همزمان با دیدار حسن روحانی با دبیر کل سازمان ملل و رئیس جمهور فرانسه و ابراز امیدواری نسبت به رسیدن تهران و ابر قدرت های جهان به یک توافق جامع اتمی ، رئیس سازمان انرژی اتمی بار دیگر بر موضع تهران در ندادن اجازه به بازرسان آژانس برای بازدید از سایت پارچین تاکید کرده و همچنین پیشنهاد واشنگتن به تهران مبنی بر حفظ تعداد سانتریفیوژ ها به شرط قطع تزریق اورانیوم به آن ها را حرف رسانه ها نامیده است.
رئیس دولت یازدهم ، در دومین روز حضور خود در نیویورک با بالاترین مقام حقوقی سازمان ملل دیدار کرد تا از آمادگی تهران برای “توافق اتمی” با غرب سخن بگوید. حسن روحانی سه شنبه به وقت محلی (بامداد دیروز به وقت تهران) در دیدار با بان کی مون دبیر کل سازمان ملل از احترام جمهوری اسلامی به مقررات بین المللی و معاهدات آژانس بین المللی انرژی هسته ای سخن گفته و خاطرنشان کرده است: “همچون گذشته در مسیر صلح آمیز فعالیت می کنیم و در صورتی که حقوق ملت ایران مورد خدشه قرار نگیرد، آماده توافق هستیم.”
روحانی در کمپین انتخاباتی ریاست جمهوری خود در سال ۹۲ مهمترین شعارش را توافق هسته ای با غرب به منظور برداشته شدن تحریم های اقتصادی جامعه جهانی علیه کشور اعلام کرده بود. او در یک سال اخیر هم بارها اعلام کرده توافق جامع با غرب امکان پذیر است. او سال گذشته گفته بود توافق طی یک سال امکان پذیر است، با این حال کمتر از ۲ ماه مانده به سالگرد توافق موقت سوم آذر در ژنو، که ضرب الاجل مذاکرات کنونی عنوان شده ، رئیس دولت تاکیدی مبنی بر اینکه دو طرف می توانند در این بازه ۶۰ روز به توافق نهایی برسند نداشته است.
همزمان بان کی مون نیز امیدوار است بحران اتمی نظام اسلامی به زودی از لیست دغدغه های اصلی سازمان ملل خارج شود:” امیدوارم همه طرفین فرصت موجود را از دست ندهند، زیرا دستیابی به توافق جامع به نفع همگان است و این امر جز با انعطاف و اتخاذ راه حل های میانه روانه محقق نخواهد شد.”
دیروز حسن روحانی دیدار مهمی هم با فرانسوا اولاند رئیس جمهور سوسیالیست فرانسه داشت. این دو سال گذشته نیز در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با یکدیگر دیدار کرده بودند. روحانی مذاکرات تهران و ۱+۵ در نیویورک را برای “ساختن آینده” بسیار با اهمیت توصیف و این امیدواری را مطرح کرده است که پرونده هسته ای جمهوری اسلامی “به شکلی متوازن حل و فصل و نتیجه برد –ـ برد برای طرفین حاصل شود.”
رئیس جمهور فرانسه ، یکی از کشورهای عضو ۱+۵ ، نیز خاطرنشان کرده توافق جامع اتمی به تهران می تواند “روابط دو طرف را در سایه اعتماد به سطحی بالاتر از گذشته برساند.”
جمهوری اسلامی در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی روابط حسنه ای با فرانسه و ژاک شیراک رئیس جمهور این کشور داشت. با این حال با روی کار آمدن محمود احمدی نژاد ، روابط تهران و پاریس بر سر جاه طلبی های هسته ای نظام تیره و تار شد تا جایی که نیکلا سارکوزی رئیس جمهور وقت فرانسه از یورش نظامی به سایت های هسته ای تهران دفاع کرد.
از سوی دیگر مایکل مان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با اشاره به اینکه گفتگوهای هسته‌ای تهران و شش قدرت جهانی در نیویورک در تمام سطوح ادامه دارد، افزوده: “پیشرفت در هفته جاری برای دستیابی به توافق جامع تا پیش از ضرب‌الاجل ۲۴ نوامبر کلیدی است.”
سخنگوی کاترین اشتون در بخش دیگری از اظهاراتش که در صفحه توئیتری وی منتشر شده گفته: “هدف از مذاکرات هسته‌ای ایران در نیویورک پیشرفت در مسائل اصلی یک راه‌حل احتمالی جامع و متمرکز بر غنی‌سازی و لغو تحریم‌ها، است.”
