شرح :مدیران فرهنگی برگمارده “ دولت تدبیرو امید” در نخستین سال فعالیت خود، بردرهای فرهنگ، قفل های تازه ای زده اند . مدیرانی که تماما سوابق- سپاهی امنیتی دارند، از مهره های قدیمی اقتدارگرایانند ؛بدون داشتن برنامه ای واحد و مدون، سیاست های هنری را د رنهایت بی تدبیری دنبال می کنند.
علی جنتی، وزیر ارشاد اقتدارگرای دولت” تدبیر” ، کارنامه یک ساله خودرا چنین خلاصه می کند:” خانه سینما گشوده شده وقفل از دروازه سینما برداشته شده است، اهل موسیقی، شور آسمانی خود را بازیافته اند و نقاش، نگارگر، نویسنده، خوشنویس، شاعر و ترانه سرا و همه کسانی که روزگارشان با فرهنگ و هنر آمیخته است، نه به کمال، لااقل به درجاتی قابل قبول، به آینده خود امیدوار شده اند”.
در کارنامه وزیر ارشاد از رسانه و نمایش نشانی نیست، در مورد هنرهای دیگر به دادن شعار بسنده شده و تنهااز برداشتن قفل از دروازه خانه سینما سخن گفته شده است.
“هنر روز” بر اساس گزارش های همکاران خوددر ایران و گفت وگو با هنرمندانی که برخی ازآنها خواسته اند نامشان اعلام نشود، نگاهی دارد به تحولات یک سال گذشته درحوزه های اصلی فرهنگ و هنر .
مطبوعات: از چاله به چاه
رئیس جمهور حقوقدان در هفته‌های پیش از انتخابات سال ۹۲ بارها تاکید کرد : “کار فرهنگ را باید به اصحاب فرهنگ سپرد” و گفت: “کار هنر را نباید به “دستوربگیر” بسپاریم”.
حسن روحانی در سخنرانی‌های انتخاباتی خود دست‌کم دوباره به صورت آشکار وعده از سرگیری فعالیت انجمن صنفی روزنامه‌نگاران را تکرار کرد.
دولت تدبیر و امید یک تیم امنیتی را که عقبه آن به سعید امامی و طرح معروفش برای کنترل مطبوعات می رسد، مامور انجام این وعده کرد. حسین انتظامی، مدیر کل مطبوعات پیش از اصلاحات که بعنوان هم اندیشی باسعید امامی شهرت دارد،بار دیگر د رهمین سمت قرارگرفت و بایاری حسام الدین آشنا، مسئول مطبوعات وزارت اطلاعات، فعالیتی را آغاز کرد که چندو چون آن اکنون روشن شده است. سه روزنامه نگار شاخص ایرانی، نوشابه امیری، عیسی سحرخیز وعلی اصغر رمضان پور جنبه های گوناگون سیاست رسانه ای دولت را در برنامه افق مورد بررسی دقیق قرار داده اند.
سینما: تعویض قفل
تنها گشایش فرهنگی دولت “تدبیرو امید” که درمرکز تبلیغات دولت قرار دادو در نامه وزیر ارشاد هم برآن تاکید شده برداشتن “ قفل از دروازه سینما” است، برنامه ای که با جنجال تبلیغاتی و بسرعت تمام بعداز انتصاب حجت اله یعقوبی به معاونت سینمایی به انجام رسید.
معاونت سینمایی دولت تدبیر وامید که بر کشیده و تربیت شده در مکتب مصطفی پور محمدی- از “ قضات” دادگاه مرگ سال 67 است، دارای این سوابق است:
حجت‌اللّه ایوبی از جمله دانش آموختگان دانشگاه امام صادق است که در دولت حسن روحانی ،ریاست دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق، مدیرکل آموزش دانشگاه امام صادق، مدیر کل پژوهش های سیاسی سازمان صدا و سیما، است.
او سپس بعنوان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی به فرانسه فرستاده شد ومشهور بود که د رعمل برای کنترل صادق خرازی سفیر وقت جمهوری اسلامی در فرانسه به این سمت منصوب شده است. ایوبی بعد از بازگشت به ایران، در معاونت اجتماعی وزارت کشور و معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان بازرسی کل کشور به فعالیت پرداخت.
