در تمام ابعاد اجتماعی لبنان رخنه کرده است و خود را تبدیل به نیروئی کرده است که دیگر نمی توان آن را در عرصه های سیاسی و نظامی نادیده گرفت. این سازمان درحال تبدیل شدن به یک نیروی نه تنها لبنانی، بلکه منطقه ای است.
سازمان شبه نظامی حزب الله ظرف ماه های گذشته به دستاوردهای زیادی دست پیدا کرده است، که تغییر در دولت لبنان یکی از آنهاست و حق وتو را به آنها بخشید. این حق به حزب الله امکان می دهد جلوی هرگونه تحرک یا قانونی را که از سوی دولت فواد سینیوره- متحد آمریکا- برای تضعیف این جنبش تصویب شود، بگیرد. برای مثال، یکی از نکات مورد مشاجره این است که از زمان پایان جنگ داخلی 1990، این یک واقعیت بوده که شبه نظامیان مسلح می بایست سلاح های خود را تحویل دهند؛ درحالیکه حزب الله با چنین محدودیتی روبرو نشد.
دلیلی که برای خلع سلاح نشدن حزب الله ارائه شده این است که این سازمان یک «گروه مقاومت» است و حزب الله تعهد داده هرگز سلاح هایش را به سوی هموطنان لبنانی نشانه نرود. البته خشونت های اخیر بیروت نشان داد به این تعهد عمل نشده است. علاوه بر آن، حزب الله نه تنها از موضع محکمی در سیاست های کشوری برخوردار شده، بلکه با تبدیل شدن به یک قدرت منطقه ای، اکنون در محاسبات اسرائیل هم وارد شده است. جنگ دوم لبنان که در تابستان از سوی اسرائیل بر حزب الله تحمیل شد، ثابت کرد حزب الله یک مهره اصلی است. این گروه شیعه علیرغم تضعیف شدن در جریان جنگ 33 روزه و از دست دادن جنگجویان خود زیر باران سنگین بمب ها، اکنون بیش از هر زمانی در گذشته قوی و مصمم شده است.
اطلاعات جدید از لبنان امروز بر وقوع نگرانی های جدی دلالت دارد:
اول، گزارشی که در تاریخ 15 اوت در روزنامه میدل ایست تایمز به چاپ رسید فاش کرد حزب الله امروز نسبت به سال 2006 از نظر «استراتژی تسلیحاتی و موقعیت سیاسی» پنج برابر قوی تر شده است.
دوم، گزارش می شود حزب الله نه تنها موضع دفاعی خود را در جنوب و درنواحی حاشیه جنوبی بیروت مستقر کرده، بلکه شبکه گسترده ای از تونل ها را در نواحی مختلف کشور- از جمله در شهر بندری شمالی تریپولی و کوه های قرار گرفته بر فراز منطقه سنتی مسیحی نشین بوجود آورده است.
سوم، گزارش های جدید از حزب اصلاح طلب سوریه نشان می دهد اعضای سپاه قدس ایران به بیروت آمده اند تا در فعالیت های مشترک با حزب الله شرکت کنند. این گزارش ها تأیید نشده اما اگر درست باشد، ورود سپاه پاسداران ایران به لبنان فصلی جدید و نگران کننده را در مناقشه خاورمیانه رقم خواهد زد.
منبع: میدل ایست تایمز- 8 سپتامبر