هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
P.O.Box 94000 creteil cedex
France10014
زنان ذی نفوذ در خاندان پهلوی
نویسنده: نیلوفر کسری
با مقدمه: دکتر باقر عاقلی
378 ص، تهران: انتشارات بدرقه جاودان، 1387، چاپ سوم
این کتاب، شرح حال عده ای از زنان دربار پهلوی است که با استناد به مجموعه ای از مدارک و اسناد تاریخی تالیف شده. این زنان که سایه سنگین و قدرتمند آنان در ورای حوادث تاریخی دوره پهلوی به چشم می خورد عبارتنداز:«تاج الملوک آیرملو»، «شمس پهلوی»، «اشرف پهلوی» و «فرح دیبا». در این میان، بخش عمده کتاب به زندگی و فعالیت های «فرح دیبا» می پردازد. از ویژگی های این کتاب نسبت به آثار مشابه درباره زندگی افراد وابسته به دربار پهلوی، تلاش نویسنده برای نگارش گوشه ای از تاریخ خاندان پهلوی بر اساس اسناد و مدارک، پرهیز از خیال پردازی و گمانه زنی و کوشش در جهت ارائه تصویری از زندگی زنان نامبرده، بدون جانبداری و داشتن پیش داوری درباره آنان است.
غبارزدایی از مسیر تماشا
مقاله های همایش نظریه های ادبی معاصر و شعر ایران
به کوشش: دکتر کاووس حسن لی
232 ص، تهران: نشر روزگار، 1386، چاپ اول
این کتاب، مجموعه مقالاتی است که در همایش «روز جهانی شعر» که در اسفندماه سال 1385 خورشیدی در شیراز برگزار شد، در موضوع نظریه های ادبی معاصر و پیوند آن با شعر ایران، از سوی پژوهشگران مختلف ارائه گردید. عناوین بعضی از مقالات و نویسندگان آنها عبارتنداز: «مدرنیته در شعر شاملو/دکتر صابر امامی»، «نشانه شناسی شعر/دکتر حسین پاینده»، «خروج از بیانگری در غزل عرفانی/دکتر سید مهدی زرقانی»، «تاملی بر کارکرد شاعرانه گزاره ها در شعر فروغ/دکتر پروین سلاجقه»، «بررسی شعر حافظ بر اساس نظریه تحلیل انتقادی متن/دکتر منیژه عبداللهی»، «مرثیه های سعدی و چارچوب ارتباط زبانی/دکتر مهشید مشیری»، «نظریه شعر (بوطیقا) و جایگاه بازسرایی به منزله ژانر جدید در شعر معاصر/دکتر حسینعلی نوذری» و «اکنون ابدی: زمان و روایت در شعر حافظ/دکتر علیرضا نیکویی».
مصیبت نامه
سراینده: فرالدین عطار نیشابوری
مقدمه، تصحیح و تعلیقات: محمد رضا شفیعی کدکنی
957 ص، تهران : انتشارات سخن، 1386، جاپ اول
کتاب «مصیبت نامه» پس از «منطق الطیر»، برجسته ترین اثر «شیخ فریدالدین عطار» است. در این منظومه، «عطار» به جهان هایی از تجربه عرفانی دست یافته است که در دیگر آثار او نیست یا اگر باشد به این گسترش و ژرفایی خود را نشان نمی دهد. از منظر عرفانی و جایگاه معرفت شناسی این منظومه که بگذریم، جانب اجتماعی آن بی مانند است و به لحاظ ارزش هایی که از بابت ثبت مسائل زندگی توده های شهری و روستایی و تصویر غم ها و شادی های آنها دارد نه تنها در میان آثار «عطار» یگانه است که در کل ادبیات منظوم فارسی بی همتاست. تصحیح حاضر از «مصیبت نامه» برای اولین بار، با استفاده از ده نسخه موجود از این اثر و مقایسه تطبیقی آنها، به وسیله یکی از برجسته ترین پژوهشگران معاصر در زمینه «عطار» و آثار او انجام شده و با مقدمه مفصل و تعلیقات ارزشمند و فهرست های مفید منتشر گردیده است.
آبشارهای ایران
(مصور، رنگی)
تحقیق و نگارش: مجید اسکندری
294 ص، تهران: انتشارات ایران شناسی، 1387، چاپ اول
این کتاب که با تصاویر زیبای رنگی و بر روی کاغذ بسیار خوب چاپ شده است، خواننده را با گوشه هایی از طبیعت غنی و کم نظیر ایران آشنا می کند. اطلاعات مربوط به آبشارهای ایران در این مجموعه، بر اساس نام استان ها و سپس شهرستان ها مرتب شده و مختصات محل هر آبشار با کمک نقشه های دقیق، کتاب های مرجع و ابزار موقعیت یاب جغرافیایی (GPS) تعیین و در کنار نام هر آبشار نمایش داده شده است.
