درحالی که برخی از نمایندگان تغییر مصوبات قوه مقننه در مورد لایحه حذف یارانه ها را تنها با دخالت آیت الله خامنه ای ممکن دانسته بودند، مجلس دیروز در اقدامی غیر منتظره با تغییر و تصویب ماده 16 این لایحه، اختیارات صد درصدی درآمد و هزینه طرح هدفمند کردن یارانه ها را به دولت واگذار کرد.
این مصوبه به دنبال آن به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید که محمود احمدی‌نژاد علاوه بر سخنانی که سه‌شنبه هفته گذشته در مجلس مطرح کرد در اطلاعیه‌ای که سه روز پیش از سوی دفترش صادر شد نیز اعلام کرد که اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها در قالب بودجه را نمی‌پذیرد.
به موجب این مصوبه مجلس، که در حین تصویب 51 مخالف داشت، دولت مجاز شد تا در راستای اجرای این قانون وجوه حاصل از طرح هدفمند کردن یارانه ها را به ردیف درآمدی مربوطه و مندرج در قانون بودجه واریز و معادل صد در صد اعتبار تحت عنوان اعتبارات موضوع هدفمند سازی یارانه ها (اهم از درآمد و هزینه) را هزینه کند. همچنین بنا بر این مصوبه مجلس، در ماده 13نیز تغییراتی حاصل شد که بنا بر آن دولت را می تواند تمام منابع حاصل از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها را به حساب خاصی به نام “هدفمند کردن یارانه ها” نزد خزانه داری کل کشور واریز کند.
اکثریت نمایندگان مجلس معتقدند با تصویب ماده 16ضمن تامین نظر دولت، امکان نظارت مجلس بر چگونگی نحوه هزینه کرد درآمد حاصل از هدفمند کردن یارانه ها تامین و همچنین مغایرت واگذاری 100 درصدی اختیارات به دولت با مصوبه مجلس در ماده 13 نیز رفع و برطرف شده است.
این درحالی است که برخی دیگر از کارشناسان اقتصادی ونمایندگان مجلس معتقدند با مصوبه روزیک شنبه مجلس یک تناقض بزرگ میان ماده 13 وماده 16 ایجاد شده که درنهایت نظارت مجلس برنحوه نظارت بر هزینه کرد درآمد حاصل از هدفمند کردن یارانه ها کاملا مخدوش شده است. همچنین ماده 16 لایحه هدفمند کردن یارانه ها تا پیش از تغییرات روز گذشته نمایندگان مجلس تنها برای سال 88 در نظر گرفته شده بود و طی آن دولت تنها اجازه اجرای هدفمند کردن یارانه حامل‌های انرژی را داشت، اما با مصوبه روز یکشنبه، علاوه بر برداشتن قید زمانی سال 88 مجلس به دولت اجازه داده است تا علاوه بر اجرای هدفمندسازی حامل‌های انرژی، دیگر موارد هدفمندسازی یارانه‌ای از جمله واقعی کردن قیمت آب، برق، گندم و دیگر کالاهای یارانه‌ای را نیز در سال جاری اجرا کند.
در حقیقت مصوبات روز گذشته مجلس در بررسی ماده 16 هدفمند کردن یارانه ها، نقض مصوبه هفته گذشته آنها در ماده 13 است که حضور غیرقانونی و همراه با تهدید و اعتراض محمود احمدی‌نژاد در پی داشت.
دخالت رهبری و راهکار فراقانونی
تغییر و تصویب ماده 16 لایحه هدفمند کردن یارانه ها و تغییر ماده 13 مطابق خواست محمود احمدی نژاد در حالی صورت گرفت که بسیاری از چهره های سرشناس مجلس در طول 5 روز گذشته بارها تاکید کرده بودند که از نظر قانونی مجلس نمی تواند در مصوبات خود درلایحه هدفمند کردن یارانه ها تغییر انجام دهد و تنها راهکار قانونی برای تامین نظر محمود احمدی نژاد و تغییر در این مصوبات، دخالت آیت الله خامنه ای است.
