رقص و موسیقی کلاسیک در؛
شب تجلیل از اولین باغچه بان و حسین دهلوی در لندن
بررسی تاریخ موسیقی سمفونیک و چگونگی تاسیس و رشد سازمان باله ایران، عناوین مورد بررسی در پنجمین شب ایرانی بنیاد توس بودند.
بنیاد توس که از چند سال پیش فعالیت های فرهنگی خویش را آغاز کرده است، در پنجمین برنامه ی خود میزبان جمع کثیری از هنرمندان و نام آوران موسیقی فولک و کلاسیک ایران بود تا به همراهی اساتید امروز ، تجلیلی کرده باشد از دو استاد دیروز: اولین باغچه بان و حسین دهلوی.
در این برنامه که عصر روز یکشنبه و در سالن مجلل لوگان هال لندن برگزار می شد، قسمتهای مختلفی از جمله اجرای زنده ی موسیقی سمفونیک، قطعات کوتاهی برای رقص باله، اجراهای زنده ی فولک و چند اجرای اپرا بر روی صحنه رفتند.
در قسمت آغازین، الیزابت میتزفیلد، مجری نام آشنای تلویزیون و رادیوی انگلستان، چکیده ای از تاریخ موسیقی سمفونیک ایران را برای حضار قرائت کرد و شیوه های ورود سازهای غربی به ایران را بر شمرد. پس از قرائت این تاریخچه مختصر، نخستین بخش زنده برنامه بر روی صحنه رفت. قطعه ی مشهور” رقص دایره “، ساخته ی جاودان حشمت سنجری، نخستین قطعه ی موسیقیایی برنامه ی یکشنبه شب بود که با رهبری فرنوش بهزاد اجرا شد.
پس از اجرای این قطعات، نوبت به پری زنگنه رسید، تا با صدای دلنشینش ایرانیان حاضر در سالن را تا خاطرات دور همراهی کند. زنگنه پیش از آغاز برنامه اش، از انگیزه های فرهنگی بنیاد توس تشکر کرد و افزود:
“خوشحالم که در میان شما و در مقابل نخستین استادم “اولین باغچه بان” قرار دارم. حالا باز هم مانند یک شاگرد که در مقابل استاد قرار می گیرد، دو ترانه از نخستین کنسرتم را اجرا می کنم که هر دو ساخته ی استاد ثمین باغچه بان هستند…”
میهمان بعدی برنامه، پری ثمر، خواننده ی اپرای ایرانی بود که سالهاست در خارج از کشور به فعالیت هنری خویش ادامه می دهد.
او که در سالهای دوریش از ایران، بارها در نقش کارمن در بیشتر اپراهای جهان ظاهر شده است این بار نیز با اتکا به همین تجارب و با استفاده درست از نگاه و حرکات بدن و صورت، توانست شور خاصی به سالن آورد. ثمر در مجموع قطعاتی از اپرای کارمن و دیگر از آن ترانه ی محلی دختر بایر احمدی را اجرا کرد.
پس از اجرای پری ثمر، گرداننده ی برنامه با ذکر تاریخچه ای از اپرای ایران، به نام ماریو تقدسی رسید و او را از جمله ی شاگردان پاواروتی ایتالیایی معرفی کرد و به ذکر شمه ای از فعالیت های او پرداخت. پس از سخنان میتزفیلد، ماریو تقدسی به روی صحنه آمد تا با صدای جادویی و پرقدرت خود، به واقع سطح کیفی برنامه را ارتقا ببخشد. دو اجرای دیدنی و شنیدنی این هنرمند از ترانه های “O sole mio” و “حماراولدم – فولک آذربایجان “پایان بخش قسمت نخستین برنامه بود و سبب ساز این شد تا بیشینه ی بحث حاضرین در وقت تنفس مربوط به هنر او باشد و ستایش قدرت صدایش.
قسمت دوم برنامه ی یکشنبه شب نیز به اجرای قطعاتی برای باله اختصاص داشت و همچنین تجلیل از هنرمندان میهمان حاضر در برنامه، دکتر محمود خوشنام و اولین باغچه بان.
پس از اجراهای آخرین قطعات سمفونیک، جمیله خرازی، مدیر و بنیان گذار بنیاد طوس تریبون را در اختیار گرفت و با قرائت ابیاتی از عراقی کلامش را اینچنین آغاز کرد:
همه شب بر آستانت شده کار من گدایی
به خدا که این گدایی ندهم به پادشاهی
بکدام ملت‌است این؟ بکدام مذهب است این؟
که کشند عاشقی را که تو عاشـقم چرایی
ز فراغ چون ننالم من دل شکسته چون نی
که بسوخت بند بندم ز حرارت جدایی…
خرازی با قرائت این ابیات، به جادوی هنر رسید و کمال واقعی و مطلوب هنر را در کلامی شعر گونه بیان کرد و زان پس جایگاه واقعی هنرمندان در جامعه را برشمرد. این بانوی هنرمند در ادامه ی سخنانش درباره ی فعالیت های بنیاد طوس گفت:
“افتخار می کنیم که در روزگار سسخت تاریخمان توانسته ایم نام ایران را بدون پیشوندها و پسوندهای همیشگی تکرار کنیم… متاسفانه امروز هنرمندان ما خسته هستند و این درد بزرگی است. بر ماست تا با مهر و توجه به آنان، آنها را آرام کنیم و نگذاریم پایان بگیرند…”
بخش انجامین برنامه نیز، چنان دیگر برنامه های این بنیاد به اهدای تندیس حکیم توس به میهمانان برنامه اختصاص داشت. اما تجلیل از هنرمندان میهمان پایان کار نبود و ماریو تقدسی که قسمت نخستین برنامه هم با صدای او به پایان رسیده بود، بار دیگر و به خواست مردم بر روی صحنه رفت و ترانه ی مشهور “Con te partiro” را به عنوان حسن فرجام برنامه اجرا کرد تا سرانجام ایرانیان حاضر در لندن شبی همه شور و همه صدا را تجربه کرده باشند.
عکس : محمود احمدی
