به فاصله چند هفته پس از انتشار مطالب طنزی در شبکههای اجتماعی پیرامون آیتالله خمینی، یکی از فرماندهان سپاه استان فارس، خبر از بازداشت یازده تن به همین اتهام خبر داد.
اسماعیل محبیپور، فرمانده سپاه ثارالله شیراز، به ایسنا گفت که “یازده فریبخورده” که “سرپلهای انتشار مطالب توهین آمیز علیه بنیانگذار انقلاب اسلامی بودند”، پس از “رصد سایبری شبکههای اجتماعی تلفن همراه نظیر واتساپ، لاین، وایبر، تانگو و تلگرام” شناسایی و دستگیر شدند.
به گفته محبیپور “پس از دستگیری، همه متهمان به اشتباه خود اعتراف کردند… دستگیر شدگان بیشتر طعمه این سرویسها[ی امنیتی] شده و بدون اطلاع از نیت دشمنان به این کار اقدام کردهاند”.
اشاره این فرمانده سپاه به مطالب طنزی است که طی هفتههای گذشته در شبکههای اجتماعی درباره آیتالله خمینی منتشر شده بود. این مجموعه با شکل کلی “صفات بارز امام” و هر بار بیان مطلبی طنز درباره بنیانگذار جمهوریاسلامی همراه بود.
انتشار گسترده این مطالب، از سویی باعث فشار گروههایی از اصولگرایان بر دولت برای توقف ارائه اینترنت پرسرعت شد و از طرف دیگر برخی از حامیان دولت روحانی، آن را سازماندهی شده توصیف کردند.
پس از انتشار این جوکها، حسین اشتری، جانشین فرمانده پلیس، اعلام کرده بود که “سرنخهایی” از شوخیهای وایبری درباره آیتالله خمینی، پیدا شده: “با اقداماتی که توسط پلیس فتا انجام شده است و با همکاری سایر نیروها و دستگاههای امنیتی به سرنخهایی از عوامل توهین به مقدسات و حضرت امام در وایبر دست پیدا کردهایم”.
گرچه اصولگرایان عموما انتشار این جوکها را به کشورهای خارجی نسبت داده و به این بهانه خواستار فیلترینگ بیشتر شدند، اما بحث سازمانیافته بودن این شوخیها نیز طرفداران خاص خود را داشت.
وبسایت کلمه، نزدیک به میرحسین موسوی، در اینباره نوشت که انتشار چنین حجمی از مطالب “این نگرانی را در کاربران این شبکه ها ایجاد کرده که پروژه امنیتی دیگری مشابه آنچه در سال ۸۸ و در ماجرای پاره کردن عکس امام رخ داد، در دستور کار اقتدارگرایان باشد”.
کلمه پس از اعلام خبر بازداشت ۱۱ نفر به این اتهام نوشت: “نیروی انتظامی از چند سال قبل “پلیس فتا” را دقیقا به این منظور تشکیل داده که با جرایم اینترنتی برخورد کند. اما همچون سال ۸۸ که سپاه با ادعای ناتوانی نیروی انتظامی از سرکوب معترضان وارد میدان شد، حالا هم به نظر می رسد اقتدارگرایان حتی به پلیس فتا هم برای پیگیری پروژه امنیتی خود اعتماد ندارند. حال آنکه بر اساس قانون حتی اگر دخالت قوه قضاییه هم توجیه داشته باشد، دخالت سپاه هیچ وجهی ندارد و انتشار مطالب توهین آمیز مصداق هرچه باشد، نه امنیتی است و نه ربطی به وظایف تعریف شده سپاه پاسداران دارد”.
خبر آنلاین،وبسایت متعلق به حسین انتظامی، معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد نیز در اینباره نوشت: “آنچه این حرکت را نسبت به وقایع پیشین متمایز میساخت، ظهور بدون دلیل چنین موجی و همچنین حجم وسیع محتوای عرضه شده بود. در واقع به عبارت سادهتر هر موجی نیاز به یک جرقه دارد تا در پی این جرقه چاشنی اولیه منفجر شود و سپس یک لایه وسیع تر از اشخاص حکم بمب را ایفا کنند و سپس موجی غیرقابل توقف شکل بگیرد… بسیار عجیب و مشکوک بود که بدون هیچ جرقه یا بهانهای، چنین موجی شکل گرفت. به واسطه نوع شکل گیری و کیفیت گسترش قطعاً در بدو امر مدیریت شده و برنامه ریزی شده بود و توسط چند نفر بدون اتاق فکر نبوده، هرچند در لایههای بعدی ممکن است شاهد حرکات کور توسط برخی اشخاص بوده باشیم”.
پیش از این غلامحسین محسنیاژهای، معاون اول قوهقضاییه، این مطالب را مصداق “محتوای مجرمانه و ارتکاب به انواع جرایم علیه عفت و اخلاق اسلامی و امنیت عمومی” خوانده بود.
وی همان زمان گفت که در نامهای به وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات یک ماه فرصت داده که زمینه مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی شبکههای ارتباطی مجازی مانند وایبر و تانگو را فراهم کند.