هم‌زمان با تصویب دور تازه‌ای از تحریمها علیه ایران توسط اتحادیه اروپا، وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز اعلام کرد که فشارها بر جمهوری‌اسلامی را افزایش خواهد داد و هم‌زمان روسیه از تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران ابراز نگرانی کرد.
در تحولی دیگر محسن رضایی، گفته است که تحریم‌های غرب علیه ایران تا هشت سال دیگر نیز ادامه پیدا خواهد کرد و هدف از این تحریمها را نابودی صنعت نفت ایران داسنت.
اتحادیه اروپا هفته‌ی گذشته تحریم‌های جدیدی علیه ایران را تصویب کرد. در دور جدید تحریمها علیه جمهوری اسلامی، وزیر نیرو، وزارت نیرو و همچنین وزارت نفت مشمول تحریم شده‌اند. شرکت ملی گاز، شرکت ملی نفت و شعبه‌های آن در سنگاپور و بریتانیا، به اضافه چندین شرکت تابعه دیگر آن نظیر کارون، پتروپارس، حفاری شمال و شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان، در فهرست تحریم‌های تازه هستند. شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، شرکت ملی حفاری، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی و شرکت ملی نفتکش هم مشمول تحریم ها قرار گرفته اند. نام بانک صنعت و معدن، بانک توسعه و تعاون و همچنین تجارت سرمایه بلاروس، وابسته به بانک تجارت هم به فهرست موسسات مورد تحریم اتحادیه اروپا افزوده شده است.
اتحادیه اروپا پس از تصویب تحریم‌های جدید گفته بود که “مردم ایران هدف این تحریمها نیستند”. این در حالی است که بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، اواسط ماه جاری در گزارشی گفته بود مردم ایران در نتیجه تحریمها فشار زیادی را متحمل شده اند. وی همچنین اضافه کرده بود اقدام‌های بشردوستانه در ایران به دلیل تحریمها دچار مشکل عمده شده است.
بان کی مون با اشاره به محدودیت‌های بانکی، گفته بود صادرات دارو به ایران با مشکل روبه‌رو شده و بسیاری از شرکت‌های داروسازی از ارسال دارو به ایران خودداری می‌کنند و محدود شدن مبادلات این شرکت‌ها با ایران باعث ایجاد کمبودهایی در داخل کشور شده است.
در همین حال فاطمه هاشمی، رییس بنیاد امور بیماری‌های خاص نیز، با اشاره به تحریم‌های وضع شده علیه ایران، که باعث مشکلات اقتصادی و بالا رفتن نرخ ارز شده، گفته است که “جان بیماران به دلیل شدت گرفتن تحریم‌های بین‌المللی در خطر است” و اضافه کرده: “تهیه تجهیزات پزشکی و نوسانات نرخ ارز از مهمترین مسائلی است که بیماران خاص را با مشکل مواجه کرده است”.
وی همچنین گفته است: “بیشتر از همه در داروهای بیماران سرطانی و ام اس در تنگنا هستیم. البته بیماران تالاسمی و دیالیزی‌ها هم سختی‌هایی دارند و همه اینها بر اثر مشکلاتی است که ریشه در تحریم بانکی و سختی در انتقال ارز دارد”.
با وجود انتشار گزارش‌هایی از ایران درباره کمبود مواد غذایی و دارویی براثر تحریمها، اکنون یکی از مسوولان وزارت خزانه‌داری آمریکا گفته است که این کشور به زودی فشارها علیه جمهوری اسلامی را افزایش خواهد داد. وی گفته است: “ما می‌توانیم با انجام اقداماتی تحریمها علیه ایران را تشدید کنیم… ما مهمترین منبع درآمد ایران، یعنی صادرات نفت این کشور را هدف قرار داده‌ایم و محدودیت‌های بین‌المللی مبادلات مالی، فشار بر صادرات نفت ایران را چند برابر کرده است… تحریمها علیه ایران جامع بوده و بر اقتصاد این کشور تاثیر مهمی داشته است”.
این تحریمها اما با واکنش روسیه روبه‌رو شده است. وزارت امورخارجه روسیه با صدور بیانیه‌ای ضمن انتقاد از تحریم‌های جدید، گفته است: “تجربه نشان می دهد که استفاده از زور و فشار به حل مسائل موجود کمک نکرده و بر عکس، وضع را پیچیده تر می کند. در نتیجه پیشرفت مذاکرات با ایران که به عقیده روسیه به تازگی شاهد آن بوده ایم، با تهدید مواجه شده است. روسیه اقدامات یک جانبه که با بی اعتنایی به شورای امنیت سازمان ملل انجام می شود، را راهکار مشروع در سیاست بین المللی نمی داند”.
در همین حال محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، با بیان این‌که “تحریم‌های اقتصادی طی ۸ سال آینده هم ادامه پیدا می‌کند”، گفته است: “اگر ما جز این فکر کنیم چیزی جز ساده اندیشی نیست، نباید دشمن را ساده بگیریم و باید با امید، تدبیر و توکل وارد صحنه شویم. در شرایط کنونی سیاستمداران پای خودشان را از مسائل اقتصادی کنار بکشند و اقتصاددانان وارد صحنه شوند و سیاستمداران هم به حرف‌های آنان گوش کنند”.
