قرار است در سال تحصیلی ۹۳-۹۴، دانش آموزان روزهای پنجشنبه بدون کیف و کتاب به مدرسه بروند. هنگام ثبت نام، اولیا با پرکردن فرم‌های مخصوص، برای پرداخت هزینه فعالیت‌های روزهای پنجشنبه مدارس تعهد می‌سپارند. به گفته وزیر آموزش و پرورش، دانش آموزان در این روز به “ورزش، فعالیت‌های فوق برنامه، مهارت‌های زندگی و اردو” می‌پردازند. روزهای پنجشنبه حضور در مدرسه برای دانش آموزان اجباری نیست. کشمکش دوساله برسر تعطیلی یا باز بودن مدارس در روزهای پنجشنبه، سرانجام مانند مسایل دیگر به جیب والدین دانش آموزان گره خورد. بعد از گرفتن پول با عناوینی مانند مصوبه انجمن و خودیاری و هزینه آب و برق و کاغذ و…. پرداخت هزینه فعالیت‌های روز پنجشنبه، جدید‌ترین شیوه وزارت آموزش و پرورش برای اخذ وجه از اولیای دانش آموزان و زیرپا گذاشتن اصل ۳۰ قانون اساسی است.
حاجی بابایی وزیر سابق آموزش و پرورش از آغاز سال ۹۰ شمسی، طرح جنجالی تعطیلی پنجشنبه مدارس (دو روز تعطیل در هفته) را در مقطع ابتدایی اجرا کرد و بعد از مشاهده استقبال معلمان و دانش آموزان، برای خرید محبوبیت بیشتر، آن رابه مقاطع راهنمایی و متوسطه تسری داد و از آغاز سال تحصیلی ۹۰-۹۱ با وجود انتقادهای کارشناسان به صورت سراسری اجرا کرد. احمدی‌نژاد رییس جمهور سابق هم در مرداد ۹۰ در گردهمایی مدیران آموزش و پرورش، بر موج تعطیلی پنجشنبه‌ها سوار شد و به گونه‌ای از تعطیلی مدارس دفاع کرد که گویا خودش مبتکر طرح بوده است. بیش از هزار تن از مدیران آموزش و پرورش حاضر در سالن کنفرانس اسلامی با کف زدنهای ممتد او را تشویق کردند. تعطیلی پنجشنبه‌ها به کام مدیران آموزش و پرورش، دانش آموزان و بخش بزرگی از جامعه معلمان شیرین آمد.
پایه قانونی این تصمیم یکی از احکام سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که به مدیران آموزش و پرورش اجازه “تحول در ساختار و مدیریت زمان آموزش در مدارس و تعیین و متناسب‌سازی ساعات و روزهای آموزشی در طول هفته” را می‌دهد. اما طبق حکم دیگری از سند تحول بنیادین، ساعات و روزهای آموزشی باید با “حجم و محتوی کتب درسی” و “توانمندی‌ها و ویژگی‌های دانش‌آموزان” متناسب باشد. در اجرای تعطیلی پنجشنبه‌ها این تناسب رعایت نشد. کاهش یک روز در هفته از زمان آموزش و ثابت ماندن حجم کتابهای درسی، فشار بیشتری به دانش آموزان وارد کرد. در حالی که عملا ۵ تا ۶ ساعت از برنامه کاری روزپنجشنبه مدارس حذف شد، متناسب با آن حجم کتابهای درسی کاهش نیافت.
در برخی مدارس برای جبران کمبود وقت، ساعات آموزشی روز پنجشنبه را روی بقیه روزهای هفته (۵ روزکاری) سرشکن کردند که به دلیل خستگی دانش آموزان و افتادن ساعت اضافی به بعد از ظهر بازده مثبتی نداشت. با تعطیلی پنجشنبه‌ها صدای ضعیف مادران شاغل که فرزندان دبستانیشان در این روز کاری روی دستشان مانده بود، شنیده نشد. با این حال نمی‌توان کتمان کرد که طرح تعطیلی دو روز درهفته مدارس طرفداران پرشماری داشت. دانش آموزان گریزان از درس و مدرسه، یکپارچه به صف موافقان طرح دو روز تعطیل در هفته پیوستند. هر چند برای دبیران دبیرستان و راهنمایی با چهار روز کار هفتگی تعطیلی پنجشنبه علی السویه بود، اما حدود ۴۰۰ هزار معلم دوره ابتدایی که بیش از این ۶ روز به صورت موظف در مدرسه حضور داشتند، با اجرای این طرح نفس راحتی کشیدند.