این راه بی نهایت
واژه نما، واژه نامه و فرهنگ ترکیبات، تعبیرات و اصطلاحات دیوان حافظ
تهیه و تدوین: بهرام اشتری
1428 ص، تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، 1385، چاپ اول
این مجموعه ارزشمند دو جلدی، کامل ترین و معتبرترین فرهنگ واژه ها، ترکیبات، تعبیرات و اصطلاحات «دیوان حافظ» است. در این فرهنگ که به تصریح گردآورنده آن، به دلیل همگانی بودن و عمومیت داشتن تصحیح «قزوینی – غنی» از«دیوان حافظ» بر مبنای آن تصحیح تدوین شده، بلافاصله بعد از عنوان هر مدخل، شیوه تلفظ و معنای آن آمده است. برای نشان دادن تلفظ صحیح مدخل ها، از اعراب گذاری فارسی استفاده، و در ذکر شاهد برای هر واژه یا ترکیب، مصرعی که آن واژه یا ترکیب در آن به کار رفته، آورده شده است. در ارائه معنی هر واژه، مطالبی که عینا از کتاب ها و ماخذ دیگر نقل شده، در داخل دو گیومه قرار گرفته، و بلافاصله ماخذ نقل در بین دو پرانتز آمده است. این فرهنگ به دلیل جامعیت، دقت و مستند بودنش، راهنمایی مناسب و ارزشمند، برای درک و فهم بهتر «دیوان حافظ» است.
اسناد محکمه سید صادق طباطبایی (سنگلجی)
به کوشش: امید رضایی
244 ص، تهران: نشر آبی، 1387، چاپ اول
این مجموعه اسناد، گزیده یکی از کتابچه های محکمه (محضر) «سید صادق سنگلجی»، معروف به «طباطبایی»، و مربوط به سال های 1284 و 1285 ه. ق است. «سید صادق» از مجتهدان بزرگ عصر ناصری در تهران و جد اعلای خاندان «طباطبایی» است. «سید محمد طباطبایی» از رهبران مشهور و خوش نام انقلاب مشروطه ایران، فرزند اوست. گزیده حاضر عمدتا شرح انواع عقود و معاملات در دارالخلافه ناصری و برخی شهرهاست. این اسناد که برای نخستین بار منتشر می شود به لحاظ اصالت، قدمت و تنوع، از ارزش ویژه ای در تحقیقات ایران شناسی و مطالعات اجتماعی – اقتصادی مربوط به دوره قاجار برخوردار است. اسناد این مجموعه به صورت Facsimile (چاپ عکسی) ارائه شده است.
نظریه های جهانی شدن؛ پیامد چالش های فرهنگ و دین
نویسنده: حسین کچویان
229 ص، تهران: نشر نی، 1386، چاپ اول
در این پژوهش، مهم ترین مشکلات و نقصان های مفهومی نظریه های جهانی شدن در مواجهه آنها با پدیده های فرهنگی و دینی و وضعیت فرهنگ و دین در جهان کنونی، با نگاهی به جامعه ایران بررسی شده است. بخشی از این بررسی نیز به «یک خطای بسیار جدی که به شرایط خاص جامعه خود ما مربوط می شود»، یعنی «یکی گرفتن به غایت اشتباه نظریه های جهانی شدن با نظریه مهدویت و نظام جهانی اسلام» می پردازد. به تصریح نویسنده، «این بحث که در حد آگاهی کاملا جدید است، خطای یکی گرفتن نظریه مهدویت با نظریه جهانی شدن را به روشنی آشکار می کند.» عناوین فصل های ششگانه کتاب عبارتنداز: 1- نظریه جهانی جهان: ترکیب مسئله ساز دو روایت از وضع تاریخی غرب معاصر؛ 2- جهانی شدن و فرهنگ: فرهنگ، معضله ای حل ناشدنی؟؛ 3- معضله هویت، فرهنگ و جهانی شدن: از رویکردها تا واقعیت؛ 4- نظریه های جهانی شدن و دین: تداوم یک سنت یا تداوم یک غفلت؟؛ 5- نظریه جهانی شدن و نظریه مهدویت: تقابل فلسفه تاریخ دنیایی و فلسفه تاریخ دینی؛ 6- جهانی شدن و حکومت مهدی (عج): بستر سازی برای قیام آخر.
