در ادامه تنش های فزاینده میان تهران و کابل، پس از آنکه جمهوری اسلامی متهم به عملیات انتحاری در ولایت نیمروز شد، سخنگوی وزارت خارجه این اتهام را رد کرده است.
“دخالت در مسائل افغانستان مردود است.” این واکنش سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی نسبت به اتهام دخالت تهران در انفجارهای اخیر در ولایت نیمروز در جنوب غربی افغانستان است. رامین مهمانپرست در اظهارات روز یکشنبه خود بر روابط “دوستانه” میان جمهوری اسلامی و افغاستان تاکید کرد تا از حجم تنش ها میان دو دولت بکاهد..وی هرگونه دخالت جمهوری اسلامی در مسائل افغانستان از جمله انفجارهای استان نیمروز را مردود دانست.
اظهارات مهمانپرست واکنشی است به بیانیه ریاست امنیت ملی افغانستان که بر اساس آن عاملان بمب گذاری های انتحاری اخیر افغانستان از اتباع ایران بوده اندورد پای 5 ایرانی در خونریزی عظیم سه شنبه هفته گذشته دیده شده است. “ملا ستار و عبدالله” در حین عملیات کشته می شوند اما احمد رودینی، عابد جهان دیده و “عبدالغفور براهوی” همراه با یک عدد ریموت کنترل، ۱۸ جلد پاسپورت به همراه وسایل انفجاری بازداشت می شوند.
رودینی اهل شهرستان سرخس – در شمال شرقی خراسان رضوی- است و دو بازداشت شده دیگر اهل استان سیستان و بلوچستان – سراوان و زابل – بوده اند.
اواسط این ماه روزنامه تلگراف چاپ بریتانیا با انتشار خبری از تاسیس دفتر نمایندگی رسمی طالبان در استان سیستان و بلوچستان خبر داده بود. گرچه خیلی زود مهمانپرست این خبر را رد کرد و گفت: “جمهوری اسلامی ایران، تنها دولت قانونی افغانستان را به رسمیت میشناسد.”
سایت بازتاب نزدیک به محسن رضایی – دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام- هم در واکنش به انتشار خبر همکاری جمهوری اسلامی با طالبان نوشته بود: “جمهوری اسلامی به لحاظ ایدئولوژیک با طالبان اختلاف عمیق دارد. تاکنون چنین گزارشهایی از جانب تهران تایید نشده است.”
سابقه دخالت ها
جمهوری اسلامی پیش از حمله نظامی ایالات متحده به افغانستان که منجر به شکست طالبان و روی کار آمدن حامد کرزی شد روابط تیره ای با طالبان داشت و از مواضع احمد شاه مسعود و برهان الدین ربانی در نبرد با طالبان دفاع می کرد. با این حال پس از حضور نظامی ناتو ـ به رهبری واشنگتن - در کابل، تهران بار ها از سوی غرب متهم به کمک رسانی به طالبان و القاعده شده؛ اتهامی که جمهوری اسلامی آن را رد کرده است.
در انفجار خونین نیمروز دست کم سی شهروند افغانی کشته شدند؛ امری که آتش خشم مردم و مقامات افغانستان علیه رهبران جمهوری اسلامی را شعله ور کرده است.
مهاجمان آموزش دیده دولت هستند
معاون سخنگوی اداره امنیت ملی افغانستان دو روز پیش در گفتگویی با بی بی سی فارسی ارتباطی میان بازداشت شدگان با جند الاسلام را مطرح نکرد اما صراحتا بازداشت شدگان را آموزش دیدگان جمهوری اسلامی دانست. شفیق الله طاهری گفته: “آنچه که معلوم و مسلم است این است که افرادی دستگیر شده اتباع ایران هستند. این افراد در اعترافات خود در جریان تحقیقات ابتدایی گفتند که در داخل خاک ایران و در پایگاههای نظامی که در کشور ایران مستقر است و در ساحه (منطقه) تحت تسلط دولت و حاکمیت جمهوری اسلامی قرار دارد، آموزش نظامی دیدهاند.”