با روی کارآمدن دولت حسن روحانی، سینماگران مستقل ایرانی چند نامزد برای تصدی معاونت سینمایی به وزیر ارشاد معرفی کردند. بعداز دیدار گروه سینماگرانی که به “ بیت ” راه دارند و توسط منوچهر محمدی تهیه کننده معروف امنیتی سینما هدایت می شوند ، با وزیر ارشاد؛ نامزد آنها یعنی حجت اله ایوبی به این سمت برگمارده شد.
یک نویسنده سینمایی د رتهران به “ روز” می گوید:“ اولین اقدام معاونت سینمایی تعویض قفل سینما بود که به نام بازگشایی خانه سینما مورد استفاده تبلیغاتی قرار گرفت. در واقع بستن خانه سینمایی در دولت احمدی نژاد بیشتر به رقابت های درون گروهی سینماگران بر می گشت. تیمی که زیر چتر جواد شمقدری جمع شده بود، خواستار تغییرات اساسی در اساسنامه خانه سینما و “اسلامی” شدن آن بود. امری که معاونت سینمایی جدید هم با آن موافق بود و درعمل با افزودن”نظارت استصوابی” به اساسنامه دو گروه رابه توافق رساند. قفل از در خانه سینما در کوچه سمنان خیابان بهار برداشته شد، اما قفل بزرگتری بر سینمای ایران زده شد که نتایج آن درآینده روشن خواهد شد”.
یک کارگردان صاحب نام که برای پروانه ساخت فیلم جدیدش چهار ماه است، انتظار می کشد و از ترس ابطال پرونده از “روز” می خواهد نامش را پنهان سازد، می گوید:” حرف های قشنگ زیاد می زنند. اما شوراهای متعدد تصویب و تائید سرجایشان باقی هستند. فقط برخی افراد عوض شده اند. فیلمنامه هارا خط به خط می خوانند و برای تغییر”خط” می دهند”.
درمحافل سینمایی تهران همه می دانند فیلم”آشغال های دوست داشتنی” که به جنبش سبز می پردازد برای همیشه توقیف شده است. از کیانوش عیاری خواسته اند یک سکانس کامل”خانه پدری” را حذف کند.فیلم”من عصبانی نیستم” هم به همین سرنوشت دچار شده است. کامبوزیا پرتوی چند ماه است انتظار تصویب فیلمنامه جدیدش رامی کشد و…..
یک بازیگر سرشناس می گوید:” سینما اصلا حالش خوب نیست. مجبوریم آبرو داری کنیم…”
بیانیه خانه سینما بمناسبت روز قدس، که عملا هیچ ربطی به سینما ندارد نشان دهنده سیاست و بینش حاکم شده بر این نهاد صنفی است:“شب هیچ خانه ای در جهان بی دیدن تصویر زنان و کودکان بی گناه غزه که در خون خود می غلتند روز نمی شود. غزه قهرمان سرخط خبر همه رسانه های جهان است.
هر چند قهرمانان غزه که با سلاحهای سبک و موشکهای دست ساز پوزة ارتش صهیونیستی را به خاک مالیده اند، اما بی شک پیروزی اخلاقی مردم غزه در محکمه وجدان عمومی جهان ارزشی بالاتر از پیروزی نظامی دارد.
پیروزی اخلاقی مردم غزه بیش از هر چیز مدیون تصویراست. تصویری که خبرنگاران شجاع از کوچه ها و خیابانهای ویران غزه به سرتاسر جهان مخابره می کنند. سینماگران ایران که اصحاب تصویرند برای حمایت از مردم بی دفاع غزه روز قدس همپای دیگر هموطنان آزاده راهپیمایی می کنند تا از دولتها و مجامع جهانی بخواهند دست جنایتکار دولت اسرائیل را از سرزمین های اشغالی فلسطین کوتاه کنند.”