اما در تهران نیز مقامات جمهوری اسلامی می کوشند تا بگویند موانع بر سر توافق جامع هسته ای در حال برداشته شدن است و دو طرف می توانند تا پیش از پایان ضرب الاجل سوم آذر به شرایط امضای قرارداد نهایی برسند.
اما دیروز علی اکبر صالحی ، رئیس سازمان انرژی اتمی پیرامون گزارشی که نیویورک تایمز در خصوص پیشنهاد جدید ایالات متحده به تهران منتشر کرده گفته است :” اینها حرف‌های رسانه‌ای است و بنا نداریم در این برهه به این اظهارات پاسخ دهیم، زیرا مذاکرات در حال حاضر به خوبی پیش می‌رود، آنها مطالبات خودشان را دارند و ایران نیز مواضع خود را دارد. یا امروز، فردا به نتیجه می‌رسند یا یک فردای دورتر؛ ما خیلی نگران این موضوع نیستیم.”
در روزهای اخیر گفته شده واشنگتن به تهران پیشنهاد داده است که به شرط قطع تزریق اورانیوم، حق دارد سانتریفیوژهایش را حفظ کند.
نکته قابل توجه این است که دیروز در حالی که صالحی پیشنهاد مذکور را “حرف های رسانه ای” می خواند، اظهارات مرضیه افخم سخنگوی دستگاه دیپلماسی تلویحا نشان داد این پیشنهاد هم مطرح شده است. افخم گفته :” در روند مذاکرات فنی و کارشناسی طرح‌ها و ابتکارات مختلفی ارائه و مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد اما تاکنون طرحی که مورد پذیرش همه طرف‌ها باشد، پذیرفته نشده است.”
صالحی اما گفته است نمی خواهد به گمانه زنی های نشریات پاسخی دهد و تصریح کرده:” اینکه در روزنامه‌ها به نقل از این و آن چه می‌گویند خیلی برای ما ارزش ندارد، ما مسائلمان را در مذاکره با طرف مقابل مورد گفت‌وگو قرار می‌دهیم و بنا نداریم بخصوص در حال حاضر و در چنین برهه حساسی نسبت به مواضع رسانه‌ای پاسخ دهیم.”
رئیس سازمان انرژی اتمی اما در خصوص یکی از مهمترین ابهامات دیده بان اتمی سازمان ملل ، یعنی سایت نظامی پارچین ، به گونه ای سخن گفته است که ظاهرا نشان از آن دارد که تهران برنامه ای برای اجازه به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازدید از آن دارد :” مدتی است که عنوان می‌کنند که ما می‌خواهیم از پارچین بازدید کنیم و ما نیز گفته‌ایم که شما دوبار از پارچین بازدید کرده‌اید. بار اول که بازدید کردند گفتند یکبار کفایت می‌کند، ولی بعد از مدتی دوباره درخواستشان را مطرح کردند و گفتند که بار دوم کفایت می‌کند و مجددا این درخواست را مطرح می‌کنند.”
صالحی سپس افزوده تهران با بازدید از پارچین مشکلی ندارد اما همزمان مشکل نیز وجود دارد! وی که دیروز در جمع خبرنگاران صحبت می کرد گفته است :” ما مشکلی با بازدید از پارچین نداریم، اما مشکل اینجاست که ما یک حاکمیت ملی داریم که برای خودمان تعریف کرده‌ایم که این حاکمیت ملی اجازه نمی‌دهد سایرین بنا به اراده و خواست خودشان درخواست‌هایی را مطرح کنند که در چارچوب کنوانسیون‌ها، مقررات بین‌المللی و توافقنامه‌های بین‌المللی نمی‌گنجد.”
آژانس اتمی مدعی است در سال های اخیر در سایت نظامی پارچین در جنوب شرقی تهران آزمایش های مربوط به چاشنی های انفجاری انجام شده است. آمانو خود در سال های پایانی دولت احمدی نژاد بارها تاکید کرده بود جمهوری اسلامی در پارچین انفجارهای پرقدرتی انجام داده که می تواند با تلاش احتمالی تهران برای دستیابی به توانایی ساخت سلاح اتمی مرتبط باشد. حاکمیت، نه در زمان دولت احمدی نژاد و نه در دولت روحانی هنوز مجوز بازرسی بازرسان آژانس از این سایت اسرار آمیز را صادر نکرده؛ موضوعی که در کنار دغدغه های امروز گروه 1+5 که متمرکز بر تعداد سانتریفیوژ های نظام ، سایت اتمی فردو و راکتور آب سنگین اراک است می تواند عامل اصطکاک در رسیدن به توافق جامع نهایی باشد.