فراخواندن سفیر جمهوری اسلامی
روابط جمهوری اسلامی با دولت حامد کرزی به ویژه پس از آن تیره شد که زمستان گذشته افغانستان با ایالات متحده برای ادامه حضور نظامی این کشور در خاک همسایه شرقی ایران به توافق رسید. گفتنی است اوایل فروردین ماه محمود احمدی نژاد در جریان سفری به تاجیکستان با انتقاد از حضور نظامی کشورهای خارجی در افغانستان از نیروهای ناتو خواسته بود “بدون هر گونه تحمیل و دخالت بیشتر اجازه دهند، دولت و ملت افغانستان حاکمیت ملی خود را به طور کامل اعمال کنند.”
مواضعی که برخی از اعضای مجلس سنای افغانستان آن را “مداخله آشکار” محمود احمدی نژاد در امور داخلی کشورشان تعبیر کردند.
آیت الله خامنه ای نیز تابستان سال گذشته در تهران به حامد کرزی گفته بود: “تا زمانیکه نظامیان امریکایی در افغانستان حضور داشته باشند، امنیت واقعی برقرار نخواهد شد.”
با این حال حامد کرزی ـ رئیس جمهوری افغانستان ـ دیپلماسی ای متفاوت با آنچه دلخواه آیت الله خامنه ای و محمود احمدی نژاد بود برگزید؛ موافقتنامه استراتژیک کابل و واشنگتن امضا شد که از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴ اجرا خواهد شد.
دخالت های جمهوری اسلامی در افغانستان اردبیهشت امسال چنان بالا گرفت که کابل سفیر جمهوری اسلامی در افغانستان را احضار کرد.
وزارت خارجه افغانستان در آن زمان هدف فراخواندن دیپلمات های جمهوری اسلامی را “مطالبه توضیحات” پیرامون اظهارات اخیر ظهره وند ـ سفیر جمهوری اسلامی- عنوان کرده بود. نجیب الله علی خیل، رئیس شرق میانه و آفریقا در وزارت خارجه افغانستان به محمد کاظم نعیمی مستشار سفارت ایران در کابل گوشزد کرده بود که “افغانستان به عنوان یک کشور مستقل حق دارد با هر کشور دیگری از جمله آمریکا به عقد اسناد همکاری، مبادرت کند.”
ظهره وند در ملاقانی با فضل الهادی مسلمیار- رئیس سنای افعانستان- در کابل از وی خواسته بود تا مجلس سنا موافقتنامه همکاری میان افغانستان و آمریکا را تصویب نکند. این تنها یک درخواست معمولی نبود، چرا که به گفته رسانه های داخلی افغانستان ابوالفضل ظهره وند همچنین رئیس سنای افغانستان را تهدید کرده بود در صورتی که پارلمان افغانستان توافق میان دولت این کشور با ایالات متحده را تصویب کند، مهاجران افغانی از ایران اخراج خواهند شد.
شورش کنید
اما خواست خروج ناتو از افغانستان تنها خواسته مقامات جمهوری اسلامی نیست؛ در آخرین روزهای سال ۹۰ یکی از سرداران سپاه پا از این فراتر گذاشت و تلویحا از مردم افغانستان خواست علیه نیروهای خارجی دست به شورش بزنند. سردار سرتیپ پاسدار مسعود جزایری، معاون ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی گفته بود: “ملت افغانستان به ویژه جوانان متدین این کشور از اشغالگران و تبعات و خسارت حضور نامشروع این مهمانان ناخوانده خسته شدهاند و شایستگی آن را دارند تا با قوه قهریه و حرکتهای آفندی دشمنان اشغالگر را از خاک خود بیرون کنند.”
وی از شهروندان افغانی خواسته بود تا “هسته های مقاومت” تشکیل دهند، آن هم با یک هدف: “ضربه زدن به منافع آمریکا.”