درهمین باره پیش از این احمد توکلی رییس مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به اشکالات قانونی درباره تغییر در ماده 13 و موارد تصویب شده لایحه هدفمند کردن یارانه ها گفته بود: “امکان تامین نظراحمدی نژاد از نظر آیین نامه‌ای وجود ندارد چون مجلس ماده 13 را تصویب کرده است و علی‌القاعده نمی‌تواند به اصلاح دوباره آن بپردازد.”
رییس مرکز پژوهش های مجلس در ادامه اظهاراتش در روز چهارشنبه هفته گذشته تنها راه باقی مانده برای قبول درخواست احمدی نژاد توسط مجلس را ورود آیت الله خامنه ای دانسته و اعلام کرده بود که: “راه حل غیر آیین نامه‌ای وجود ندارد و راه حل فراقانونی نیز در اختیار ولی فقیه است و ما نمی‌توانیم در این زمینه کاری بکنیم.”
این اظهارات توکلی در حالی بیان می شد که که غلامرضا مصباحی مقدم رییس کمسیون ویژه طرح تحول اقتصادی نیز همزمان از تامین نظر رهبری و قانع شدن نمایند ه وی درباره مصوبات مجلس خبرداده و اعلام کرده بود که “از سوی رهبری، آقای آقامحمدی به عنوان نماینده ایشان به مجلس آمدند و مسایل مطرح شده در دیدار رهبری با آقای احمدی نژاد را با هیات رییسه مطرح کردند.قرار بر این بود تا در صورت قانع شدن نماینده رهبری، رهبری نظر دیگری نداشته باشد.”
این در حالی است که ظاهرا نظر آیت الله خامنه ای در این باره تامین نشده بود چرا که غلامرضا مصباحی مقدم روز شنبه در اظهاراتی دیگر که حاوی راهکارهای تغییر مصوبات مجلس و تامین نظر احمدی نژاد در لایحه هدفمند کردن یارانه ها بود یکی از راهکارها را “دستور رهبری” دانسته وگفت: “اگر رهبر معظم انقلاب به صلاح بدانند، می توانند یادداشتی را در این خصوص به مجلس ارائه کنند زیرا نمایندگان مجلس تابع تکلیف هستند.”
همزمان با این موضوع روز شنبه حسن فیروزآبادی رییس ستاد کل نیروهای مسلح و حامی احمد نژاد که از چهره های نزدیکه به آیت الله خامنه ای است هم در اظهاراتی که می توانست برای نمایندگان حامل پیام هایی باشد گفت: “شکرانه شجاعت و فداکاری آقای دکتر احمدی‌نژاد و دولت محترم آن است که مجلس شورای اسلامی و نمایندگان محترم با نگاه کمک به دولت، تسهیلات بیشتری برای اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها برای دولت در نظر بگیرند.”
تحلیلگران معتقدند با توجه به اظهارات محکم نمایندگان مجلس در طول روزهای گذشته که همگی بر این مساله تاکید داشتند که “از نظر قانونی دراین مرحله هیچ راه حلی وجود ندارد” به نظر می رسد راهکار فراقانونی دخالت رهبری موجب شده تا نظر نمایندگان تغییردر این مدت کوتاه کند.
هربلایی خواستید سر این قانون آوردید
تغییر مصوبات هفته گذشته مجلس و تامین نظر دولت با تغییرو تصویب ماده 16 لایحه هدفمند کردن یارانه ها روز گذشته در حالی انجام شد که این تغییرات ابهامات قانونی فراوانی را در مصوبات گذشته به وجود آورد که همین مساله نیز مخالفت های زیادی را در پی داشت.
به گزارش خبرگزاری ها، درهمین ارتباط محمدرضا خباز سخنگوی کمسیون اقتصادی مجلس اعلام کرد که “در شان مجلس نیست مصوبه پیشین خود را زیر سوال ببرد.”