رضایی همچنین هدف این تحریمها را این‌گونه توصیف کرد: “صنعت نفت یکی از کانون های تحریم است و آنها می خواهند این صنعت را در ایران به تعطیلی بکشانند و مقابله با این وضع تنها با شعار دادن امکان پذیر نیست، بلکه با فضیلت و لیاقت است که می شود از تحریم ها عبور کرد”.
آژانس بین المللی انرژی نیز در گزارش اخیر خود نوشته بود که صادرات نفت ایران از یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز در ماه اوت، به ۸۶۳ هزار بشکه در روز، در ماه سپتامبر سقوط کرده است. این مساله پیش از این مورد اشاره سایت اصول‌گرای الف – متعلق به احمد توکلی – نیز قرار گرفته بود. این سایت با انتقاد از نحوه رفتار مسوولان و رسانه‌ها پیرامون تحریمها، این‌گونه نوشته بود: “ایراد بزرگی که در هنگام ایجاد تحریمها وجود دارد کتمان واقعیات توسط رسانه ها و مسئولان است. بسیاری از اخبار مربوط به تحریمها به مردم گفته نمی شود تا مردم خود را آماده کنند و با واقعیات راحت تر روبرو شوند. چرا رسانه های ایران اعلام نمی کنند که کشور ما در حال حاضر کمتر از یک میلیون بشکه نفت و آن هم با زحمت می فروشد”.
اسدالله عسگراولادی، رییس اتاق بازرگانی ایران و چین، درباره تحریم نفتی ایران این‌گونه سخن گفته است: “تحریم نفتی تحریم بدی بود. برای این‌که از آن ۶۰، ۷۰ میلیارد دلاری یا حد اقل ۵۰ میلیاردی که می‌خواهیم واردات داشته باشیم، باید قسمت اعظمش را از نفت تأمین می‌کردیم و وقتی فروش نفت دچار اشکال شود، به تبع در واردات هم دچار مضیقه می‌شویم و این عدد کمتر می‌شود. این مرحله دوم تحریم است که روی نفت اثر کرده است، اما در مورد نفت هم تا یکی دو ماه قبل سعی کردیم دور بزنیم، یعنی با ارتباطاتی که دولت و سفارتخانه‌هایمان در جاهای مختلف زدند، نفت را فروختیم، اما از یکی دو ماه پیش در اثر فشاری که آنها به مصرف‌کنندگان نفت ما آوردند، آن میزانی که توقع فروش داشتیم، به نصف کاهش یافت و در اینجا بود که اذیت شدیم”.
وضعیت بازار ارز ایران از اواسط تابستان امسال و به دنبال تشدید تحریم‌های ایران از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا، با بحران شدیدی روبرو شده است به گونه ای که قیمت هر دلار از ۱۷۰۰ تومان تا سه هزار و ۹۰۰ تومان افزایش یافت.
برخی از مسوولان غربی تاکنون بارها از تاثیر تحریمها بر اقتصاد ایران سخن گفته‌اند. باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا، زمستان گذشته با اشاره به تحریم‌های بین‌المللی وضع شده علیه جمهوری اسلامی، گفته بود که “این اقدامات چنان کارآمد بوده است که حتی مقامات ایرانی هم تایید کرده اند که اقتصادشان به هم ریخته است”.
بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل نیز پیش از این در گزارشی پیرامون “وضعیت حقوق بشر در ایران” به تاثیرتحریم‌ها پرداخته بود: “تحریم‌های اعمال شده علیه ایران تاثیر قابل توجهی بر عموم مردم داشته است، از جمله موجب افزایش تورم، گرانی، افزایش بهای سوخت و انرژی، افزایش میزان بیکاری وکمبود کالا های اساسی و دارو شده است”.
شورای امنیت سازمان ملل چهار قطعنامه تحریمی علیه ایران تصویب کرده و از ایران خواسته تا فعالیت‌های مربوط به غنی سازی اورانیوم را متوقف کند. ایران تا کنون با سرپیچی از این درخواست‌ها فعالیت‌های غنی‌سازی را توسعه داده است. آمریکا و اتحادیه اروپا نیز تحریم‌های یکجانبه شدیدی را علیه ایران اعمال کرده‌اند.
غرب نسبت به اهداف برنامه هسته‌ای ایران مشکوک است و نسبت به صلح آمیز بودن آن، با دیده تردید می‌نگرد. آنها خواستار اعتمادسازی از سوی جمهوری اسلامی و تضمین‌هایی برای عدم ساخت سلاح هسته‌ای هستند. مسوولان جمهوری اسلامی اما این اتهام را تکذیب می‌کنند.
پیش ازاین هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، حاکمیت جمهوری اسلامی را مسئول وضع اقتصادی کنونی ایران دانسته و در عین حال گفته بود که اگر ایران درباره برنامه هسته‌ای‌اش همکاری جدی کند تحریمها می‌تواند فورا برداشته شود. وی اضافه کرده بود: “هدف ما ترغیب رژیم ایران به مذاکره جدی و با حسن نیت با جامعه جهانی درباره برنامه هسته‌ای‌اش بوده و هست”.
