نورسلطان نظربایف
تهدید دنیا از سوی تروریسم هسته ای بزرگ ترین خطر امروز به شمار می آید. اگر یک گروه تروریستی به سلاح هسته ای یا مواد رادیواکتیو دست پیدا کند، یک لحظه هم در استفاده از آن درنگ نخواهد کرد. میزان خسارات و تلفات چنین رویدادی غیر قابل تصور است.
امنیت مواد هسته ای در نشست سران در واشنگتن در سال 2010 از بالاترین اولویت برخوردار بود. این هفته نت به سئول می روم تا در دومین کنفرانس سران در باره امنیت هسته ای، همراه با باراک اوباما و رهبران 50 کشور دیگر شرکت کنم. در آنجا خواهیم دید چگونه می توانیم مواد هسته ای را ایمن تر نگاهداری کنیم و از تجارت غیر قانونی آن جلوگیری کنیم.
امنیت هسته ای سابقه طولانی در قزاقستان دارد. کشور ما برای چهار دهه مکانی برای انجام آزمایشات هسته ای بود. تا زمانی که سایت سمیپالاتینسک تعطیل شد، نزدیک به 460 انفجار، از جمله 116 انفجار هسته ای و بمب های روی زمین در آن محل انجام شده بود. هزاران تن از هموطنان ما ظرف 20 سال بر اثر تشعشعات ناشی از انفجارات هسته ای جان خود را از دست داده اند.
هزاران تن از مردم ما نیز بر اثر نشت مواد رادیو اکتیو دچار مرگ زودرس شده اند. نرخ ابتلا به سرطان و نوازادان معلول در نواحی متاثر از این آزمایشات از سایر نقاط کشور بیشتر است. نوزادان هنوز هم دارای معلولیت های ذهنی و فیزیکی حین زایمان هستند. چنین میراث فاجعه باری باعث شده است که مردم ما با شور تمام نسبت به حذف سایه سلاح هسته ای از کشور خود مسر و متعهد باشند.
این احساس در زمان تعطیل شدن سایت سمیپالاتینسک هم، حتی قبل از استقلال کشور از اتحاد جماهیر شوروی، در میان مردم ما وجود داشت. با استقلال یافتن کشور در 20 سال پیش، ما به چهارمین قدرت هسته ای دنیا تبدیل شدیم. یکی از اولین اقدامات ما به عنوان کشوری مستقل رها شدن از بند سلاح های هسته ای بود.
از همان زمان به بعد تمام هم وغم کشور ما تشویق سایر کشورها به رها کردن تلاش های هسته ای و ساختن دنیایی فارغ از سلاح هسته ای بوده است.
ما تصور می کنیم امنیت هسته ای از سه جزء تشکیل می شود. هدف تنها حفاظت از بشریت در برابر سلاح هسته ای نیست بلکه همچنین مبارزه با خطر بالقوه تروریسم هسته ای و تضمین ایمنی انرژی هسته ای است. به همین دلیل است که ما از خلع سلاح هسته ای، از جمله تقویت پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی) و تشویق کشورها به امضای الحاقیه پیمان ان پی تی حمایت می کنیم. قزاقستان طی سال ها امنیت مواد هسته ای خود را تضمین کرده است و به خلع سلاح داوطلبانه هسته ای متعهد است.
ما باید درک کنیم که رها کردن زرادخانه هسته ای و حذف کردن برنامه های هسته ای برای کشورها دشوار است. حقیقت آن است که حتی اگر یک کشور سلاح هسته ای داشته باشد، این کافی است تا سایر کشورها نیز داشتن سلاح هسته ای را برای حفاظت از خود لازم تشخیص دهند. به همین دلیل است که توسعه سلاح های هسته ای تهدیدی جدی برای امنیت همه ماست و منجر به تجارت خطرناک و غیر قانونی سلاح و مواد هسته ای می شود.
اهداف ایران در دنبال کردن برنامه هسته ای نگرانی جهانی را موجب شده است. قزاقستان با موجه دانستن حق تمام کشورهای عضو جامعه بین المللی برای توسعه انرژی صلح آمیز هسته ای تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی هسته ای، از طریق روابط دیپلماتیک نزدیک با همسایگان دریای خزر از تهران خواسته است که از تجربه قزاقستان درس بگیرد.
من اعتقاد کامل دارم که توسعه روابط صلح آمیز با همسایگان به افزایش نفوذ و مقام ایران در منطقه می انجامد و نه به کاهش نفوذ آن؛ این امر به کاهش تنش در خاورمیانه انجامیده و راه را برای یافتن راه حل های پایدار برای مسائل منطقه باز خواهد کرد.
ما با همسایگان خود در کار پیاده کردن فکر آسیای میانه عاری از سلاح هسته ای هستیم. ما با تکیه بر این تجربه سعی داریم تعداد این گونه مناطق را در سراسر جهان، از جمله خاورمیانه تکثیر کنیم. ما همچنان باید از کشورهایی که سلاح هسته ای دارند تضمین حقوقی بگیریم که از سلاح خود علیه ما استفاده نکنند.
قزاقستان، به عنوان بزرگترین تولید کننده اورانیوم دردنیا به خوبی می تواند نقش اولین بانک سوخت هسته ای جهان را بازی کند. این بانک، که تحت نظارت آژانس هسته ای سازمان ملل عمل خواهد کرد می تواند سوخت هسته ای را برای مصارف صلح آمیز و راکتورهای کشورهای دیگر فراهم آورد، بدون اینکه خطر عرضه اورانیوم در بازار آزاد وجود داشته باشد. کلیه کشورهایی که واجد شرایط آژانس بین المللی انرژی هسته ای می توانند به این بانک دسترسی داشته باشند.
من مایلم این را به تمام کشورها بگویم: تجربه قزاقستان نشان می دهد که کشورها با پشت کردن به سلاح هسته ای منافع بی شماری می توانند کسب کنند. ما با تصمیمی که در این زمینه گرفتیم اکنون کشوری غنی تر، شکوفاتر و پرنفوذ تر هستیم و دوستان زیادی در سراسر جهان داریم.
ما با این فکر مایل هستیم به کشورهای دیگر هم بیاموزیم که بدون سلاح هسته ای ایمن تر و خوشبخت تر هستند. این تنها راهی است که می توانیم از گسترش و اشاعه سلاح هسته ای جلوگیری کنیم و مانع افتادن آن به دست تروریست ها شویم. من قول می دهم که شهروندان قزاقستان تمام سعی خود را می کنند تا دنیایی حلق کنند که در آن سلاح هسته ای ریشه کن شود.
ما به دنبال ایجاد اتحاد های صلح آمیز و پر رونق هستیم. ایران هم در برابر همین تصمیم قرار گرفته است. ما باید سخت تلاش کنیم تا شرایطی فراهم شود که تمام کشورها تصمیم درستی بگیرند.
منبع: نیویورک تایمز – 25 مارس