بر اساس یک رویه ثابت، وزرای آموزش و پرورش اغلب خود را مبدا تاریخ می‌پندارند و علاقه مندندکه کار‌ها را از نقطه صفر شروع کنند، با تغییر دولت و آمدن علی اصغر فانی، زمزمه‌های لغو طرح تعطیلی پنجشنبه‌ها بلند شد، اما پس گرفتن امتیاز تعطیلی از دانش آموزان و معلمان دست کمی از حذف یارانه‌های نقدی نداشت. مدیران آموزش و پرورش با یک اشتباه محاسباتی به تور تبلیغات رقبا افتادند. رسانه‌های جریان مخالف در بهمن گذشته یکباره خبر لغو تعطیلی پنجشنبه مدارس از قول وزیر را داغ کردند. شبکه دو سیما هم در ساعت پر بیننده، مناظره‌ای بین مدیران سابق و مدیران کنونی آموزش و پرورش در موضوع تعطیلی پنجشنبه برگزار کرد.
مسئولان کنونی که طرفدار حضور بدون کیف و کتاب دانش آموزان در روز پنجشنبه بودند، در این مناظره مغلوب حرفهای ساده و مردم پسند مدیران سابق که از تعطیلی پنجشنبه دفاع می‌کردند شدند و در پایان، ۸۷ درصد بینندگان موافقت خود را با نظرات مدیران سابق مبنی بر تعطیلی کامل پنجشنبه‌ها اعلام کردند! برای بینندگان این مناظره که اغلب معلمان و دانش آموزان بودند، قوت و ضعف استدلال‌های طرفین چندان مهم نبود. آن‌ها در نظرسنجی نه از مدیران سابق، بلکه از امتیاز تعطیلی خود دفاع کردند. در ایران مثل همه جای دنیا افزایش حقوق، گرفتن یارانه، داشتن بیمه خوب و قوی، افزایش تعطیلات، کاهش ساعت کار و بازنشستگی زود‌تر از موعد و… امتیاز محسوب می‌شوند و ستاندن امتیازات باعث دلخوری و عصبانیت افراد ذینفع از دولت می‌شود.
ممکن است در قضیه‌ای چند هزار نفر به دلایل عقیدتی و سیاسی از منافع خود بگذرند اما شهروندان عادی معمولا بر اساس سود و زیان و منافع ملموس شخصی قضاوت سیاسی می‌کنند. این روز‌ها تجدید قرارداد بیمه طلایی و احتمال حذف خدمات عینک و داندانپزشکی، آزمون دیگری برای مدیران آموزش و پرورش است. در این قضیه هم تا اینجا وزیر آموزش و پرورش روحانی از وزیر سلف خود عقب افتاده است. تجربه چندماه اخیر و نیز ۸ سال دولت اصلاحات نشان داد که اصولگرایان هر چند در قدرت بر مسایل عقیدتی و سیاسی تاکید بیشتری دارند، اما به عنوان منتقد و مخالف به راحتی می توانند بخش بزرگی از معلمان را با شعارهای معیشتی علیه رقبای خود بسیج کنند. این اتفاق در دوره اصلاحات رخ داد و بعید نیست باردیگر تکرار شود.
کارشناسان پرورشی روی کاغذ طرح حضور دانش آموزان در پنجشنبه ها را عملی و مفید تشخیص داده اند اما فقط کسانی که در مدارس کارکرده اند می دانند که حضور بدون کیف و کتاب دانش آموزان در مدرسه باعث بروز هرج و مرج مهار ناپذیر در مدرسه می شود. علاوه بر این، حضور غیر رسمی و غیر موظف دانش‌آموزان در مدرسه، خطرات و مفاسدی در بر دارد که بهتر است از اجرای این طرح چشم پوشی شود… تجربه دو سال گذشته نشان داد که روز پنجشنبه یا باید مدارس مثل روزهای دیگر هفته باز باشد یا کاملا تعطیل. تعطیلی پنجشنبه ها به نظر بازگشت ناپذیر است و مدیران آموزش و پرورش با این طرح ها نباید انرژی و وقت خود را تلف کنند.