نمایش: هنر قربانی پول
یک کارگردان جوان و موفق تئاتر، این گزارش رادر اختیار “هر روز” قرار داده است:
پس از استقراردولت و روی کارآمدن علی مرادخانی به عنوان معاون هنری وزیرارشاد ،اسامی متعددی بعنوا ن رئیس مرکز هنرهای نمایشی مطرح شد. از مهرداد رایانی مخصوص، رحمت امینی، حسین سلیمی، حسین پاکدل، بهروز غریب‌پور، سیدصادق موسوی، رحمان سیفی‌‌آزاد تا مجید سرسنگی مدیرعامل خانه هنرمندان.و سرپس از چهارماه،سر انجام شخصی بعنوان متولی تئاتر معرفی شد که کمترین تجربه ای در تئاتر ندارد و از تلویزیون سرداران سپاه می آید.
حسین طاهری، از دهه 60 تا کنون در حوزه‌های فرهنگی و رسانه‌ای به عنوان مدیر و مشاور فعالیت کرده است. وی که تهیه‌کننده ارشد تلویزیون است، پیش از این مدیرکل پخش شبکه جهانی جام جم، مدیر گروه فرهنگ و دانش شبکه اول سیما، مدیر روابط عمومی انتشارات سروش، مشاور و عضو شورای فیلمنامه سیمافیلم، رییس هیأت مدیره و مدیرعامل موسسه فیلم‌سازی زلال‌فیلم، مدیر شبکه جهانی جام جم 2، مدیرکل پخش شبکه اول سیما، مدیر گروه فرهنگ و دانش شبکه سوم سیما، مدیر گروه معارف و مناسبت‌های شبکه اول سیما.
مجید سرسنگی مدیرعامل خانه هنرمندان ، در باره مدیر جدید تئاتر گفت:“آقای طاهری به هیچ عنوان بر سیاست های کلان تئاتر احاطه ندارند به دلیل اینکه سابقه تئاتری در کارنامه خود ندارند…”
و مدیر انتصابی جدید تئاتر ، برنامه خود را چنین اعلام کرد:
“اولویت دولت روحانی ارتقاء جایگاه هنرمندان تئاتر و نمایش است… ساختار دولتی باید به سمت واگذار شدن حرکت کند… دولت تدبیر و امید در حال فعالیت است و ما مکلفیم که امیدوار باشیم…از حجم ویران کننده سانسور در سال های گذشته می کاهیم…وضعیت دومیلیارد بودجه ناپدید شده در مرکز باید مشخص شود…”
با روی کار آمدن طاهری، تعداد زیادی از مدیران باسابقه تئاتر از سمت خود کناره‌گیری کردند و برخی نیز جابه‌جا شدند. طاهری با حفظ بدنه نیروهای انسانی مدیریت قبل و ساختار کلی این حوزه ، دست به تغییر گسترده مدیران میانی زد که هنوز هم ادامه داد.
حذف یارانه دولتی برای سوق دادن مرکز هنرهای نمایشی به سوی خصوصی سازی و خوداکتفایی آثار تولیدی که حتی در سینمای ایران هم شکست خورده است، مجموعه نا توان وبی پشتوانه تئاتر را با بحرانی جدی روبرو کرد.این سیاست که در واقع عکس العمل به ر یخت و پاش 8 میلیارد تومانی مدیریت پیشین است، مورد اعتراض شدید اهالی نمایش قرار گرفته است.
سیروس همتی کارگردان تئاتر درباره شکل مدیریتی طاهری می گوید:“متاسفانه شرایط به گونه ای رقم خورده که گروه های هنری جایگاه و اعتبارشان را فراموش کرده و مجبور شده اند سر تعظیم جلو حامیان مالی فرود بیاورند و با زبان بی زبانی التماس و خواهش کنند که کسی هزینه های کارشان را متقبل شود.”
رحمت امینی نویسنده و کارگردان تئاتر با انتقاد از رویه موجود سیاست های تئاتر می گوید:” امروز به هیچ وجه زمینه تئاتر خصوصی فراهم نیست و موانع زیادی برای آن وجود دارد که از جمله آن می‌توان به مجوزهایی که باید از سوی وزارت ارشاد و شهرداری صادر شود، اشاره کرد. برای ایجاد تئاتر خصوصی باید آزادی عمل‌هایی به گروه‌ها داده شود و بستری مناسب فراهم شود که گروه‌ها بتوانند کارهایشان را ارائه کنند”.