عملیات اورامان
(پاییز و زمستان 1310 شمسی)
نویسنده: حاجعلی رزم آرا
به کوشش: کامبیز رزم آرا، کاوه بیات
281 ص، تهران: انتشارات پردیس دانش، 1387، چاپ اول
این کتاب، مجموعه یادداشت ها و گزارش هایی از نایب سرهنگ «حاجعلی رزم آرا»، نظامی صاحب نام ایرانی، در توصیف بخشی از لشکرکشی ارتش به منطقه «اوارامان» در پاییز و زمستان سال 1310 خورشیدی است. این لشکرکشی که آن را می توان آخرین عملیات عمده از رشته لشکرکشی های گسترده ای دانست که از بدو تاسیس قشون متحد الشکل ایران در سال 1300 بر ضد قدرت های عشایری و محلی کشور آغاز شد، عملیاتی بود که به یک دوره چند صد ساله فرمانروایی سلاطین «اورامان» پایان داد. اگر چه «عملیات اورامان» اصولا یک سند نظامی است و بیش تر از لحاظ تبیین چگونگی تاسیس و توسعه ارتش نوین ایران اهمیت دارد، اما با توجه به کمبود اسناد و مدارک مربوط به تحولات سیاسی و نظامی جاری در مناطق عشایری ایران – به ویژه کردستان – در آن سال ها، آنچه که در این مجموعه یادداشت ها به طور مختصر درباره وضعیت سیاسی «اورامان» در آن دوره و پایان گرفتن کار «جعفر سلطان» و فرزندانش آمده است، از لحاظ تاریخی مهم و ارزشمند است.
واپسین وارث تخت و تاج قاجار
گفتگو با سلطان حمید میرزا قاجار
به کوشش: حبیب لاجوردی
ترجمه: امیر سعید الهی
200 ص، تهران: نشر ثالث، 1387، چاپ اول
این کتاب از مجموعه «طرح تاریخ شفاهی ایران» در مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد، متن گفتگوی «حبیب لاجوردی» با «حمید میرزا قاجار» است. این گفتگو در سال 1360 خورشیدی در لندن انجام شده و اکنون سال ها پس از درگذشت «حمید میرزا»، به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است. «حمید میرزا قاجار»، نوه «محمد علی شاه» و برادر زاده «احمد شاه» بود. پدرش «محمد حسن میرزا»، واپسین ولیعهد خاندان قاجار و سومین پسر «محمد علی شاه»، تا اوایل سال 1299 خورشیدی به عنوان ولیعهد در آذربایجان حکومت می کرد. «حمید میرزا» در سال 1297 در تبریز متولد شد و پس از چندی، همراه پدر و مادر خود به تهران آمد. بعدها با خانواده خود عازم اروپا شد و در انگلستان در دانشکده دریانوردی تجاری تحصیل کرد. «حمید میرزا» در هنگام جنگ جهانی دوم به نیروی دریایی سلطنتی انگلیس پیوست و سپس چند سالی در شرکت نفت «موبیل» کار کرد. سال 1336 (1957) پس از سال ها به ایران بازگشت و در کنسرسیوم نفت ایران شروع به کار کرد؛ هم زمان با بروز انقلاب اسلامی بازنشسته شد و به لندن بازگشت. کتاب حاضر شامل اطلاعات ارزشمندی است که پرتویی بر گوشه هایی تاریک از تاریخ معاصر ایران می افکند.
نشریات
فصلنامه فرهنگ مردم
ویژه نامه شاهنامه
صاحب امتیاز و سردبیر: سید احمد وکیلیان
246 ص، تهران: بهار 1387
شماره 24 و 25 فرهنگ مردم، ویژه نامه «شاهنامه» است و به مناسبت چاپ و انتشار تصحیح «جلال خالقی مطلق» از این شاهکار ادبیات حماسی ایران و برای قدردانی از زحمات و تلاش های این پژوهشگر برجسته منتشر شده است. عناوین بعضی از مقالات این شماره و نویسندگان آنها عبارتنداز:«سرچشمه ها و پشتوانه های شاهنامه فردوسی و طومارهای نقالان/جلیل دوستخواه»، «هلن و هجیر، فردوسی و همر/محمود امید سالار»، «تاثیر شاهنامه در زبان مردم/علی اشرف صادقی»، «نوروز و شاهنامه/کتایون مزداپور»، «شاهنامه نگاری در مکتب شیراز: 855-700 هجری/یعقوب آژند»، «مجالس شاهنامه قجری بر بنیاد نقاشی های مردمی: رقم آقا نجف اصفهانی/هلنا شین دشتگل»، «چند نوشته درباره مزار فردوسی در دوره قاجاری/ایرج افشار»،«نقل داستان زاده شدن زال/نقال: سید مصطفی سعیدی/احمد وکیلیان»، «اغراق و شوخی اغراق آمیز در شاهنامه/منوچهر احترامی» و «قهرمانان شاهنامه در ضرب المثل های فارسی/حسن ذوالفقاری».