او همچنین در تذکرش به محمد حسن ابوترابی فرد که ریاست جلسه روز گذشته مجلس را به عهده داشت گفت: “نباید قانون متناقضی را به دولت ارائه دهیم که هرگاه در اجرایش دچار مشکل شد، گناهش را به گردن مجلس بیاندازد.”
این درحالی بود که ابوترابی فرد تذکر خباز را وارد ندانسته و با دادن این کد که “ماده 16 فقط در مورد حامل‌های انرژی است که تعارضی را به وجود نمی‌آورد” موجب شد تا جهانبخش محبی نیا پیشنهاد کند که “اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها از سال جاری تنها مربوط به حامل‌های انرژی نشود و دیگر موارد هدفمندسازی یارانه‌ها را نیز در بر بگیرد.” که این پیشنهاد نیز با 114 رای به تصویب رسید.
احمد توکلی نیز در ادامه این تذکرات به ابوترابی‌فرد گفت: “گویا شما می‌خواهید تناقض در مصوبات مجلس را صددرصد کنید، قبلا ماده 16 با اصلاحات منظور برخی نمایندگان تنها با ماده 13 تعارض داشت اما با پیشنهاد آقای محبی‌نیا با تبصره‌های این ماده نیز تعارض پیدا می‌کند.”
رییس مرکز پژوهش های مجلس با یک جمله کلیدی تذکرش را به پایان برد و وخطاب به رییس جلسه گفت: “هر بلایی که دلتان خواست سر این قانون آورده‌اید و در حال حاضر نیز به دنبال تغییر ماهیت ماده 16 و تعمیم آن به کل لایحه هدفمندسازی یارانه‌ها هستید.”
مراجع تقلید نگران اند
روز گذشته همزمان با دادن اختیارات صد درصدی مجلس به دولت درطرح هدفمند کردن یارانه ها و بخصوص بخش اجرا و واقعی سازی قیمت های آب و برق و کالاهای اساسی مانند گندم از سال جاری، محسن غرویان از نگرانی مراجع تقلید درباره طرح هدفمند کردن یارانه ها خبر داد.
شاگرد سابق مصباح یزدی در همین باره به خبرگزاری ایلنا گفت: “طرح هدفمند کردن یارانه‌های دولت که در مجلس مطرح است، سبب شده تا مراجع نسبت به وضعیت برنامه‌های اقتصادی دولت نگرانی‌هایی داشته باشند.”
وی با اشاره به برخی گرانی‌ها از جمله نان در روزهای اخیر ادامه داد: “اقلامی همچون نان، برق، آب و گاز از نیازهای اولیه مردم می‌باشد که قیمت آنها کم‌وبیش افزایش یافته و موجب نگرانی مراجع شده است.”
این اظهارات محسن غرویان درحالی است که هفته گذشته نیز دوتن از مراجع (جوادی آملی و همچنین صافی) نسبت به اجرای سیاست های نادرست اقتصادی و افزایش گرانی ها ابراز نگرانی کرده بودند.
در همین باره آیت الله جوادی آملی گفته بود: “نگهبان اعتقاد مردم اقتصاد است، توقع نداشته باشید همه مثل سلمان و اباذر و کسانی که در شعب ابیطالب بودند، باشند.”
آیت الله جوادی آملی با بیان این که “اگر دولتی با وجود این همه سرمایه شامل نفت و آب و خاک از کشور دیگری مواد غذایی وارد کند، معلوم می شود بی عرضه است” گفته بود: “ جهنم فقط برای آدم شرابخوار نیست برای آدم بی عرضه هم هست.”
این نگرانی ها درحالی مطرح می شود که بنا بر مصوبه مجلس و دادن اجازه واقعی کردن قیمت آب و برق و برخی کالاهای اساسی مانند گندم به دولت، به گفته کارشناسان قیمت این اقلام تا چند صد درصد افزایش خواهد یافت. همچنین اقتصاد دانان پیش بینی کرده اند که بنا بر شواهد موجود و تورم 20 درصدی کنونی با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها (مورد نظر دولت)نرخ تورم به بیش از 60 درصد افزایش می یابد.
